Cặp vợ chồng 'biệt đội tử thần' hành quyết 700 con nghiện Philippines

Cặp vợ chồng 'biệt đội tử thần' hành quyết 700 con nghiện Philippines

Một đôi vợ chồng, tự nhận là thành viên "biệt đội tử thần" chống ma túy ở Philippines, cho biết họ tham gia 700 vụ hành quyết và không thể dừng do sợ bị thủ tiêu.

·         Người giả chết để trốn 'biệt đội tử thần' Philippines

Trên chương trình Dateline của kênh SBS, Ace và vợ, Sheila, cho biết họ chính là những sát thủ được tuyển mộ để gia nhập "biệt đội tử thần" chuyên diệt trừ các con nghiện và kẻ buôn bán ma túy, như một phần trong chiến dịch truy quét ma túy mạnh tay do Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte phát động.

100 USD mỗi vụ

Ace và Sheila tiết lộ họ nhận được 100 USD từ cảnh sát cho mỗi vụ hành quyết và đây là cách duy nhất giúp họ kiếm tiền nuôi 4 con nhỏ.

Theo Ace, ông chủ của họ sẽ liên lạc qua điện thoại và thông báo công việc họ cần làm, thông thường là "xử" một người nào đó. Các con mồi đều có những điểm chung như thuộc thành phần buôn bán ma túy hoặc tội phạm hay "chống lại ông chủ chúng tôi", anh cho hay.

Chỉ một cú điện thoại, Ace sẽ nắm trong tay thông tin nhận dạng của kẻ cần triệt hạ. "Nếu chúng tôi phát hiện ra kẻ đó đang ở một mình, chúng tôi sẽ lập tức lên đường thủ tiêu đối tượng rồi bỏ đi", Ace nói.

"Ông chủ của chúng tôi là một cảnh sát tiếng tăm. Giây phút chúng tôi được trao bức ảnh nhận dạng cũng là lúc chúng tôi tự hiểu việc phải làm", Ace chia sẻ.

"Ngay từ đầu khi mới làm công việc này, tôi đã biết nó ẩn chứa nhiều rủi ro. Nhưng nếu không làm, tôi sẽ phải đối mặt với một rủi ro khác, thậm chí còn lớn hơn, đó là không thể nuôi sống gia đình vì tôi chẳng thể kiếm nổi một công việc nào khác", Ace giãi bày.

Ace nhấn mạnh anh buộc phải tiếp tục tham gia các vụ giết chóc, nếu không, "ông chủ có thể trả thù tôi. Tôi có thể bị thủ tiêu, vậy nên tôi phải tuân theo mệnh lệnh".

Bên cạnh đó, Sheila sẽ chịu trách nhiệm hỗ trợ "biệt đội tử thần" của chồng khi họ không thể tiếp cận sát mục tiêu. "Cô ấy có thể tiến gần mục tiêu vì là phụ nữ", Ace giải thích.

Sheila cho biết có lần, suốt gần một tuần, "biệt đội tử thần" của chồng cô không thể hoàn thành nhiệm vụ nên ông chủ rất giận dữ.

"Chồng tôi nảy ra ý tưởng kéo tôi tham gia. Tôi có thể làm điều này", Sheila nói. "Thỉnh thoảng, tôi vào vai một vũ nữ quán bar hoặc tiếp viên. Tuy nhiên, nó còn tùy thuộc vào mục tiêu bởi có thể họ không thích đi bar. Vậy nên, khi được cung cấp thông tin nhận dạng, chúng tôi sẽ căn cứ vào sở thích của đối tượng để tính toán hành động tiếp theo. Đấy là lúc tôi thể hiện vai trò".

Cắn rứt lương tâm

Theo Sheila, đội của cô thường tiêu diệt mục tiêu bằng súng. "Khi chúng tôi được cung cấp thông tin nhận dạng, chúng tôi không hỏi thêm gì cả vì nguyên tắc số một trong 'biệt đội tử thần' là 'không hỏi'", cô cho hay.

"Chúng tôi nghiên cứu thông tin khoảng một ngày và lên kế hoạch hạ sát mục tiêu trong vòng ba ngày sau đó... Khi tiếp cận mục tiêu hoặc nhận ra họ, chúng tôi sẽ bắn ngay nếu có cơ hội. Chúng tôi không rời đi chỉ với một phát bắn vì chúng tôi phải đảm bảo họ đã chết hẳn. Chúng tôi cũng thường đặt một tấm bìa ghi dòng chữ 'kẻ buôn bán ma túy' bên thi thể họ", Sheila kể về quy trình làm việc của "biệt đội tử thần".

Cô giải thích việc đặt tấm bìa nhằm mục đích khiến báo chí chú ý và đưa tin vì đó là cách để họ chứng minh đã hoàn thành nhiệm vụ với ông chủ.

"Ước chừng nhóm chúng tôi đã thực hiện 25% trong 2.800 vụ hành quyết", Sheila nói.

Theo Sheila, mỗi "biệt đội tử thần" nhận lệnh từ một ông chủ khác nhau. Số vụ hành quyết mà cảnh sát ra lệnh thực hiện nhiều hơn số vụ mà tự họ ra tay.

"Tất nhiên, tôi thấy tội lỗi. Sau mỗi lần làm nhiệm vụ, lương tâm bạn luôn bị đè nặng, đặc biệt là lúc về nhà. Sau khi hoàn thành công việc, chúng tôi mỗi người mỗi ngả. Về đến nhà, bạn sẽ nhìn con cái và trào dâng cảm giác cắn rứt", Sheila giãi bày.

