Thông điệp Liên bang của TT Obama
Thông điệp Liên bang năm nay được chờ đợi vì đây là lần đầu tiên
Tổng thống Obama trình bày các chương trình nghị sự và các đường hướng chính
sách của chính phủ trước Quốc hội do đảng Cộng hòa toàn quyền kiểm soát.
Nó cũng hứa hẹn sẽ đề cập đến nhiều vấn đề lớn trong cả đối nội lẫn
đối ngoại của chính phủ Mỹ năm 2015.
Chúng tôi sẽ tường thuật trực tiếp toàn bộ nội dung Thông điệp, kèm
theo đó là các nhận xét, bình luận của nhiều chuyên gia, nhà ngoại giao tên tuổi
của Việt Nam và Mỹ mà chúng tôi kết nối.
Thưa ngài Chủ tịch Hạ viện, Phó Tổng thống, các thành viên Quốc
hội, cùng toàn thể công dân Mỹ,
Thế kỷ mới đã đi được 15 năm. Đó là 15 năm với những vụ khủng bố
xảy ra tại chính quê hương chúng ta, 15 năm với 2 cuộc chiến tranh dài hạn
với nhiều mất mát mà thế hệ mới của chúng ta đã phải trải qua, 15 năm với một
cuộc suy thoái kinh tế lan rộng khắp đất nước cũng như trên toàn thế giới. Đó
là một khoảng thời gian đầy khó khăn đối với nhiều người.
Nhưng hôm nay, chúng ta sẽ bước sang trang mới.
Đêm nay, sau một năm đột phá với nước Mỹ, nền kinh tế của chúng ta
đang phát triển và tạo công ăn việc làm ở mức cao nhất kể từ năm 1999.
Tỷ lệ thất nghiệp đã thấp hơn so với trước thời kỳ khủng hoảng. Trẻ
em đi học có tỷ lệ tốt nghiệp ở mức cao nhất từ trước đến nay. Ngày càng nhiều
người Mỹ đã có bảo hiểm đầy đủ.
Chúng ta đã thoát khỏi sự lệ thuộc vào nguồn dầu khí nước ngoài một
cách tốt nhất trong hơn 30 năm qua.
Đêm nay, lần đầu tiên kể từ vụ khủng bố 11/9, nhiệm vụ quân sự của
chúng ta tại Afghanistan đã kết thúc. 6 năm trước, gần 180.000 quân Mỹ đã có
mặt tại Iraq và Afghanistan.
Đến thời điểm này, con số đó chỉ còn 15.000. Chúng tôi không quên
sự dũng cảm và hy sinh của những người chiến binh của Thế hệ 11/9, những người
đã chiến đấu để bảo vệ sự an toàn của chúng ta. Chúng tôi rất biết ơn các bạn.
Nước Mỹ, sau tất cả những gì chúng ta đã phải trải qua, sau sự kiên
trì và chăm chỉ cần thiết để chúng ta có thể hồi phục, và với những nhiệm vụ
phía trước, các bạn hãy nhớ lấy điều này:
Bóng ma của cuộc khủng hoảng đã ở lại phía sau, và nước Mỹ vẫn vững
mạnh (the State of the Union is strong - câu nói "cửa miệng" của
các vị Tổng thống trong các bài Thông điệp Liên bang hàng năm - PV).
Vào thời điểm này, với một nền kinh tế đang tăng trưởng, những
khoản nợ giảm dần, một nền công nghiệp năng động, và một nền sản xuất năng
lượng phát triển hơn bao giờ hết - chúng ta đã trỗi dậy từ cuộc khủng hoảng để
tự kiểm soát lấy tương lai của chúng ta với một sự tự do mạnh hơn bất cứ quốc
gia nào trên Trái đất.
Đây là lúc chúng ta quyết định số phận của mình trong 15 năm tới,
và trong nhiều thập kỷ sau đó.
Liệu chúng ta có chấp nhận một nền kinh tế mà chỉ một vài người
trong chúng ta được lợi lớn?
Hay liệu chúng ta nên tập trung công sức vào sự phát triển của một
nền kinh tế sẽ đem lại thu nhập và cơ hội một cách công bằng đối với mỗi người?
Liệu chúng ta có nên tiếp cận với thế giới bên ngoài một cách sợ
sệt và đối phó, bị cuốn vào những cuộc giao tranh khiến quân đội chúng ta suy
yếu và làm giảm vị thế của nước Mỹ?
Hay liệu chúng ta nên tận dụng một cách khôn ngoan mọi nguồn lực
nước nhà để chống lại các thế lực thù địch và bảo vệ hành tinh của chúng ta?
Liệu chúng ta có nên để bị chia rẽ và đấu đá nội bộ? Hay liệu chúng
ta nên tìm lại và nắm vững những giá trị cốt lõi đã tạo nên một nước Mỹ như
ngày nay?
Trong hai tuần tới, tôi sẽ gửi lên Quốc hội một bản dự thảo với
những bước đi thiết thực thay vì những dự định mang tính đảng phái chính trị.
Và trong những tháng tới đây, tôi sẽ đi khắp nước Mỹ để thuyết phục các bạn ủng
hộ những dự định đó.
Đêm nay, tôi không muốn đi quá sâu vào một danh sách các dự định
tương lai, mà thay vào đó, tôi muốn tập trung vào những giá trị có liên quan
trực tiếp đến những sự lựa chọn đang trước mắt chúng ta.
