Người
trẻ và chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Obama
Chân Như, phóng viên
RFA
2016-05-29
2016-05-29
Vào ngày 22 tháng 5
vừa qua, Tổng thống (TT) Hoa Kỳ Barack Obama đã đến Việt Nam trong chuyến công
du 3 ngày tại đất nước một thời từng là thù địch. Tại đây ông đã có các cuộc
gặp gỡ với chính quyền Việt Nam cũng như với các tổ chức hội dân sự và đặc biệt
là với giới trẻ của cả hai miền Nam và Bắc. Ông cũng đã có bài diễn văn gửi đến
nhân dân Việt Nam. Trong diễn đàn bạn trẻ tuần này, các bạn trẻ đang sinh sống
tại Việt Nam sẽ chia sẻ cảm nghĩ của họ về chuyến công du này của TT Obama và
họ có những hy vọng gì đối với một người quyền lực nhất thế giới này.
Chân Như: Tin tức về ông Obama đã được báo chí
trong nước loan tải hầu như 24/24, rồi người dân hai miền Nam Bắc đổ nhau ra
đường để chào đón ông. Và theo CN biết thì có lẽ chưa bao giờ có một vị quan
chức nào trong nước được người dân chào đón “tự phát” như thế. Theo các bạn thì
vì sao ông Obama lại được ưu ái đến mức đó tại Việt Nam?
Lê An: Cá nhân em, vấn đề rất đơn giản vì trong
tình hình bây giờ, vừa qua khỏi vụ Formosa cá chết, người ta không còn tin
tưởng vào nhà nước nữa, nên việc Obama sang Việt Nam cũng là việc để người dân
cố bấu víu vào để mong một cuộc sống tốt đẹp hơn thôi. Song song đó em cũng
nghe được việc Việt Nam sính ngoại, nói chung một người ra xem thì nhiều người
ra do hiếu kỳ. Tuy nhiên, nếu hiếu kỳ thì không thể đông và hồ hởi vui vẻ như
thế, thậm chí họ còn in sẵn băng rôn pa nô; xưa giờ ở Việt Nam đâu có chuyện đó
xảy ra đâu. Em cảm giác được bây giờ họ đã thức tỉnh, sáng mắt nên trông chờ
vào một điều gì đó tốt hơn thôi.
Tâm: Điều mà Chân Như hỏi cũng giống như bao
sự thắc mắc của giới trẻ Việt Nam hiện nay và cũng là của riêng Tâm. Không hiểu
sao sự nhiệt huyết “phải dùng từ cực kỳ đã” khi thấy được bao nhiêu người những
thế hệ trước 19775, sau 1975 như Tâm hoặc những bạn trẻ sinh viên, họ có cái
rạo rực và háo hức, đông đến mức không thể tưởng tượng nổi. Đây chắc chắn là sự
khát khao cháy bỏng trong lòng mỗi người Việt Nam cũng giống như Tâm, khi họ
đang xem Mỹ và riêng ông Obama giống như một vị cứu tinh, đem lại cho Việt Nam
một cái gì đó thay đổi và cho họ cái tự do. Chính sự khao khát đó mà hôm nay
ông Obama đại diện cho Mỹ đã đến Việt Nam thì không cần ai phải kêu gọi hết và
tất cả mọi người đổ ra đường để chào đón và vẫy tay giống như chào đón một
thiên thần. Phải nói rất là “cực đã” và sung sướng khi thấy những thế hệ như
Tâm và trẻ hơn tâm, đặc biệt có những học sinh bỏ học để chờ đón Obama từ 11,
12 giờ trưa đến hơn 4 giờ chiều. Đó là một khát khao, rất khát khao từ bấy lâu
nay và hôm nay người dân Việt Nam cũng như người dân Sài Gòn họ đã bắt được một
tia lửa hy vọng nên họ mới đón ông Obama một cách nồng nhiệt như thế.