"Nhưng tôi tự nhủ rằng người mà tôi giết là kẻ xấu. Nhiều cuộc sống sẽ bị hủy hoại nếu hắn ta không bị giết. Thế nên, kẻ đó phải chết và đấy không phải lỗi của tôi. Tôi không làm gì sai. Nếu kẻ đó không phải người xấu, hắn ta đã không phải chịu số phận như vậy", Sheila bày tỏ.

Sheila cũng chia sẻ cô và chồng đang lâm vào tình thế "đâm lao phải theo lao" vì "nếu dừng công việc, tình thế sẽ đảo ngược. Chúng tôi sẽ bị đặt vào tầm ngắm", cô nói.

Theo Sheila, cô không thể nói "không muốn làm công việc này nữa" bởi nếu làm thế, ông chủ sẽ nghi ngờ và ra lệnh thủ tiêu cô.

"Tôi nghĩ con nghiện đang dần biến mất là điều tốt cho xã hội và sẽ tốt đẹp hơn nữa nếu những tay trùm buôn bán ma túy cũng bị triệt hạ. Nhưng với chúng tôi, đó chỉ là công việc. Còn việc, chúng tôi còn kiếm được tiền", Sheila lạnh lùng nói.

Gần 3.000 người đã chết vì liên quan đến ma túy kể từ khi ông Rodrigo Duterte nhậm chức tổng thống Philippines vào cuối tháng 6. Cảnh sát Quốc gia Philippines hồi tháng 9 cho biết gần 1.500 "nghi phạm ma túy" đã bị giết trong các hoạt động của cảnh sát, số còn lại bị kết liễu bởi các nhóm tự cho mình là "thực thi công lý". 

Các nhóm như trên thường bịt mặt, đi xe máy, tiếp cận nạn nhân rồi bắn chết họ trên đường phố. Không có bằng chứng cho thấy chính phủ liên quan đến những cái chết dạng này.

Nguồn: http://vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/tu-lieu/cap-vo-chong-biet-doi-tu-than-hanh-quyet-700-con-nghien-philippines-3488737.html

Ác mộng của người phụ nữ mất chồng trong cuộc chiến ma túy Philippines

Ác mộng của người phụ nữ mất chồng trong cuộc chiến ma túy Philippines

Harra ôm bụng bầu van xin cảnh sát đừng bắt chồng mình đi nhưng lời khẩn cầu của cô không có tác dụng, một ngày sau, chồng cô ra đi mãi mãi.

·         Người giả chết để trốn 'biệt đội tử thần' Philippines  /  Chiến dịch ma túy của Duterte đẩy Philippines xa Trung Quốc

Harra Kazuo ngồi bên con trai mới sinh. Ảnh: SCMP

Tiếng khóc của em bé sơ sinh phá vỡ sự im lặng của căn nhà ọp ẹp ở vùng đô thị Manila. Đã ba tháng kể từ khi cha và ông nội của cậu bé bị bắn chết khi đang bị cảnh sát giam giữ - một cơn ác mộng mà người mẹ góa bụa, Harra Kazuo, 26 tuổi, nhớ lại hàng ngày, theo SCMP.

Ngày 6/7, khi Harra còn đang mang thai, ngay trước nửa đêm, ba cảnh sát mặc đồng phục, một người mang theo một khẩu súng trường, xông vào nhà của họ ở thành phố Pasay và túm lấy chồng cô, Jaypee Bertes, 28 tuổi.

"Ma túy đâu? Mang ra đây!", những cảnh sát giận dữ la hét. "Anh có muốn chúng tôi giết anh không?".

Họ kéo Jaypee đến đồn cảnh sát cùng với bố anh này là Renato Bertes, 49 tuổi. Chiều hôm sau, cả hai người đàn ông đã chết - Jaypee bị bắn vào quai hàm, cánh tay và bụng, Renato bị bắn vào đầu, ngực và vai.

Họ là hai trong số khoảng 3.000 người chết vì có liên quan đến ma túy kể từ khi ông Rodrigo Duterte nhậm chức tổng thống Philippines vào tháng 6. Cảnh sát Quốc gia Philippines hồi tháng 9 cho biết gần 1.500 "nghi phạm ma túy" bị giết chết trong các hoạt động của cảnh sát, còn số còn lại bị kết liễu bởi các nhóm tự cho mình là "thực thi công lý". Các nhóm này thường bịt mặt, đi xe máy, tiếp cận nạn nhân rồi bắn chết họ trên đường phố. Không có bằng chứng chứng minh chính phủ có liên quan đến những cái chết dạng này.

Đối với Harra Kazuo, chỉ có nỗi đau và cảm giác bất công khi chồng cô chưa bao giờ được nhìn thấy mặt con. "Tôi tin vào nghiệp chướng. Tôi biết rằng một ngày nào đó họ sẽ phải trả giá cho những gì họ đã làm", Harra nói về hai sĩ quan, Alipio Balo và Michael Tomas, được cho là đã giết chồng cô.

Gia đình Berte không xa lạ gì với cảnh sát địa phương. Jaypee từng bị bắt vì cờ bạc bất hợp pháp và sở hữu ma túy. Trong cả hai lần này, Jaypee được trả tự do trong vòng vài giờ, sau khi hối lộ cảnh sát khoảng 20.000 peso (hơn 1.000 USD)

Harra thừa nhận chồng mình là một kẻ buôn ma túy vặt vãnh, nhưng kiên quyết khẳng định bố chồng không làm việc đó. Cô nói rằng Jaypee đã lên kế hoạch đầu thú vào ngày anh này bị giết.