Đầu tiên là nền kinh tế.
7 năm trước, Rebekah và Ben Erler, hai công dân thành phố
Minneapolis, đã lấy nhau. Rebekah làm nghề bồi bàn. Ben làm ngành xây dựng.
Jack, người con đầu lòng của hai người sắp chào đời.
Họ là những công dân Mỹ trẻ tuổi đang xây dựng mái ấm ngay trên quê
hương họ. Còn gì tuyệt vời hơn thế?
Rebekah đã viết cho tôi mùa xuân năm ngoái: "Ước gì chúng tôi
biết được những gì sẽ xảy ra với thị trường nhà đất và xây dựng(*)."
Từ hệ quả của cuộc khủng hoảng, công việc của Ben gặp nhiều khó
khăn. Anh phải làm những công việc không đúng với sở trường để đảm bảo thu
nhập, kể cả khi những công việc này khiến anh phải xa gia đình trong thời gian
dài.
Rebekah phải để lại khoản tiền đã vay để học đại học, tạm thời đi
học cao đẳng cộng đồng, và phát triển sự nghiệp theo một hướng khác. Họ đã hy
sinh vì nhau.
Và dần dần, công lao của họ đã được đền đáp. Họ đã có đủ tiền xây
được một ngôi nhà mới. Họ có một người con thứ hai, tên Henry.
Rebekah có một công việc ổn định với thu nhập cao hơn. Ben đã trở
lại với ngành xây dựng sở trường, và có thể về ăn tối cùng gia đình hàng ngày.
"Thật tuyệt vời, cái cảm giác trỗi dậy sau thời kỳ khó khăn.
Gia đình chúng tôi giờ đã gần gũi và mạnh mẽ hơn sau những khó khăn trước đây"
- Rebekah đã viết cho tôi như thế.
The Erler family - Ben,
Rebekah and their boys Jack and Henry - listen to President Obama talk about
the economy while at the Lake Harriet Band Shell in Minneapolis last June
Rebekah Erler, center, with First Lady Michelle Obama
Nước Mỹ chúng ta cũng gần gũi và mạnh mẽ hơn sau những khó khăn
trước đây.
Nhà báo David Maraniss của Washington Post ca
ngợi đây là "bài phát biểu tuyệt vời nhất của Obama".
Các bạn ạ, câu chuyện của
Rebekah và Ben cũng là câu chuyện của nước Mỹ chúng ta. Họ đại diện cho hàng
triệu người Mỹ đã làm việc chăm chỉ, hi sinh, và làm mới mình.
Các bạn chính là lý do
tại sao tôi tranh cử vào chiếc ghế Tổng thống này. Các bạn là những người trong
tâm trí tôi vào 6 năm trước, trong những tháng ngày đen tối của cuộc khủng
hoảng tài chính, khi tôi đứng trên thềm tòa nhà Quốc hội và hứa với các bạn
rằng chúng ta sẽ xây dựng lại nền kinh tế trên một nền tảng mới.
Sự cố gắng và kiên trì
của các bạn đã giúp nước Mỹ trỗi dậy mạnh mẽ được như ngày hôm nay.
Chúng ta đã có niềm tin
vào việc tạo thêm công ăn việc làm. Và trong 5 năm qua, nền kinh tế của chúng
ta đã tạo thêm được hơn 11 triệu công việc mới.
Chúng ta đã có niềm tin
vào việc giảm lệ thuộc vào dầu khí nước ngoài và bảo vệ hành tinh của chúng ta.
Và hôm nay, nước Mỹ nắm
vị trí số một thế giới trong ngành dầu khí.
Nước Mỹ nắm vị trí số một
thế giới về phát triển năng lượng gió.
Sản lượng năng lượng mặt
trời của chúng ta trong 3 tuần vào thời điểm này bằng với sản lượng năng lượng
mặt trời chúng ta làm ra trong cả năm 2008.
Và nhờ giá dầu giảm và
chất lượng xăng tăng, mỗi gia đình Mỹ năm nay tiết kiệm được trung bình 750 USD
tiền xăng.
Chúng ta đã có niềm tin
vào lớp trẻ trong một thế giới đầy cạnh tranh.
Và hôm nay, những học
sinh sinh viên trẻ của chúng ta đang có điểm trung bình hai môn chính là Toán
và Đọc hiểu cao nhất từ trước đến nay. Tỉ lệ tốt nghiệp trung học phổ thông của
chúng ta đạt mức cao kỉ lục. Và lượng sinh viên tốt nghiệp đại học cũng tăng
hơn bao giờ hết.
Chúng ta đã có niềm tin
vào việc những bộ luật phù hợp có thể phòng ngừa một cuộc khủng hoảng mới, bảo
vệ quyền lợi của các gia đình Mỹ, và khuyến khích cạnh tranh công bằng.
Và ngày hôm nay, chúng ta
đã có trong tay những dự luật có thể ngăn chặn các lỗ hổng thuế quan, một cơ
quan giám sát tiêu dùng để bảo vệ chúng ta khỏi những cá nhân tổ chức cho vay
nặng lãi.
Và chỉ trong năm vừa qua
thôi, gần 10 triệu người Mỹ đã được bảo hiểm y tế.
Trong mỗi bước tiến,
người ta đã nói rằng những mục tiêu của chúng ta là quá sức, rằng chúng ta sẽ
làm trầm trọng hóa thêm cuộc khủng hoảng.