Bảo Linh: Từ lúc ông Obama qua hôm 22, nhiều báo
chí trong nước liên tục đưa tin về hình ảnh TT Mỹ thì có thể thấy được sự
ngưỡng mộ của người dân Việt Nam đối với ông TT. Sở dĩ như vậy vì người Việt
Nam quan tâm đến Trung Quốc và Hoa Kỳ. Với Trung Quốc, họ lại ghét vì là nước
láng giềng gây hấn thường xuyên với Việt Nam. Người Việt đặt niềm tin vào đất
nước Hoa Kỳ hơn nên khi vị TT Hoa Kỳ đến Việt Nam, ông có được sự chào đón rất
nồng nhiệt từ Hà Nội và đặc biệt là ở Sài Gòn. Rất nhiều người dân tập trung ra
đường thậm chí đứng chờ từ sáng sớm để được gặp ông Obama với tâm trạng ngoài
sự hiếu kỳ còn rất háo hức và ngưỡng mộ.
Chân Như: Tại Hà Nội ông Obama có bài phát biểu
khá dài, hơn 30 phút, bài diễn văn khá hay, và điểm cuối ông nhấn mạnh “chính
người Việt quyết định tương lai cho người Việt, nước Mỹ luôn luôn là đối tác và
cũng là người bạn tốt của Việt Nam.” Các bạn đánh giá thế nào về thông điệp của
ông Obama đem tới Việt Nam? Điều đó có ảnh hưởng đến tình hình chính trị - kinh
tế - xã hội VN hay không? Nếu có thì mức độ thế nào? Vì sao ?
Bảo Linh: Ý của TT Obama nói chính người Việt Nam
phải tự lo liệu cho tương lai của mình. Điều đó là hoàn toàn đúng. Trong bài
phát biểu của TT Obama đều nhắc đến giới trẻ và ưu tiên tiếng nói của người dân
cũng như nhân quyền. Trong cuộc họp báo ông có nhắc tới nhiều lần vấn đề đó;
tuy nhiên, giới lãnh đạo Việt Nam vẫn theo lối mòn cũ phớt lờ những ý kiến của
TT Obama. Chủ tịch nước Việt Nam vẫn cứ phát biểu theo những lời đã soạn sẵn mà
chúng ta vẫn thường thấy khi Việt Nam trả lời những cuộc họp báo quốc tế: Việt
Nam vẫn luôn khẳng định luôn tôn trọng nhân quyền. Tuy nhiên lời nói và việc
làm của chính phủ Việt Nam thì cần phải xem lại vì họ nói một đường nhưng làm
một nẻo. Tâm trạng của người dân cho thấy chính phủ không lắng nghe nhiều ý
kiến của người dân mà họ tự quyết theo quyết định của đảng. Điều nầy sẽ làm cho
tương lai của Việt Nam thêm khó khăn hơn, khó phát triển hơn, vì một đất nước
muốn phát triển thì phải để cho dân tự quyết được quyền của mình.
Tổng thống Mỹ Barack
Obama bắt tay với khán giả sau khi phát biểu tại sự kiện Young Southeast Asia
Leaders Initiative tại Sài Gòn vào ngày 25 tháng 5 năm 2016. AFP PHOTO
Tâm: Tâm muốn chia sẻ thế này. Câu nói của
ông Obama rất hay. Đất nước Việt Nam, đương nhiên, chỉ có người Việt Nam làm
chủ. Người Việt Nam muốn thoát ra cái khổ và sự đàn áp của một đất nuớc lớn
đang ăn hiếp một đất nước nhỏ như Việt Nam hiện nay thì chỉ có người dân Việt
đoàn kết và đứng dậy. Giống như ông Obama đang muốn đánh thức giới trẻ Việt Nam
của chúng ta rằng hạnh phúc tự do lại chính nằm trong bàn tay của chúng ta chứ
không phải do bất cứ một quốc gia nào hay một con người nào có thể ban bố cho
chúng ta. Với câu nói này riêng cá nhân Tâm, Tâm cảm thấy ông Obama cực kỳ thâm
thúy.