Hai con gái hai tuổi và 6 tuổi của cô cũng ở nhà khi cảnh sát xông vào. "Con gái tôi rất sợ hãi. Cảnh sát nghĩ rằng chúng tôi giấu ma túy trong mông nó", Harra nhớ lại. "Cảnh sát lột hết quần áo của con bé và kiểm tra".

Các cảnh sát sau đó đấm Jaypee, trong khi Harra ôm bụng bầu van xin họ dừng tay. Cảnh sát chĩa súng vào cô và hỏi: "Cô có muốn tôi kết liễu cô ngay bây giờ không?".

Sau đó, họ chuyển sự chú ý đến bố chồng cô, Renato, người yêu cầu họ cho xem lệnh bắt. Cảnh sát không xuất trình lệnh bắt và bắt thêm cả Renato vì tội gây rối. Họ không tìm thấy bất kỳ loại ma túy nào trong nhà, Harra nói.

Cô yêu cầu được đi cùng người thân đến đồn cảnh sát nhưng bị từ chối, vì vậy, cô đã đạp xe đến đồn và chờ đợi bên ngoài qua đêm.

Đến lúc cô được gặp Jaypee và Renato vào sáng hôm sau, cả hai người đều thâm tím mặt mày. "Bố chồng tôi có vết bầm tím trên mặt còn chồng tôi kể rằng anh ấy bị đấm. Chồng tôi còn không thể đứng vững", Harra nhớ lại.

Cuộc gặp chỉ kéo dài 20 phút, Jaypee và Renato chết vài giờ sau đó. Cảnh sát nói rằng Renato và Jaypee bị bắn vì cố gắng giằng súng của một cảnh sát.

Cảnh sát cũng có cách lý giải tương tự cho những cái chết trong nhà giam tại một phiên điều trần của thượng viện Philippines vào tháng 8, liên quan đến các vụ giết người không qua xét xử. Người đứng đầu cảnh sát quốc gia Philippines Ronald Dela Rosa giải thích về cái chết của 756 "cá nhân dính líu đến ma túy" rằng: "Nếu họ không chống đối thì họ đã sống rồi".

Nhưng cách giải thích như vậy là chưa đủ để thuyết phục Ủy ban Nhân quyền Philippines, tổ chức hỗ trợ các thành viên gia đình của những người thiệt mạng.

"Chúng tôi đã xem xét một số trường hợp, một số người tố cáo rằng các nạn nhân bị giết dù họ không hề chống cự", nhà điều tra chính của ủy ban Diana de Leon nói. "Những người này cần phải được ra tòa để biện hộ cho chính mình. Hãy để tòa án phân xử xem họ có tội hay không".

Cô nói rằng có bằng chứng cho thấy một số cảnh sát cũng tham gia vào việc buôn bán ma túy. "Một số người cáo buộc rằng khi cảnh sát bắt giữ con nghiện, họ sẽ tịch thu ma túy rồi bán lại chúng".

Nhìn lại vài tháng qua, Harra có một ước nguyện: "Tôi muốn con tôi sau này tự hào vì tôi đã chiến đấu vì công lý cho bố nó. Tôi phải đấu tranh để tìm công lý".

Nguồn: http://vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/tu-lieu/ac-mong-cua-nguoi-phu-nu-mat-chong-trong-cuoc-chien-ma-tuy-philippines-3488095.html

Phong trào dân chủ bị đe dọa

Phong trào dân chủ bị đe dọa

Kính Hòa, phóng viên RFA
2017-01-30

Người dân biểu tình trước Tòa án nhân dân Hà Nội, nơi diễn ra phiên xử blogger Basam Nguyễn Hữu Vinh ngày 23 tháng 3 năm 2016. Ảnh minh họa.

NGHE: http://www.rfa.org/vietnamese/programs/ReadingBlogs/democracy-movement-under-pressure-kh-01302017092714.html/phong-trao-dan-chu-bi-de-doa

Cuộc trấn áp vẫn tiếp tục

Thêm một người phụ nữ hoạt động dân sự nữa bị bắt. Bà Trần Thị Nga bị công an ập vào nhà bắt giữ vào ngày 21 tháng giêng, chỉ vài ngày trước Tết nguyên đán để lại hai con còn nhỏ.

Bà Nga được biết đến là người đấu tranh chống những sai trái trong việc đưa công nhân ra nước ngoài đi làm thuê, và đấu tranh cho những nông dân bị mất đất.

Blogger Châu Đoàn đặt ra câu hỏi tại sao nhà cầm quyền lại bắt giam một người phụ nữ không một tấc sắt trong tay:

Bắt để đe doạ những người đấu tranh khác? Có thể đấy là tư duy của những người đưa ra quyết định nhưng đấy là một sai lầm. Những người đã tham gia vào đấu tranh, nếu sợ họ đã không làm từ đầu. Việc bắt bớ một người với lý do thiếu thuyết phục sẽ chỉ khiến họ phẫn nộ hơn và có thể sẽ khiến cả những người không quan tâm tới chính trị sẽ ít thiện cảm hơn với chính quyền.

Những người đã có đủ dũng khí để đấu tranh đều hiểu một điều đơn giản là đời chỉ có một lần, thời gian sống thực ra cũng không là bao nhiêu, sống làm sao cho có ý nghĩa nhất và để được thế thì họ cần phải sống đúng là mình. Nỗi sợ, nếu có chỉ là thoáng qua và sẽ bị chôn vùi bởi khát vọng đẹp đẽ. Do vậy mà càng sống, nỗi sợ trong họ càng ít đi, và nếu đã đấu tranh, họ sẽ ngày càng quyết liệt hơn mà thôi.