Nhưng ngược lại, chúng ta
đang chứng kiến sự phát triển về mặt kinh tế một cách mạnh mẽ nhất trong hơn
một thập kỉ qua, các khoản nợ của chúng ta đã giảm 2/3, một thị trường chứng
khoán đã hồi phục và tăng trưởng gấp đôi, và tình hình lạm phát do bảo hiểm y
tế ở mức thấp nhất trong 50 năm qua.
Đã quá rõ ràng rồi.
Kinh tế lấy trọng tâm là
tầng lớp trung lưu hoàn toàn có thể được áp dụng. Tăng cường cơ hội sẽ đem lại
hiệu quả. Và những chính sách này sẽ tiếp tục phát huy tác dụng nếu như chúng
ta có thể gạt những mục đích chính trị sang một bên.
Chúng ta không thể kìm
hãm nền kinh tế qua việc đóng cửa chính phủ.
Chúng ta không thể để
người Mỹ sống trong lo ngại bằng cách tước đi quyền được bảo hiểm của họ, hay
ra những luật lệ mới tại Phố Wall, hay tiếp tục đấu đá xoay quanh các chính
sách nhập cư trong khi chúng ta sở hữu một hệ thống có thể xử lý được điều đó.
Nếu Quốc hội đưa ra bất
kỳ một dự luật nào liên quan đến những điều trên, tôi sẽ dùng quyền phủ quyết.
Ngày hôm nay, nhờ có một
nền kinh tế đang phát triển, đà phục hồi của chúng ta đã có tác động đến cuộc
sống của nhiều người hơn. Mức lương đang tăng dần. Chúng ta nên biết rằng những
ông chủ kinh doanh nhỏ đang có ý định tăng lương cho người lao động ở mức cao
nhất từ năm 2007.
Có điều - những người
trong chúng ta hôm nay, chúng ta nên nhắm đến cái đích cao hơn. Chúng ta cần
làm nhiều hơn là chỉ "tránh không phá".
Đêm nay, chúng ta hãy
cùng nhau nối lại mối liên hệ lâu đời giữa công sức bỏ ra và những cơ hội phát
triển, một quyền lợi đặc trưng của mỗi người Mỹ.
Vì những gia đình như
Rebekah vẫn cần sự giúp đỡ của chúng ta. Vợ chồng cô ấy đang làm việc chăm chỉ
hơn bao giờ hết, nhưng họ không được đi du lịch, chưa được mua xe mới, để dành
dụm tiền trả nợ và giữ cho đến khi về hưu.
Chỉ riêng chi phí chăm
sóc cho hai đứa con của họ cũng đã hơn cả tiền thuế nhà đất, và hơn tiền học
một năm ở Đại học Minnesota.
Cũng như hàng triệu người
dân Mỹ chăm chỉ khác, Rebekah không ngửa tay xin viện trợ, mà cô ấy chỉ muốn
chúng ta tìm ra những chính sách mới để giúp gia đình cô có thể vượt lên.
Trước đây, trong mỗi bước
tái cơ cấu nền kinh tế trong lịch sử nước Mỹ, chúng ta đã có những bước đi táo
bạo để phù hợp với thời thế, đồng thời đảm bảo cơ hội công bằng cho mỗi người
dân.
Chúng ta đã có luật bảo
vệ người lao động và các gói bảo hiểm y tế (Medicare, Medicaid) để bảo vệ người
dân khỏi những khó khăn không ngờ tới.
Chúng ta đã trang bị cho
người dân trường học, cơ sở hạ tầng và mạng internet, những công cụ sẽ giúp họ
biến những cố gắng của mình ra thành quả.
Đây là bản chất của nền
kinh tế trung lưu - nước Mỹ sẽ hoạt động hiệu quả nhất khi mỗi người trong
chúng ta đều có cơ hội bình đẳng, đều bỏ ra công sức của mình, dưới một bộ luật
công bằng cho mọi người.
Chúng ta không chỉ muốn
tất cả chia sẻ sự thành công của nước Mỹ, mà tất cả chúng ta phải đóng góp cho
sự thành công của nước Mỹ.
Thượng nghị sĩ John McCain: "Đối với các vấn
đề an ninh quốc gia mang tính sống còn, bài phát biểu của Tổng thống Obama thật
không may đã cho thấy giờ đây, chính quyền đang thiếu sức sống chiến lược như
thế nào".
Vậy chúng ta cần những gì
để phát triển một nền kinh tế trung lưu trong thời đại này?
Đầu tiên, kinh tế trung
lưu sẽ phát huy tác dụng nếu chúng ta có thể giúp các gia đình cảm thấy bình
tâm trong một thế giới nhiều đổi thay.
Cụ thể hơn, đó là giúp đỡ
họ có thể có điều kiện nuôi con ăn học, có điều kiện đi học đại học, có bảo
hiểm, có một mái ấm, và có lương hưu.
Những dự luật mới của tôi
sẽ để tâm đến tất cả những điều này, đồng thời giảm thuế và giúp mỗi gia đình
có thể giữ lại được cho mình hàng nghìn USD mỗi năm.
Tất nhiên không gì giúp
đỡ các gia đình nói trên tốt bằng một mức lương cao hơn. Đó là lý do tại sao
Quốc hội cần thông qua một bộ luật đảm bảo sự công bằng về mặt lương bổng cho
cả nam lẫn nữ.