Giới trẻ của người
Việt Nam cũng như con người Việt Nam, họ rất lo sợ một điều là giới cầm quyền
Việt Nam nói một đường làm một nẻo. Do vậy,việc ông Obama qua Việt Nam là một
tia hy vọng nhưng điều đáng lo sợ nhất là nhà cầm quyền Việt Nam không bao giờ
lắng nghe ý kiến của người dân. Vì thế, Tâm không biết rằng chuyến đi thăm Việt
Nam của ông Obama có làm cho Việt Nam thay đổi hay không. Tuy nhiên, niềm hy
vọng và niềm tin thì chắc chắn rằng hầu như người Việt ai ai cũng đặt niềm tin
và chờ đợi sự thay đổi khi ông Obama sang Việt Nam và cá nhân Tâm cũng vậy.
Lê An: Nói chung tất cả mọi người đều đồng ý với câu
đó vì một vấn đề rất đơn giản: Đây là chuyện của nước mình và Mỹ vẫn không có
cớ để xen vào. Trong khi đó, chính phủ vẫn đang tìm cách chơi hai mang, vẫn giữ
mối quan hệ hợp tác với Mỹ nhưng song song vẫn chơi với Trung Quốc, đấy là điều
cần phải suy nghĩ lại.
Thậm chí những nhà báo
tự do đều bị chặn khi họ tìm cách nói chuyện với Obama mặc dù họ được mời. Tức
là có rất nhiều vấn đề xảy ra trên đất nước này và ý đảng thì một đằng, lòng
dân thì một nẻo. Do đó, bây giờ vấn đề rất đơn giản: người dân tự đứng lên bảo
vệ mình thôi chứ không trông mong vào nhà nước nữa, vì nếu nhà nước tốt thì tất
cả những chuyện này không xảy ra. Nói chung việc ông ấy qua đây nó cũng chỉ là
một động thái để giúp người dân thức tỉnh và đó là chuyện tốt.
Chân Như: Quan điểm của bạn về việc Hoa Kỳ dỡ bỏ
lệnh cấm vận vũ khí cho VN?
Lê An: Đó là một điều tốt để cho Việt Nam có
thể bảo vệ lãnh thổ của mình. Tuy vậy, rõ ràng một điều không biết niềm tin của
em có đặt ở chính phủ này hay không nhưng em vẫn thấy đó là điều đó tốt. Em lại
suy nghĩ thêm một chiều hướng khác đó là lỡ như Việt Nam chơi theo kiểu xưa giờ
vẫn làm ví dụ như đã mua được vũ khí của Mỹ rồi thì lại bán lại cho một thế lực
thù địch nào đó thì lúc đó rất buồn cười. Cá nhân em suy nghĩ như vậy thôi.
Thật sự mà nói đó là điều tốt cho Việt Nam mình thôi, bảo vệ lãnh thổ chủ quyền
ai cũng muốn mà. Cũng giống như trong bài phát biểu của ông Obama đấy “Sông núi
nước Nam vua Nam ở” thì rõ ràng đúng là như vậy.
Tâm: Vấn đề này nếu là người Việt thì đương
nhiên cảm thấy rất hãnh diện khi được Mỹ tháo gỡ bỏ cấm vận bán vũ khí cho Việt
Nam và cũng giúp cho Việt Nam và Mỹ ngày càng gần lại nhau hơn. Tâm cũng luôn
hy vọng là nhà cầm quyền Việt Nam phải hiểu được thiện chí của Mỹ và làm sao để
cho người Việt Nam cảm thấy tự hào, cũng như phải có tự do, dân chủ, phải có
lập hội, phải có những gì tối thiểu tức là quyền con người, chứ nếu như bây giờ
một tiếng nói cũng không được.