Hình ảnh gương mặt không sợ hãi của bà Nga được lan truyền khắp các trang blog và mạng xã hội, bên cạnh những nét mặt mà blogger Cánh Cò mô tả là hoàn toàn thiếu tự tin, đầy tự ti của các nhân viên công an, điều mà Cánh Cò cho rằng thể hiện rõ ràng sự nhỏ mọn của nhà cầm quyền:

Sự nhỏ mọn mà chính quyền Việt Nam dung dưỡng cho công an các cấp biểu hiện trên từng khuôn mặt của những cán bộ thi hành lệnh bắt giam chị. Mỗi ánh mắt hay từng cái nhếch mép, hành động đều toát lên vẻ ác độc và đầy tự ti. Chiếc còng số 8 tra vào tay chị trong khi kẻ cầm nó lại không dám nhìn vào mắt người mà chúng cho là phản động. Chị Nga đúng là phản động theo ngữ nghĩa tích cực nhất: Thay đổi tư duy nhỏ mọn của bọn cầm quyền.

Nhạc sĩ Tuấn Khanh nhìn thấy trong cuộc bố ráp vây bắt bà Nga của lực lượng an ninh, có một điều gì đó mỉa mai khi so với những cuộc tìm kiếm vô vọng, cũng của cơ quan an ninh, đối với các quan chức cao cấp của nhà nước phạm tội tham nhũng,

Cuộc vây bắt rầm rập và quá chuyên nghiệp đến mức người ta nhớ đến các cuộc ra đi khỏi Việt Nam một cách thư thả, của các quan tham nhũng như Trịnh Xuân Thanh, mà tiếng hô vang truy tìm giống như một trò chơi trốn tìm của trẻ con.

Thật dễ nhận ra, ở đâu cũng vậy, khi một nhà nước kinh sợ công lý và sự thật, tìm cách trấn áp, thì chắc chắn đó là một nhà nước tăm tối và vô luân.

                              Truyền hình Việt nam đưa tin vụ bắt bà Trần Thị Nga hôm 21/1/2017Screen shot

Đề cập tới công lý, Thiên Luân nhắc lại câu chuyện một quyển sách về pháp luật Việt Nam in hình một diễn viên hài mặc quần ngắn cách đây đã lâu, tác giả viết trên trang Dân Luận về sự bế tắc của ngành tư pháp Việt Nam dưới sự lãnh đạo tòan diện của đảng cộng sản Việt Nam:

Tòa án theo nghĩa là biểu tượng của Công lý, là nơi công dân gửi gắm niềm tin rằng bất kỳ vi phạm pháp luật nào cũng bị xử lý nghiêm minh. Nhưng tòa án ở nước ta không làm được như vậy. Các tranh tụng tại tòa không được coi trọng, vai trò luật sư thì mờ nhạt - phiên tòa như “đấu tố”. Nên nói không ngoa rằng, tòa án chỉ là cơ quan hợp thức hóa các khâu trước của cơ quan điều tra và viện kiểm sát.

Nói thêm rằng, với cơ chế hiện nay, tòa án khó mà độc lập khi xét xử và người thẩm phán khó có thể có đủ bản lĩnh để độc lập. Tòa án như một cơ quan hành chính và người thẩm phán như là một công chức trong hệ thống hành chính và họ điều là Đảng viên mà Đảng viên phải chịu sự chỉ đạo cấp ủy. Cho nên chỉ có ở xứ ta mới những quy tắc “bất thành văn” như báo cáo án, thỉnh thị án, duyệt án… Nhà văn Vũ Thư Hiên nhận xét: “Cái này thì rõ ràng, rằng là những gì tôi biết tới nay thì đảng đều có sự can thiệp vào công việc của tòa án.”

Trở lại với vụ bắt giữ bà Trần Thị Nga, đây là vụ mới nhất trong một loạt vụ bắt bớ các nhà hoạt động xã hội dân sự và bất đồng chính kiến trong một thời gian rất ngắn. Giải thích hiện tượng này, tác giả Trương Nhân Tuấn nhắc lại nhận định của ông cách đây không lâu rằng bây giờ giới đấu tranh dân chủ ở Việt Nam rất đơn độc, vì các quốc gia dân chủ phương Tây vốn chống lưng cho phong trào dân chủ khắp nơi trên thế giới đang phải lo toan những việc khác trong đất nước của họ.

Xã hội công an trị bị tháo ra từng mảnh

Những hành động trấn áp bất đồng chính kiến được blogger Nguyễn Anh Tuấn cho là nằm trong cách hành xử của những kẻ chưa kịp khôn lớn nhưng đã lên cầm quyền. Những người cầm quyền này áp dụng một tiêu chuẩn đạo đức mà Nguyễn Anh Tuấn gọi lại là một thói quen đạo đức nước đôi:

Liên tục dẫn lời tiền bối cách mạng của chính họ: ‘Dân chủ là để cho dân được mở miệng ra’, song họ lại thường xuyên xuyên tạc ý nghĩa câu nói này bằng cách thêm thắt, phân loại lời nói của dân lúc thì 'mang tính xây dựng', khi thì 'có ý phá hoại', tùy vào ý thích chủ quan của họ. Dán nhãn ‘phá hoại’ xong thì cứ theo đó mà trấn áp người dân, họ như đứa trẻ ngông cuồng hành xử theo cảm tính yêu ghét cá nhân nhưng lại được giao quá nhiều quyền lực nên bỗng dưng trở thành mối đe dọa đối với ổn định xã hội.