2015 rồi. Đã đến lúc làm
như vậy. Chúng ta cần đảm bảo mỗi người lao động được nhận lương làm thêm giờ
đúng với công sức họ bỏ ra.
Đối với những thành viên
trong Quốc hội vẫn phản đối việc tăng mức lương tối thiểu, hãy lắng nghe điều
này: Nếu các vị thực sự tin rằng một người làm việc 40 tiếng/tuần có thể chăm
lo cho gia đình họ với mức lương 15.000 USD/năm, thử làm như vậy xem.
Nếu không, mong các vị
hãy bỏ phiếu ủng hộ việc tăng lương cho những người Mỹ đang làm việc chăm chỉ
hàng ngày kia.
Những thay đổi này sẽ
không biến tất cả trở thành người giàu, hay xóa đi mọi khó khăn trước mắt. Đấy
không phải nhiệm vụ của chính phủ.
Để mỗi gia đình đều có
một cơ hội bình đẳng, các nhà tuyển dụng cần có một tầm nhìn xa hơn, họ cần
phải nghĩ đến những lợi ích lâu dài của công ty mình thay vì chỉ đau đáu lo cho
bảng lương của quý sắp tới.
Chúng ta vẫn cần những bộ
luật tiếp thêm sức mạnh cho các tổ chức công đoàn, và cho họ một tiếng nói
riêng.
Những quyền lợi như chăm
sóc trẻ em, nghỉ ốm, hay một mức lương bình đẳng sẽ tạo nên sự khác biệt trong
cuộc sống của hàng triệu hộ gia đình nước Mỹ. Đây là sự thật.
Và đây cũng là những gì
tất cả chúng ta, dù là đảng viên Cộng hòa hay Dân chủ, phải làm được.
Thứ hai, để đảm bảo việc
người dân Mỹ có thể tiếp tục hưởng lương cao hơn trong tương lai, chúng ta cần
phải làm nhiều hơn để giúp người Mỹ nâng cao trình độ.
Nước Mỹ có thể phát triển
đến vậy trong thế kỉ 20 vì chúng ta miễn phí trường cấp 3, giúp một thế hệ các
cựu chiến binh vào đại học, và đào tạo một tầng lớp lao động có trình độ cao
nhất thế giới.
Nhưng ở thế ky 21 trong
bối cảnh nền kinh tế tưởng thưởng cho sự hiểu biết nhiều hơn bao giờ hết, chúng
ta phải làm được hơn thế.
Đến cuối thập kỷ này, cứ
3 đơn tuyển dụng thì 2 trong số đó cần bằng đại học. Vậy mà rất nhiều người Mỹ
trẻ tuổi, thông minh, và năng động không thể có được điều đó vì lý do chi phí.
Điều này không công bằng đối với họ, và không tốt cho tương lai của nước Mỹ.
Đó là lý do tại sao tôi
sẽ gửi lên Quốc hội một dự luật miễn phí cao đẳng cộng đồng (Community
College).
40% sinh viên Mỹ hiện nay
chọn theo học tại các trường cao đẳng cộng đồng. Trong đó có người trẻ mới bắt
đầu sự nghiệp cũng như những người luống tuổi hơn đang muốn làm mới mình.
Hay đó cũng có thể là các
cựu chiến binh và bố/mẹ đơn thân với ý định quay trở lại đi làm. Dù bạn là ai,
dự luật này sẽ là cơ hội để các bạn sẵn sàng cho một nền kinh tế mới mà không
bị gò bó bởi các món nợ.
Nhưng các bạn phải hiểu
rằng mình sẽ phải xứng đáng với điều đó. Tôi muốn cùng Quốc hội đảm bảo rằng
những người Mỹ đang bị những khoản nợ từ tiền học đại học đè nặng trên vai sẽ
không bị những khoản tiền này can thiệp vào những hoài bão của họ.
Và với mỗi thế hệ cựu
binh Mỹ trở về từ chiến trường, chúng ta nợ họ một cơ hội để thực hiện
"Giấc mơ Mỹ", cái mà họ đã phải hy sinh xương máu để bảo vệ. Chúng ta
đã có những bước tiến trong việc đảm bảo các cựu binh có được những quyền lợi
họ xứng đáng được hưởng.
Chúng ta đang làm những
gì có thể để họ có thể chuyển sang cuộc sống của một thường dân Mỹ một cách đơn
giản nhất.
Thưa tất cả các CEO tại
Mỹ, tôi xin nhắc lại: Nếu các bạn muốn một người có thể đảm bảo hoàn thành công
việc được giao, hãy tuyển một cựu binh về làm.
Cuối cùng, để đào tạo lao
động tốt hơn, chúng ta cần một nền kinh tế có thể tạo ra công ăn việc làm với
thu nhập cao.
Từ năm 2010, số lượng người
Mỹ thất nghiệp có việc làm trở lại nhiều hơn cả châu Âu, Nhật Bản và các nền
kinh tế phát triển khác cộng lại.
Các nhà máy xí nghiệp của
chúng ta đã tạo thêm hơn 800.000 việc làm mới. Nền công nghiệp sản xuất ô tô
vốn là thế mạnh cũng đã phát triển trở lại. Ngoài ra, cũng có hàng triệu người
Mỹ đang làm những công việc mà 10 hay 20 năm trước đây chưa hề xuất hiện,
những công việc tại các công ty như Google, eBay, hay Tesla.
Không ai biết chắc được
nền công nghiệp nào sẽ là đầu tàu trong việc tạo công ăn việc làm trong tương
lai.