Nhiều khi thấy đất
nước bạn, người ta nói chuyện về chính phủ hay là về thủ tướng, tổng thống rất
bình thường nhưng khi về Việt Nam khi nhắc tên giống như thời vua chúa bị phạm
húy, tức là đụng tên mấy ông là “bị chặt, bị chém, bị bỏ tù”. Tâm rất hy vọng khi
Mỹ bỏ cấm vận cho Việt Nam thì phải làm sao để cho Việt Nam thấy rằng phải có
tự do, nhân quyền và con người Việt Nam phải đúng là một con người.
Chân Như: Các bạn có đặt nhiều hy vọng về chuyến
công du của ông Obama vừa qua hay không? Vì sao?
Lê An: Đối với cá nhân em chuyến đi của ông ấy
chỉ là sắp hết nhiệm kỳ, ông ấy đi về đây, nói qua những vấn đề về dân chủ thì
ông được mọi người ủng hộ, thậm chí, người dân cả nước Việt Nam ủng hộ. Sau
này, dù cho có TT khác lên đi nữa thì mối quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ vẫn như
thế thôi. Phải tùy vào chính phủ của mình như thế nào nữa, chứ Mỹ cứ tiến tới
mà Việt Nam cứ lùi đi thì rõ ràng một điều là người ta sẽ không cứu mình được
mãi. Vì thế, chuyến đi này của ông ấy là một chuyến đi bình thường thôi. Nói
chung là nó tốt ở một chiều hướng nào đó nhưng rõ ràng một điều là chính phủ
phải thay đổi và người dân cũng phải thay đổi, chứ cho dù có 10 tổng thống Mỹ
qua đây mà nước vẫn vậy thì rõ ràng không giúp ích được gì hết.
Bảo Linh: Với bản thân em, em không đặt hy vọng
nhiều vào chuyến đi của ông Obama. Có thể ông sẽ tác động đến một suy nghĩ khác
đối với người Việt và giới trẻ. Tuy nhiên, nó chỉ là cảm giác nhất thời tiếp
thêm một chút năng lượng thôi. Việc để đất nước Việt Nam muốn phát triển hơn
thì phải chính người Việt, giống như ông nói, chính người Việt phải tự thay
đổi. Vấn đề là giới lãnh đạo Việt Nam phải làm đầu tiên là họ phải quan tâm đến
vấn đề dân chủ, lắng nghe tiếng nói của người dân và hòa giải dân tộc, xem nhân
dân là trên hết, có lắng nghe ý kiến của nhân dân không. Và khi đó người dân
biểu đạt, chính phủ lắng nghe cùng hợp tác thì đất nước mới phát triển.
Tâm: Riêng Tâm rất kỳ vọng với ông Obama vì
đối với người dân Việt Nam thì hầu như 41 năm rồi họ sống không được thoải mái
lắm, không được tự do, không được ngôn luận, tất cả mọi thứ đều hoàn toàn bị mù
tịt. Tuy nhiên, bây giờ nhờ truyền thông internet, đặc biệt, Hoa Kỳ quan tâm
vấn đề Việt Nam thì coi như tất cả người Việt cũng có một tí xíu gọi là hy vọng
sau chuyến công du của ông. Lần đầu mình thấy tất cả người dân háo hức chào đón
ông một cách nồng nhiệt như thế nào thì đó là sự “thay lời muốn nói” và dân ta
họ hiểu được điều gì cần loại bỏ.
Đây là hy vọng không
phải một sớm một chiều nhưng đây là một nấc thang bắt đầu để cho người dân Việt
Nam chúng ta ý thức được chúng ta nên chọn gì tốt và nên loại bỏ gì xấu. Và
chúng ta cần phải có một niềm tin vào một hy vọng để chúng ta tiến về phía
trước. Tâm cũng rất cảm ơn ông Obama đa đến Việt Nam một cách rất thành công và
tốt đẹp.
Chân Như: Xin cám ơn các bạn đã dành thời gian cho
diễn đàn kỳ này.