Nhưng cũng xin nhắc lại rằng những người cộng sản luôn quan niệm rằng cơ quan công an là một công cụ trấn áp của họ chống lại những lực lượng đối lập trong xã hội, tạo nên một xã hội mà nhiều người trong đó có blogger Đoan Trang gọi là xã hội công an trị.

Đoan Trang viết rằng lực lượng này sử dụng những biện pháp lừa đảo và khủng bố để gieo rắc nỗi sợ trong dân chúng, từ đó trấn áp, cô lập những người đối lập trong xã hội.

Nhưng những biện pháp như vậy được cho là đã tạo nên một xã hội chia rẽ, bị tháo rời ra từng mảnh, theo lời của blogger Viết Từ Sài Gòn:

Lẽ ra, Việt Nam đã tốt đẹp hơn nhiều và dân chủ hơn nhiều nếu như không có sự can thiệp thô bạo bằng những chính sách xóa bỏ dân tộc, xóa bỏ văn hóa và tâm linh nhằm sáp nhập vào cái giáo điều gọi là “quốc tế Cộng sản”. Nhưng không, đất nước đã không được như thế, dân tộc không những không đoàn kết, tình yêu thương bị mất mà qua thời gian, những chính sách gắt máu, công an trị và bóp chết tự do của người dân, để giới cán bộ, quan chức lộng hành đã nhanh chóng đẩy xã hội Việt Nam đến vực thẳm của lòng thù hận, sự mạt sát và máu lạnh.

Tác giả viết thêm rằng sự chia rẽ đó có cả trong nội bộ những người mong muốn có một xã hội Việt Nam dân chủ hơn.

                                    Nhà hoạt động Lã Việt Dũng bị côn đồ hành hung hôm 10/7/2016. AFP photo

Sự chia rẽ đó lại càng trầm trọng hơn khi số đông người Việt Nam hiện nay vẫn chưa có một nhu cầu về một xã hội dân chủ. Blogger Nguyễn Thị Từ Huy viết rằng:

Nếu chúng ta trung thực với chính mình thì chúng ta sẽ phải nói thật rằng: hiện nay dân chủ hoá chưa phải là nhu cầu của đa số chúng ta. Đa số vẫn chỉ đang dừng lại ở nhu cầu thoát nghèo và nhu cầu tiêu dùng. Tầng lớp trung lưu chủ yếu vẫn đang bị cuốn vào lô gic của xã hội tiêu thụ, và đặt mục tiêu kiếm tiền, nhưng chưa tự đặt cho mình nỗi băn khoăn về việc kiếm tiền theo cách nào và kiếm tiền để làm gì.

Đoạn văn trên đây được bà viết trong bài cảm ơn Giáo sư người Mỹ Jonathan London khi ông vừa công bố một bức thư giửi cho tất cả những người Việt Nam, và tự nhận mình là một người bạn thân. Bức thư vạch ra những khó khăn của tiến trình dân chủ hóa tại Việt Nam trên nhiều lãnh vực, trong tình hình thế giới biến động nhiều bất an, mà cả một nền dân chủ lớn như nước Mỹ cũng bị đe dọa.

Tuy nhiên ông London vẫn cho rằng dân chủ vẫn là nguồn cảm hứng cho tất cả mọi người, trong đó có người Việt Nam:

Muốn Việt Nam trở thành một thị trường hấp dẫn, hãy chọn con đường chính đại. Hãy dũng cảm và sáng suốt để bảo vệ người lao động Việt Nam. Hãy dứt khoát nói không với những dự án không đảm bảo môi trường. Hãy hiểu và biết quý trọng giá trị câu “dân cần nước sạch”. Làm như thế thì Việt Nam mới có lực để ‘chịu phát triển’ bền vững, và có chất lượng hơn so với những năm gần đây.

Tinh thần sẵn sàng đầu tư cho giáo dục của con cái sẽ vô cùng lãng phí nếu chúng ta (tức là cộng đồng nhà giáo và người dân) không đòi hỏi và xây dựng được một hệ thống giáo dục thực sự phản ánh tinh thần cởi mở, phản biện khoa học. Nếu không thế, chúng ta không có cơ sở gì để kỳ vọng đất nước Việt Nam cất cánh.

Hiện nay người dân Việt Nam ngày càng quan tâm hơn đến số phận của đất nước mình. Và đây chính là lúc để cởi trói cho những giá trị chính trị quan trọng nhất đối với người dân Việt Nam từ thời Pháp đến nay: tự do ngôn luận, tự do hội họp, tự do báo chí, tự do tư duy chính trị. Nếu bạn hỏi tại sao tôi lại lạc quan khi những giá trị này chưa được tôn trọng đúng mức? Bởi vì tôi thấy ngày càng nhiều người Việt nhìn nhận rằng những quyền này là cần thiết hơn bao giờ hết.

Trong tình trạng bất an hôm nay, tôi tin rằng người dân Việt Nam sẽ tiếp tục nỗ lực học hỏi, tham gia đóng góp và ra sức thúc đẩy một xã hội dân chủ hơn, văn minh, minh bạch, công bằng, và có trật tự. Tôi nghĩ rằng dù ở Việt Nam hay ở Mỹ hay bất cứ ở nơi nào trên trái đất, những nỗ lực phát triển xã hội thể theo nguyện vọng dân chủ và nhân dân vẫn là vấn đề cốt lõi và cần được khuyến khích hơn bao giờ hết.