Nhưng có một điều chắc
chắn, nền công nghiệp đó sẽ được chào đón tại Mỹ...
Các doanh nghiệp thế kỷ
21, bao gồm cả các doanh nghiệp nhỏ, cần xuất khẩu nhiều hơn các sản phẩm của
Mỹ ra nước ngoài. Sản lượng xuất khẩu của chúng ta đang ở mức cao hơn bao giờ
hết, và các nhà xuất khẩu có xu hướng trả lương cao hơn.
Nhưng lúc này đây, Trung
Quốc lại muốn thay đổi luật lệ. Điều đó sẽ khiến lực lượng lao động và các
doanh nghiệp của chúng ta rơi vào thế bất lợi.
Tại sao chúng ta có thể
để điều đó xảy ra? Chúng ta cũng phải đặt ra những quy tắc riêng.
Chúng ta phải tạo ra một
sân chơi bình đẳng. Đó là lý do tại sao tôi yêu cầu cả hai bên giao cho tôi
quyền xúc tiến thương mại để bảo vệ người lao động Mỹ, với những giao dịch thương
mại bình đẳng từ châu Á đến châu Âu.
Tôi là người đầu tiên
thừa nhận rằng những giao dịch thương mại vừa qua đôi lúc đã không được như ý
muốn, và đó là lý do tại sao chúng ta kịch liệt chỉ trích những quốc gia đã phá
vỡ quy tắc.
Nhưng 95% người tiêu dùng
hàng Mỹ hiện đang sống bên ngoài biên giới chúng ta, và chúng ta không thể để
những cơ hội đó tuột khỏi tay mình.
Hơn một nửa số giám đốc
điều hành sản xuất cho biết, họ đang tích cực mang về Mỹ những việc làm trước
đây chỉ thực hiện ở Trung Quốc. Hãy tin rằng họ có thể làm được điều đó...
Đó là lý do tại sao phần
thứ ba của kinh tế trung lưu nhấn mạnh vào việc xây dựng một nền kinh tế cạnh
tranh mọi lúc, mọi nơi, đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp.
Giúp đỡ các hộ gia đình
làm ăn chăm chỉ ổn định cuộc sống. Trang bị cho họ những công cụ cần thiết để
có được việc làm trong nền kinh tế mới hiện nay. Duy trì những điều kiện hướng
tới phát triển và cạnh tranh lành mạnh.
Đây là những bước đi mà
nước Mỹ cần hướng tới. Tôi tin rằng đây cũng là những bước đi mà người Mỹ muốn
hướng tới.
Nền kinh tế nước Mỹ sẽ
mạnh hơn vào năm tới, hay 15 năm tới, và xa hơn là trong cả thế kỷ này.
Tất nhiên, nếu có một
điều mà thế kỉ mới này đã dạy cho chúng ta, thì đó là việc chúng ta không thể
quá tập trung vào công việc trong nước mà quên đi những thử thách đang chờ đợi
chúng ta ở ngoài biên giới.
Sứ mệnh đầu tiên của tôi
với tư cách là Tổng Tư lệnh là bảo vệ nước Mỹ. Để làm được điều đó, câu hỏi
được đặt ra không phải là liệu nước Mỹ có nên là đầu tàu của thế giới hay
không, mà là nước Mỹ làm như vậy bằng cách nào.
Khi chúng ta đưa ra những
quyết định nóng vội mà không suy nghĩ thấu đáo, khi phản ứng đầu tiên của chúng
ta trước mỗi thách thức từ bên ngoài là huy động quân đội, đó là lúc chúng ta
bị cuốn vào những cuộc giao tranh không cần thiết, đồng thời bỏ qua một chiến
lược ở tầm cao hơn.
Đây chính là điều mà
những kẻ thù của chúng ta muốn.
Tôi tin vào một nước Mỹ
khôn ngoan hơn trong những bước đi tiên phong của mình.
Chúng ta mạnh nhất khi
kết hợp giữa quân sự và ngoại giao một cách đúng đắn, khi chúng ta biết sử dụng
tiềm lực trên bàn đàm phán, khi chúng ta không để nỗi sợ lấy đi những cơ hội mà
thế kỉ mới này đem lại cho chúng ta.
Đó chính là những gì
chúng ta đang làm được vào thời điểm này - và nó đang tạo nên sự khác biệt trên
toàn cầu.
Đầu tiên, chúng ta đồng
lòng với những nạn nhân của khủng bố trên toàn thế giới - từ trường học ở
Pakistan đến những con phố tại Paris.
Chúng ta sẽ tiếp tục truy
lùng các phần tử khủng bố, phá hủy hệ thống của chúng. Chúng ta có quyền hành
động đơn phương, vì những tên này là mối đe dọa trực tiếp đến an ninh Mỹ và các
nước đồng minh.
Cùng lúc đó, chúng ta
cũng đã rút ra nhiều bài học đắt giá trong 13 năm qua.
Thay vì để lính Mỹ túc
trực tại những ngọn đồi trên lãnh thổ Afghanistan, chúng ta đã đào tạo lực
lượng an ninh cho chính họ, những người giờ đây đã trở thành tiên phong.
Thay vì phải đem quân
sang nước ngoài, chúng ta đã liên minh với các nước từ Nam Á đến Bắc Phi để
ngăn chặn các phần tử khủng bố xâm nhập.
