Các khu công nghiệp Trung
Quốc
vật vã níu chân công ty nước
ngoài
An Chi
Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung buộc hàng loạt công ty nước
ngoài "tháo chạy" khỏi Trung Quốc. Nhiều khu công nghiệp tại quốc gia
tỷ dân đang tìm mọi cách cản trở làn sóng này.
Theo South China Morning Post, hậu quả của chiến tranh thương
mại Mỹ - Trung được cảm nhận một cách rõ rệt tại Khu công nghiệp (KCN) Tô Châu
thuộc tỉnh Giang Tô, Trung Quốc.
Đây là một trong những đầu tàu thúc đẩy tăng trưởng của nền kinh tế Trung quốc suốt gần 30 năm
qua. Có diện tích rộng gấp năm lần Manhattan (New York, Mỹ), KCN Tô Châu cực kỳ
thành công trong việc thu hút các tập đoàn nước ngoài nhờ nguồn lao động giá rẻ
dồi dào và cơ sở hạ tầng hiện đại.
Ngay trong 10 năm đầu phát triển, KCN Tô Châu đã thu hút hàng
loạt công ty đa quốc gia tên tuổi như Microsoft, Siemens, Honeywell hay
Panasonic, giúp quy mô nền kinh tế thành phố Tô Châu tăng gấp đôi.
Kể từ năm 1994, KCN Tô Châu thu hút 31,27 tỷ USD đầu tư trực
tiếp nước ngoài. Tính đến cuối năm 2019, KCN này đóng góp khoảng 800 tỷ NDT
(112,8 tỷ USD) tiền thuế.
Quyết liệt níu kéo
Trong nửa đầu năm 2019, KCN Tô Châu chiếm 14% tổng sản lượng nền
kinh tế thành phố. Tuy nhiên, “ngôi nhà” của hơn 5.000 doanh nghiệp nước ngoài
đang bị cuốn vào vòng xoáy của chiến tranh thương mại Mỹ - Trung và tình trạng
tăng trưởng kinh tế Trung Quốc hạ nhiệt.
Trong 7 tháng đầu năm 2019, xuất khẩu của KCN Tô Châu sụt giảm
tới 20% so với cùng kỳ năm ngoái, theo số liệu của hải quan Trung Quốc.
Đây là mức sụt rất đáng kể đối với một khu công nghiệp được xây
dựng để phục vụ các hoạt động ngoại thương. Nhập khẩu cũng tụt dốc 25%.
KCN Tô Châu đang đối mặt với nguy cơ doanh nghiệp nước ngoài rút
khỏi đây và đến với các quốc gia khác ở Đông Nam Á để tránh thuế trừng phạt của
chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Và chính quyền địa phương đang tìm đủ mọi cách để níu chân các
tập đoàn đa quốc gia.
SCMP cho biết hồi tháng 8, các quan chức Sở Thương mại Giang Tô
đã đến KCN Tô Châu để thăm hỏi một số doanh nghiệp nước ngoài đang "nhấp
nhổm" và lo lắng vì chiến tranh thương mại.
Một trong số đó là nhà sản xuất bao bì SIG Combibloc của Thụy
Sĩ. Công ty này đã mất 8% đơn hàng xuất khẩu do chiến tranh thương mại. SIG
cũng có rất nhiều khách hàng lớn tại Trung Quốc và cũng bị ảnh hưởng nghiêm
trọng vì mức thuế 10% chính quyền Bắc Kinh đánh lên hàng nhập khẩu từ Mỹ.
Chính quyền địa phương giữ chân SIG bằng cách đưa ra nhiều ưu
đãi thuế. Đại diện SIG cho biết công ty này phải nhập khẩu nhiều máy móc sản
xuất đắt tiền và được miễn thuế 10%.
"Ví dụ, nếu nhập khẩu số máy móc trị giá 1 tỷ NDT (141,9
triệu USD), chúng tôi sẽ tiết kiệm được 100 triệu NDT", Giám đốc truyền
thông SIG Chen Minhua cho biết.
Giám đốc SIG Sha Haitao mô tả chính phủ các nước Đông Nam Á cũng
đang áp dụng nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nước ngoài. Một đối thủ lớn
của SIG đã thành lập nhà máy tại Việt Nam.
Dù vậy, trước mắt các chính sách ưu đãi của chính quyền địa
phương vẫn giữ chân được SIG ở KCN Tô Châu.