Nhà báo Trần Phong Vũ nhận xét bức thư của Giáo sư London:

Đấy là sự đồng nhất trong quan điểm của một trí thức luôn tỏ ra quân bình trong mọi phê phán, nhận định về đường lối, chính sách của đảng và nhà nước Cộng Sản Việt Nam cũng như khát vọng sâu xa của người dân, các nhà đấu tranh cho dân chủ và các tổ chức Xã hội Dân sự ở Việt Nam lâu nay.

Ông Trần Phong Vũ cho rằng đây là một bức thư thẳng thắn và đầy thiện chí, một cái phao để đảng và nhà nước cộng sản Việt Nam tìm ra một sinh lộ, tránh điều mà blogger Nguyễn Anh Tuấn lo ngại rằng Bất ổn xã hội như một lẽ tự nhiên nếu không có gì thay đổi.

Nguồn: http://www.rfa.org/vietnamese/programs/ReadingBlogs/democracy-movement-under-pressure-kh-01302017092714.html

Ảnh hưởng của Trump đến kinh tế thế giới

Ảnh hưởng của Trump đến kinh tế thế giới

Nguyễn-Xuân Nghĩa, RFA
2017-01-25

NGHE:  http://www.rfa.org/vietnamese/programs/EconomicForum/the-trump-effect-on-trade-n-us-dollar-01252017094114.html/anh-huong-cua-trump-den-kinh-te-the-gioi

Thứ sáu tuần qua Tổng thống Donald Trump vừa tuyên thệ nhậm chức và gây một ngạc nhiên khác là giữ nguyên chủ trương kinh tế đã trình bày khi tranh cử. Như vậy, hậu quả của chính sách kinh tế Hoa Kỳ sẽ là gì trong hai lĩnh vực ngoại thương và ngoại hối?

Hiệu ứng Donald Trump

Kính Hòa: Thưa ông, Tổng thống Donald Trump đã tuyên thệ nhậm chức hôm Thứ sáu 20 vừa qua và đọc bài diễn văn về chủ trương đường lối của ông. Trước đây, người ta tưởng rằng ông nêu ra một số lý luận có thể là cực đoan khi tranh cử để thuyết phục cử tri, chứ khi đã đắc cử thì ông sẽ áp dụng một đường lối ôn hòa hơn. Nhưng ông Trump lại gây ngạc nhiên nữa khi tái khẳng định những chủ trương quyết liệt của ông, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế tài chính. Theo dõi lý luận và thái độ của ông Trump từ khi tranh cử tới ngày đắc cử và nhậm chức, ông nghĩ sao và liệu chúng ta đã có thể kết luận được gì về hiệu ứng Donald Trump cho nước khác chăng?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: Chúng ta sẽ ngắn gọn nói về bối cảnh, sau đó mới tìm hiểu về những chuyện có thể xảy ra sau này.

Là người chưa từng sinh hoạt chính trị, ông Donald Trump có chiến lược tranh cử bất thường là giành lấy quyền diễn giải về các nguyên nhân thất thế của người dân Mỹ từ nhiều thập niên qua và hứa hẹn một chương trình rộng lớn để khôi phục sức mạnh của nước Mỹ. Có thể là ông thấy nhiều điều mà giới chính trị gia chuyên nghiệp của hai đảng lớn và các phần tử ưu tú Hoa Kỳ, kể cả truyền thông, lại không thấy, nên ông tranh cử được hậu thuẫn của đông đảo cử tri, đặc biệt là tại các tiểu bang bị thất thế nhất, và sau cùng đắc cử một cách bất ngờ.

Thứ hai, sau khi đắc cử, ông chọn vào nội các và ban tham mưu loại người có thành tích trên doanh trường, chiến trường và cả chính trường để thi hành những gì đã chủ trương mà ông vẫn giữ thái độ coi thường báo chí và các chính khách chuyên nghiệp. Chi tiết tôi chú ý nhất là mặc dù thủ tục phê chuẩn nội các chưa hoàn tất tại Thượng viện, ban tham mưu phụ trách công tác chuyển quyền gồm gần 600 người đã ráo riết làm việc để vạch ra từng việc cụ thể mà các phủ bộ của guồng máy công quyền mới sẽ thực hiện trong những tuần, những tháng và các năm tới. Điều ấy cho thấy là dường như ông Trump và các cộng sự viên đã chuẩn bị một chương trình cải cách rộng lớn từ nhiều năm nay chứ không phải trong 18 tháng tranh cử vừa qua.

Vì vậy, và thứ ba, bản thân tôi không mấy ngạc nhiên khi ông Trump đọc bài diễn văn nhậm chức ngắn gọn mà vẫn đầy tính chất quyết liệt như khi ông tranh cử và diễn giải về vấn đề của Hoa Kỳ. Có lẽ ta sẽ còn ngạc nhiên nữa về những tham vọng cải cách của vị Tổng thống mới.

Mỹ rút khỏi TPP

Kính Hòa: Đấy là về bối cảnh hay khung cảnh lãnh đạo của vị Tổng thống thứ 45. Về nội dung của chương trình hành động kinh tế, ông thấy là có những gì mà các thị trường nên chú ý theo dõi?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: Tôi cho là Hoa Kỳ, và nhiều nước khác nữa, có những vấn đề tích lũy từ lâu nên việc chuyển hướng hay cải cách sẽ mất nhiều năm chứ không ít. Chính quyền Trump cũng tin là sẽ còn phải hành động một cách sâu rộng và trong nhiều năm, từ giáo dục, xã hội, kinh tế đến an ninh hay đối ngoại, v.v… nên ta cần thời gian tiệm tiến để hiểu ra toàn cảnh và đánh giá được hậu quả trong nhiều lĩnh vực. Ngay trước mắt thì tôi chú ý đến ngoại thương và một hậu quả cấp thời là ngoại hối. Về ngoại thương, Hoa Kỳ sẽ giới hạn nhập khẩu và khuyến khích xuất khẩu để tìm lực tăng trưởng và việc làm cho dân Mỹ. Có nền kinh tế với sản lượng gần bằng 25% của toàn cầu và thị trường tiêu thụ rất lớn, nếu Mỹ áp dụng chính sách người ta gọi là bảo hộ mậu dịch và chống tự do ngoại thương thì hậu quả có thể gây chấn động toàn cầu và nhất thời làm đồng Mỹ kim sụt giá, có lẽ ta nên nhìn vào chuyện đó.