Tại Iraq và Syria, quân
đội đồng minh dưới sự lãnh đạo của Mỹ đang chặn đứng bước tiến của Nhà nước Hồi
giáo tự xưng (IS).
Thay vì bị cuốn vào một
cuộc chiến tại Trung Đông, chúng ta đang lãnh đạo một liên minh làm suy yếu thế
lực đế tiến tới tiêu diệt hoàn toàn tổ chức này. Và đêm nay, tôi kêu gọi Quốc
hội cho thế giới thấy được sự đồng nhất của các nước trong liên minh bằng cách
thông qua nghị quyết sử dụng vũ lực chống lại IS.
Thứ hai, chúng ta đang
thể hiện sức mạnh của Mỹ trong ngoại giao. Bằng việc ủng hộ nền dân chủ ở
Ukraine và hỗ trợ đồng minh NATO, chúng ta đang duy trì nguyên tắc nước lớn
không thể bắt nạt nước nước nhỏ hơn.
Năm ngoái, khi chúng ta
và các nước đồng minh áp đặt các lệnh trừng phạt, có những ý kiến cho rằng sự
hiếu chiến của Tổng thống Nga Vladimir Putin là một sự kết hợp tuyệt hảo giữa
chiến thuật và phô diễn sức mạnh.
Nhưng hãy nhìn xem, hôm
nay, Mỹ mới là nước đang đứng hiên ngang trong sự đoàn kết với các nước đồng
minh, trong khi Nga bị cô lập, với một nền kinh tế tan hoang.
Đó là cách nước Mỹ đi đầu
trên trường quốc tế - không phải với sự hung hăng nhất thời, mà bằng những bước
đi chậm rãi nhưng chắc chắn, kiên định.
Ở Cuba, chúng ta đang đặt
dấu chấm hết cho một chính sách đã lỗi thời.
Khi bạn làm một việc
trong suốt 50 năm mà không đi đến kết quả gì, đã đến lúc thay đổi. Chính sách
mới của Mỹ đối với Cuba có tiềm năng đặt dấu chấm hết cho một thời kì mất lòng
tin lẫn nhau giữa hai nước; xóa bỏ những cái cớ cho việc tiếp tục cấm vận Cuba;
và chung tay nối lại tình hữu nghị với người dân Cuba.
Và năm nay, Quốc hội nên
bắt đầu gỡ bỏ lệnh cấm vận. Như Giáo hoàng Francis đã từng nói, ngoại giao là
một công việc đòi hỏi nhiều "bước tiến nhỏ". Những bước tiến nhỏ này
dần dần đã gộp lại thành một thời đại mới đầy hi vọng cho đất nước Cuba...
Không một quốc gia hay
một tin tặc nào có thể phá hoại hệ thống mạng của chúng ta, đánh cắp những bí
mật quốc gia của chúng ta, và xâm hại quyền riêng tư của người dân nước Mỹ.
Chúng ta cần đảm bảo rằng
hệ thống tình báo quốc gia có khả năng dập tắt các cuộc tấn công mạng như việc
chúng ta đã và đang làm đối với các phần tử khủng bố.
Và đêm nay, tôi kêu gọi
Quốc hội thông qua bộ luật giúp chúng ta có được những trang bị cần thiết để
chống lại mối đe dọa về an ninh mạng.
Nếu không làm vậy, nước
Mỹ và nền kinh tế sẽ phải đối mặt với nhiều rủi ro. Nếu làm được, chúng ta sẽ
có thể tiếp tục bảo vệ những công nghệ mới sẽ đem lại nhiều cơ hội cho tất cả
mọi người trên thế giới...
Tại châu Á - Thái Bình
Dương, chúng ta đang hiện đại hóa liên minh với các quốc gia trong khu vực đồng
thời đảm bảo các nước khác tuân theo quy tắc trong trao đổi hàng hóa, trong các
tranh chấp biển đảo, đồng thời kêu gọi họ tham gia vào công cuộc chống lại thay
đổi khí hậu.
Không thách thức nào đem
lại mối đe dọa lớn hơn thay đổi khí hậu đối với các thế hệ sau này...
Có một điều nữa về vị thế
nước Mỹ mà tôi muốn nhấn mạnh - đó cũng là ví dụ về những giá trị của nước Mỹ.
Người Mỹ chúng ta luôn
tôn trọng phẩm giá con người, ngay cả khi chúng ta đang bị đe dọa, đó là lý do
tại sao tôi đã ra lệnh cấm tra tấn, và đảm bảo rằng việc sử dụng các công nghệ
mới như máy bay không người lái là đúng lúc đúng chỗ.
Đó là lý do tại sao chúng
ta kịch liệt chống lại các phong trào bài Do Thái đã xuất hiện trở lại ở một số
nơi trên thế giới.
Đó là lý do tại sao chúng
ta tiếp tục phản đối những định kiến về người Hồi giáo, vì phần lớn trong số họ
cũng chia sẻ tình yêu hòa bình với chúng ta.
Đó là lý do tại sao chúng
ta bảo vệ tự do ngôn luận, lên án đàn áp phụ nữ, hay phân biệt đối xử đối với
các tôn giáo thiểu số, với cộng đồng người đồng tính, lưỡng tính, và chuyển
giới.
Chúng ta làm những việc
này không chỉ vì đó là những điều đúng đắn, mà còn vì những điều đó khiến chúng
ta an toàn hơn.