Bảo vệ "con bò sữa"
Níu giữ các doanh nghiệp nước ngoài là vấn đề sống còn đối với
KCN Tô Châu. Các công ty nước ngoài chiếm 60-70% nhập khẩu và xuất khẩu ở Tô
Châu.
Tại KCN Tô Châu, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu cũng nhập khẩu
nguyên liệu thô và máy móc quan trọng.
Chuyên gia Liu Zhibiao thuộc Đại học Nam Kinh cho biết do thương
mại sụt giảm, tăng trưởng GDP của Tô Châu giảm xuống 6% trong nửa đầu năm 2019,
thấp hơn mức bình quân 6,5% của tỉnh Giang Tô.
Tuy nhiên, chuyên gia Liu Zhibiao cho rằng không thể đổ lỗi hoàn
toàn cho chính sách thuế của Tổng thống Trump. Theo ông, Giang Tô nói riêng và
Trung Quốc nói chung đang đánh mất dần những lợi thế như lao động và quỹ đất
giá rẻ.
"Từ vài năm qua, số lượng công ty nước ngoài đến Giang Tô
đã giảm sút dù quy mô đầu tư có tăng.
Đầu tư nước ngoài vào Trung Quốc giờ chủ yếu nhắm vào thị
trường trong nước, chứ không chú trọng đến xuất khẩu như trước đây",
chuyên gia Liu phân tích.
Giới quan sát nhận định những thay đổi của chuỗi cung ứng toàn
cầu đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến vị thế "công xưởng toàn cầu" của
Trung Quốc.
Các doanh nghiệp xuất khẩu hoạt động ở nước này buộc phải chuyển
hướng sang thị trường trong nước.
Ví dụ Automation Techonologies, hãng sản xuất phụ tùng xe hơi
Đức ở KCN Tô Châu, từng xuất khẩu 30% tổng sản phẩm. Tỷ lệ này đã giảm xuống
10%. Tuy nhiên hãng vẫn quyết định bám trụ tại đây vì được ưu đãi mua đất.
Trong khi đó, Samsung Electronics Suzhou Semiconductor lập tức
chuyển dây chuyền sản xuất bán dẫn xuất khẩu sang Mỹ qua nước khác.
Khách hàng Mỹ lớn nhất của hãng chính là Apple. Samsung
Electronics Suzhou Semiconductor giữ cơ sở sản xuất sản phẩm bán cho Huawei tại
KCN Tô Châu.
Không chỉ Mỹ, các công ty Nhật Bản hay Đài Loan cũng có động
thái tương tự. Thậm chí, các nhà sản xuất của chính Trung Quốc cũng tham gia
vào làn sóng tháo chạy này.
“Chúng tôi cần biện pháp lâu dài để tránh rủi ro từ chính sách
thuế quan cũng như đủ điều kiện để được mua bán với chính phủ Mỹ”, ông Kiyofumi
Kakudo, CEO của hãng sản xuất máy tinh cá nhân Dynabook, cho biết.
Theo chính quyền địa phương, KCN Tô Châu chính là "con bò
sữa" cần được bảo vệ. Không may mắn như KCN Tô Châu, KCN Côn Sơn gần đó
cũng đối mặt với làn sóng "di cư" của các công ty điện tử Đài Loan,
đối tác cung cấp thiết bị quan trọng của Apple.
Khác với Tô Châu, Côn Sơn đang rơi vào tình trạng hoang vắng.
Trả lời SCMP, nhiều công nhân ở KCN
Côn Sơn tỏ ra rất lo ngại về tương lai. "Trong trường hợp
xấu nhất, chúng tôi vẫn có thể tìm được việc làm tại các nhà máy của Trung
Quốc. Nhưng sẽ rất khó để tìm được việc tại các doanh nghiệp nước ngoài”, một
công nhân thừa nhận.
Hiện vẫn chưa rõ liệu nỗ lực của Trung Quốc trong việc giữ chân
các doanh nghiệp nước ngoài có thể bù đắp những thiệt hại do chiến tranh thương
mại hay không
Tuần trước, BYD cũng bị hạ xếp hạng, theo dữ liệu do Bloomberg
thu thập. Chỉ báo về niềm tin của nhà phân tích vào một loại cổ phiếu (tính
thang điểm 1-5) đang ở mức 3,7 điểm, thấp nhất trong gần ba năm qua.
An Chi
No comments:
Post a Comment