Kính Hòa: Thưa ông, phải chăng vì vậy mà tuần qua, ông Trump nói rằng việc đồng đô la Mỹ định giá quá cao là điều thất lợi khi cạnh tranh với kinh tế Trung Quốc? Nhiều hệ thống thông tin chuyên đề về kinh tế cho rằng Tổng thống Donald Trump từ bỏ chủ trương duy trì sức mạnh của đồng Mỹ kim mà nhiều vị tiền nhiệm đã áp dụng, thưa ông, điều ấy có đúng không và nếu như vậy, các nước đang giữ tài sản dưới dạng Mỹ kim sẽ bị ảnh hưởng ra sao?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: Tôi cho là loại báo chuyên đề ấy quá hấp tấp, cũng hấp tấp như khi loan tin là ông Trump đã ký sắc lệnh hành pháp để ra khỏi Hiệp ước Đối tác Xuyên Thái Bình Dương TPP, ông ta mới chỉ ký việc đó vào trưa Thứ Hai thôi. Có chi tiết ít ai lưu ý là khi ông Trump mời hai kinh tế gia nổi tiếng là Stephen Moore và Larry Kudlow vào ban tham mưu tranh cử thì họ ngạc nhiên hỏi lại, rằng họ tin vào giá trị của tự do thương mại chứ không chủ trương bảo hộ mậu dịch. Ông Trump trả lời rằng ngoài lĩnh vực mậu dịch thì họ đồng ý với nhau về mọi chuyện khác nên hãy cứ để ngoại thương ở ngoài. Là người thực dụng, Tổng thống Trump muốn thương thuyết lại Hiệp ước Tự do Mậu dịch Bắc Mỹ NAFTA với Canada rồi Mexico, chứ không đòi xé bỏ hiệp ước mà ba nước đã thi hành từ 1994.

Trường hợp TPP cũng thế, ông muốn Hoa Kỳ ra khỏi hiệp ước chung với 11 nước thành viên để sẽ đàm phán với từng nước theo khuôn khổ tay đôi. Cũng vậy, cuối tuần này ông sẽ gặp Thủ tướng Anh để nói về hợp tác kinh tế sau khi Anh rút khỏi Liên hiệp Âu châu. Nước Mỹ của Donald Trump không tự cô lập như người ta nói mà chỉ muốn vẽ lại luật chơi trong quan hệ với các nước khác chử không duy trì khuôn khổ cũ.

Trở lại vị trí của đồng Mỹ kim, tuần qua khi trả lời phỏng vấn của tờ Wall Street Journal, ông Trump nói là đồng đô la quá mạnh làm doanh nghiệp Mỹ thất thế trong cạnh tranh vì hàng Mỹ quá đắt, và ngược lại Trung Quốc có lợi vì định giá đồng bạc quá thấp để bán hàng rẻ. Từ đó, người ta vội kết luận rằng ông Trump chủ trương duy trì một đồng đô la yếu và phát biểu của ông lập tức làm Mỹ kim sụt giá so với nhiều ngoại tệ khác. Sự thật nó rắc rối hơn vậy.

Kính Hòa: Thưa ông, sự thật nó rắc rối như thế nào, khán thính giả của chúng ta cũng cần biết.

Nguyễn-Xuân Nghĩa: Chúng ta phải nhìn vào toàn cảnh, từ sáu chục năm nay,là đồng bạc Hoa Kỳ thực tế là ngoại tệ dự trữ phổ biến nhất của thế giới và Mỹ thường xuyên bị thiếu hụt chi phó, hay khiếm hụt cán cân vãng lai, vì nhập siêu là nhập nhiều hơn xuất khẩu. Các nước bán hàng cho Mỹ thu về đô la thì dùng đồng bạc ấy làm cơ sở ký thác để bơm thêm tiền vào nền kinh tế của họ và đạt thêm một sự thịnh vượng khác. Ngày nay, Hoa Kỳ không muốn tiếp tục bị nhập siêu như trước nên có biện pháp đánh thuế trên hàng nhập nội đồng thời trợ cấp dưới dạng thuế vụ các mặt hàng xuất khẩu. Nếu Mỹ áp dụng chính sách đó thì điều gì xảy ra? Nhiều phần thì các nước thu được ít đô la hơn, bị khan hiếm Mỹ kim và hệ thống tín dụng dựa trên đồng Mỹ kim có thể sút giảm, hoặc sụp đổ. Mối nguy nó nằm ở đó, chứ không ở tỷ giá cao thấp của đồng bạc xanh của Mỹ. Như vậy, ta có hai chuyện rắc rối cần theo dõi.

Đồng đô la sẽ lên giá hay xuống giá?