Là người Mỹ, chúng ta có
một cam kết phải bảo vệ công lý - vì vậy thật vô lý khi hàng năm chúng ta phải
dành ra 3 triệu USD cho mỗi tù nhân tại một nhà tù bị thế giới lên án và bọn
khủng bố lợi dụng để tuyển quân.
Kể từ khi nhậm chức Tổng
thống, tôi đã có ý muốn cắt giảm một nửa số tù nhân tại Guantanamo. Bây giờ là
lúc để thực hiện điều đó. Và tôi sẽ mạnh tay trong quyết tâm đóng cửa nhà tù
này.
Hướng tới tương lai thay
vì ngoái lại quá khứ. Đảm bảo sự kết hợp hài hòa giữa sức mạnh quân sự với
ngoại giao, và sử dụng vũ lực một cách khôn ngoan. Xây dựng các liên minh để đáp
ứng những thách thức và cơ hội mới. Đi đầu bằng các giá trị cốt lõi của chúng
ta.
Đó là những giá trị khiến
chúng ta khác biệt.
Đó là những giá trị giúp
chúng ta mạnh mẽ.
Và đó là lý do tại sao
chúng ta phải phấn đấu để bảo tồn những giá trị này, những giá trị của riêng
chúng ta.
Hơn một thập kỷ trước,
trong bài phát biểu tại Boston, tôi đã nói rằng không có một nước Mỹ của Đảng
Dân chủ, hoặc một nước Mỹ của Đảng Cộng hòa; không có một nước Mỹ của người da
đen hay da trắng, nhưng có một Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ.
Tôi nói như vậy vì tôi đã
nhận ra điều đó trong cuộc sống của chính tôi, trong một quốc gia đã cho một
người như tôi một cơ hội.
Bởi vì tôi lớn lên ở
Hawaii, nơi hội tụ của nhiều chủng tộc khác nhau.
Bởi vì tôi đã xem
Illinois như quê hương - một bang của những thị trấn nhỏ, của những mảnh đất
nông nghiệp trù phú; tôi đã nhìn thấy ở nó một mô hình thu nhỏ của đất nước mà
đảng Dân chủ, đảng Cộng hòa, hay đảng Độc Lập sống chung với nhau, với những
người tốt đến từ mọi chủng tộc và tôn giáo, chia sẻ cùng nhau những giá trị nền
tảng nhất định.
Trong 6 năm qua, các
chuyên gia đã nhiều lần nói rằng nhiệm kì của tôi đã không mang lại tầm nhìn
này.
Trớ trêu thay, họ nói
rằng nền chính trị của chúng ta dường như đang có nhiều chia rẽ hơn bao giờ
hết.
Nó trở thành bằng chứng
của không chỉ những sai sót của riêng tôi - trong đó tôi thừa nhận tôi có rất
nhiều - mà cũng là bằng chứng cho thấy tầm nhìn đó của tôi là sai lầm, là quá
ngây thơ, và rằng có quá nhiều người đang hưởng lợi từ giao tranh đảng phái và
sự bế tắc.
Tôi hiểu tại sao họ lại
hoài nghi như vậy. Nhưng tôi vẫn nghĩ rằng họ đã sai.
Tôi vẫn tin rằng chúng ta
là một dân tộc thống nhất.
Tôi vẫn tin rằng chúng ta
có thể cùng nhau làm nên những điều tuyệt vời.
Tôi có niềm tin như vậy
bởi vì trong hơn 6 năm nhiệm kì vừa qua, tôi đã thấy nước Mỹ ở trạng thái tốt
nhất của nó.
Tôi đã thấy những khuôn
mặt tràn đầy hy vọng của các sinh viên trẻ từ New York đến California; của
những công chức mới được bổ nhiệm tại West Point, Annapolis, Colorado Springs,
và New London.
Tôi đã chia buồn với các
gia đình nạn nhân ở Tucson và Newtown; ở Boston, West, Texas, và West Virginia.
Tôi đã chứng kiến hôn
nhân đồng tính đi từ việc được sử dụng như một công cụ đấu đá chính trị nay đã
trở thành một biểu tượng của sự tự do trên đất nước chúng ta, một quyền dân sự
hợp pháp tại các bang nơi 70% người dân nước Mỹ sinh sống.
Vì vậy, tôi hiểu sự tốt
đẹp, rộng lượng, và lạc quan của người dân Mỹ, những người mỗi ngày vẫn đang
sống trong lý tưởng rằng chúng ta luôn tôn trọng và bảo vệ lẫn nhau.
Và tôi biết họ mong đợi
những người trong chúng ta ở đây làm gương cho họ tốt hơn.
Vậy câu hỏi cho những
người chúng ta ở đây đêm nay là làm thế nào chúng ta, tất cả chúng ta, có thể
phản ánh tốt hơn những kì vọng của nước Mỹ.
Tôi đã từng làm việc trong
Quốc hội với nhiều người ở đây. Tôi hiểu rất rõ các vị. Có rất nhiều người tốt
ở đây, ở cả hai đảng phái.
Và nhiều người trong các
bạn đã nói với tôi rằng, tranh cãi trên các chương trình truyền hình, liên tục
vận động gây quỹ, và những nỗi lo về đảng phái không phải là những gì các bạn
muốn làm khi đặt chân vào Quốc hội.
Hãy thử nghĩ đến việc
chúng ta thoát ra khỏi những khuôn mẫu cũ. Hãy thử nghĩ đến việc chúng ta làm
một điều gì đó khác biệt.