Kính Hòa: Cám ơn ông ở phần giải thích đó, bây giờ hai chuyện rắc rối ấy là gì?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: Thứ nhất là biện pháp điều chỉnh xuất nhập khẩu, hay “điều chỉnh mậu biên” là mậu dịch khi xuất nhập biên giới. Thứ hai mới là vai trò của đồng đô la trong hệ thống tiền tệ của các nước. Về “điều chỉnh mậu biên” hay “border adjustment” thì từ Tháng Sáu vừa rồi, các Dân biểu Cộng Hòa trong Hạ viện Hoa Kỳ đã có một dự luật cải cách thuế vụ quy mô, bên trong có những quy định đánh thuế trên hàng nhập nội và giảm thuế trên hàng xuất khẩu. Khi ấy, Hành pháp vẫn do Tổng thống Barack Obama lãnh đạo và người ta còn tưởng rằng bà Hillary Clinton sẽ đắc cử nên dự luật ấy khó được áp dụng.

Bây giờ, với ông Trump cầm đầu Hành pháp và đảng Cộng Hòa có đa số cao hơn ở cả hai viện lẫn các quốc hội tiểu bang, thì kế hoạch cải tổ thuế khóa lớn lao này sẽ thành hình để thúc đẩy tăng trưởng. Nhưng ông Trump vẫn cho rằng phần điều chỉnh mậu biên đó của đảng Cộng Hòa là không đơn giản, quá rắc rối. Ông có thể đưa ra đề nghị khác, thí dụ như tăng thuế nhập nội, nếu không 20% thì cũng 15% để giảm lượng hàng nhập khẩu và đồng thời trả lại thuế cho nhà xuất khẩu để kích thích sản xuất nội địa.

Tôi không đi vào các chi tiết thuế khóa ấy, sẽ là thuế tiêu thụ hay thuế lợi tức cho doanh nghiệp, nhưng khi tăng thuế thì hàng nhập khẩu đắt hơn sẽ gây thiệt hại cho các nước bán hàng vào thị trường Hoa Kỳ. Hậu quả là khối lượng ngoại thương của thế giới có thể giảm và hàng tiêu thụ tại Mỹ lại đắt hơn. Chúng ta nên theo dõi hiệu ứng này.

Kính Hòa: Bây giờ, chúng ta sẽ từ ngoại thương bước qua ngoại hối, là hiệu ứng của đồng Mỹ kim cho các nước khác. Thưa ông, hậu quả sẽ là gì? Mỹ kim sẽ lên giá hay xuống giá?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: Chúng ta đang chứng kiến một sự thể khá đặc biệt là kế hoạch cải tổ thuế khóa tại Mỹ không chỉ chi phối doanh lợi của công ty Hoa Kỳ và lượng tiêu thụ hàng nhập khẩu của nền kinh tế Mỹ mà còn ảnh hưởng đến các nước khác, nhất là các nước cần buôn bán với Mỹ như Trung Quốc, Đức hay Mexico. Khi nhập siêu của Mỹ giảm thì các nước này sẽ bị thất thế dù đồng Mỹ kim chẳng lên hay xuống giá như người ta đã sớm lo. Vì vậy, tỷ giá đồng Mỹ kim so với đồng Nguyên của Tầu, đồng Pesos của Mễ, đồng Euro Âu Châu hay thậm chí đồng bạc Việt Nam không quan trọng bằng lượng hàng mà họ có thể bán vào thị trường Mỹ.

Nhìn trong trường kỳ thì khi nhập siêu của Hoa Kỳ sút giảm như Chính quyền Trump chủ trương, khối tiền tệ của các nước dựa trên đồng đô la họ thu vào cũng sẽ giảm và đấy mới là kịch bản đáng sợ. Chúng ta sẽ còn phải theo dõi và phân tích chiều hướng này.

Kính Hòa: Câu hỏi cuối, thưa ông, thính giả của chúng ta muốn biết là khi Hoa Kỳ áp dụng chính sách kinh tế mới, với trọng tâm là chấm dứt lợi thế giao thương từ đã lâu của Trung Quốc thì lãnh đạo Bắc Kinh có thể làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình? Và các nước khác, thí dụ như Âu Châu, sẽ xử lý thế nào trước quan hệ kinh tế căng thẳng đó giữa Bắc Kinh và Washington?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: Bắc Kinh có chừng năm sáu cách chống đỡ khác nhau và lâm thế kẹt chứ không dễ, nhất là cuối năm nay họ lại có Đại hội đảng cho Khóa 19. Vì quá lệ thuộc vào xuất khẩu, lại chẳng dễ phá giá đồng bạc và gây thêm nạn tẩu tán tư bản vì tài sản mất giá, Bắc Kinh có thể kín đáo trợ cấp xuất khẩu bằng tín dụng rẻ và thuế suất thấp thì càng mắc nợ cao. Về phần các nước khác trong trận đấu lực Mỹ-Hoa thì cũng còn tùy. Liên Âu thiếu thống nhất và bên trong có nhiều nước cần Mỹ hơn Tầu vì lý do an ninh nên thiên về Washington hơn là Bắc Kinh và không chấp hành chủ trương kinh tế của thủ đô Bruxelles. Cũng vì vậy mà ta nên thận trọng khi thấy truyền thông Tây Âu ráo riết đả kích Chính quyền mới của Hoa Kỳ! Họ không theo kịp những thay đổi lớn khi trật tự cũ đã lỗi thời và đang tan rã.

Kính Hòa: Ban Việt ngữ đài Á Châu Tự Do xin cảm tạ ông Nghĩa về cuộc phỏng vấn tuần này.

Nguồn: http://www.rfa.org/vietnamese/programs/EconomicForum/the-trump-effect-on-trade-n-us-dollar-01252017094114.html