Hãy hiểu rằng một nền
chính trị tốt hơn không phải là một nơi mà đảng Dân chủ từ bỏ chương trình nghị
sự của họ hay đảng Cộng hòa chỉ chăm chăm theo tôi.
Mà phải hiểu rằng một nền
chính trị tốt hơn là khi chúng ta đáp ứng được những nhu cầu cấp thiết nhất,
thay vì xoáy vào những điểm yếu lớn nhất của nhau.
Phải hiểu rằng một nền
chính trị tốt hơn là một môi trường tranh luận mà không phỉ báng lẫn nhau; nơi
chúng ta nói ra các vấn đề, các giá trị và nguyên tắc, và sự thật, chứ không
phải là xoáy vào những lỗi nhỏ nhặt, những scandal gây tranh cãi của nhau, những
điều không có chút liên can nào đến cuộc sống hàng ngày của người dân.
Phải hiểu rằng một nền
chính trị tốt hơn là nơi mà chúng ta không đắm chìm trong những khoản tiền
quảng cáo vận động tranh cử, mà thay vào đó dành nhiều thời gian hơn vào việc
huy động những người trẻ tuổi, với một ý thức về mục đích và khả năng của bản
thân, và kêu gọi họ tham gia vào sứ mệnh vĩ đại xây dựng nước Mỹ.
Nếu chúng ta có bất đồng,
chúng ta hãy tranh luận - nhưng chúng ta phải làm sao cho những tranh luận này
thật chính đáng với những vấn đề của đất nước...
Đó là một nền chính trị
tốt hơn.
Đó là cách chúng ta bắt
đầu xây dựng lại niềm tin.
Đó là cách chúng ta đưa
đất nước này tiến về phía trước.
Đó là những gì mà người
dân Mỹ muốn.
Đó là những gì họ xứng
đáng được hưởng.
Tôi không còn chạy đua
cho chiến dịch tranh cử nào nữa. Điều duy nhất trong đầu tôi trong 2 năm tiếp
theo không khác gì so với những gì có trong tôi đã có kể từ ngày đầu tuyên thệ
nhậm chức: đó là làm những gì tôi tin là tốt nhất đối với nước Mỹ.
Nếu các vị chia sẻ tầm
nhìn tôi vạch ra tối nay, hãy cùng tôi tiến tới thực hiện nó.
Nếu các vị không đồng ý ở
điểm nào, tôi hy vọng các vị cũng hãy ít nhất làm việc với tôi ở các điểm mà
các vị tán thành.
Và tôi cam kết với tất cả
các nghị sĩ đảng Cộng hòa ở đây tối nay rằng tôi sẽ không chỉ lắng nghe những ý
kiến của các vị, mà tôi sẽ còn tìm cách để làm việc với các vị, vì một nước Mỹ
giàu mạnh hơn.
Bởi vì hôm nay, tôi muốn
tòa nhà này, thành phố này, phản ánh đúng sự thật - rằng đối với tất cả các
thiếu sót của chúng ta, chúng ta là một tập thể có sức mạnh và lòng vị tha để
nối lại những bất đồng, để đoàn kết trong nỗ lực chung, để giúp đỡ lẫn nhau, dù
là ở những con phố trên nước Mỹ hay ở bất kì nơi nào trên thế giới.
Tôi muốn hành động của
chúng ta có thể khiến trẻ em mọi nơi hiểu rằng mỗi người trong số các em quan
trọng thế nào đối với chúng ta, và chúng ta là như cam kết sẽ cải thiện cuộc
sống của các em như thể các em là con cháu ruột thịt.
Tôi muốn hành động của
chúng ta có thể khiến các thế hệ tương lai hiểu rằng chúng ta nhìn nhận sự khác
biệt của mỗi người là một món quà tuyệt vời, rằng chúng ta là một dân tộc coi
trọng nhân phẩm và giá trị của mỗi công dân, dù nam hay nữ, trẻ hay già, da đen
hay da trắng, người Latin hay gốc Á, người nhập cư hay bản xứ, đồng tính hay dị
tính, người khuyết tật hay tâm thần.
Tôi muốn họ lớn lên trong
một đất nước luôn thể hiện cho thế giới thấy một sự thật: rằng chúng ta không
phải là tập hợp của bang xanh hay bang đỏ (bang xanh theo Đảng Dân chủ, bang
đỏ theo đảng Cộng hòa - PV), mà chúng ta là Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ.
Tôi muốn họ lớn lên trong
một đất nước mà một người mẹ trẻ như Rebekah có thể ngồi xuống và viết một bức
thư cho Tổng thống của mình để từ đó ông có thể tổng hợp lại câu chuyện về nước
Mỹ trong 6 năm qua.
Hỡi những người dân nước
Mỹ, chúng ta cũng là một gia đình gắn bó.
Chúng ta cũng đã cùng
nhau vượt qua khó khăn.
15 năm đầu của thế kỷ mới
này, chúng ta đã trỗi dậy và bắt đầu lại công việc tái thiết nước Mỹ.
Chúng ta đã đặt một nền
tảng mới. Giờ nhiệm vụ của chúng ta là vẽ ra một tương lai tươi sáng hơn. Hãy
bắt đầu chương mới này - cùng nhau - và hãy bắt đầu ngay bây giờ.
Cảm ơn tất cả các bạn,
Chúa ban phước lành cho các bạn cũng như nước Mỹ mà chúng ta yêu quý.
Nguồn: Email
Nguồn: Email
