Viễn Ảnh Đen Tối Của “Medicare for All”

Viễn Ảnh Đen Tối Của “Medicare for All”

Nhiều người mơ ngủ cứ nghĩ là các quốc gia Bắc Âu và Canada có hệ thống y tế “miễn phí” và nghĩ tại sao một cường quốc số 1 như Mỹ lại không làm? Nói thì rất dễ nhưng không đơn giản tí nào. Thứ nhất, dân số của các quốc gia này rất ít, vài triệu người cho các nước Bắc Âu và 37 triệu cho Canada. Với tài nguyên thiên nhiên bao la và không có các gánh nặng chi tiêu cho di dân lậu và gia đình của họ, chính phủ điều hành ngân quỹ để có thể có chương trình y tế phổ quát (universal health care) cho mọi người. Nói chung là “manageable”. Nhưng dịch vụ y tế “miễn phí” này đã hết từ lâu rồi vì ngân sách cạn và họ cũng bắt dân chúng đóng góp. Đúng là ai có bệnh cũng có thể đi gặp BS để chữa trị, tỷ dụ như nhức đầu, sổ mũi, cảm, dị ứng, mà không phải trả tiền (vì đã trả trước như trong trường hợp Na Uy), hoặc trả tượng trưng. Đó là điểm son của socialized medicine. Đối với Canada, nhất là Quebec, ngoài điểm son này tất cả là điểm đen.

Quebec đánh thuế rất cao. Với hệ thống y tế phổ quát, hầu như tất cả các BS ở Quebec đều lĩnh lương của chính phủ và họ bị nằm dưới một giới hạn lương (cap, plafond), ai làm cao hơn sẽ bị đánh thuế nặng. Một BS làm 200 nghìn đô la Canadian một năm thì chỉ còn 70 đến 80 nghìn, sau khi trả thuế và trang trải phí tổn. Ai làm 400 nghìn thì chỉ còn 120 nghìn đem về. Do đó họ bất mãn và ít ai chịu làm nhiều vì thuế quá cao và nhiều BS chuyên môn qua Mỹ làm hoặc đi nghỉ hè cả hai ba tháng sau khi đụng trần. Điều này đưa đến một hậu quả rất đen tối là rất khó xin hẹn với các BS chuyên môn vì họ không có mặt trong bệnh viện. Kết quả là người nào có bệnh nặng phải chờ rất lâu, chờ giường và chờ BS.

Sau đây là thống kê mới nhất (tháng 8, 2019) của bộ y tế của Quebec về các dịch vụ y tế chuyên môn và thời gian chờ trung bình tại Montreal General Hospital, một trong những bệnh viện lớn nhất ở Montreal: chờ mổ ung thư: 30 ngày, mổ tim với ưu tiên thấp nhất: 3 tháng, mổ hông: 19 tuần, mổ đầu gối: 27 tuần, mổ cataract: 18 tuần, mổ không cần nhập viện: 7 tuần, mổ cần nhập viện: 6 tuần.

Ngoài ra, họ không dùng thuốc mới dù được FDA công nhận và có bán ở thị trường, tỷ dụ như thuốc trị một vài loại ung thư phổi giá 100,000 đô la cho mỗi trị liệu. Trừ một vài loại ung thư dễ chữa, mắc bệnh ung thư quái ác ở Quebec thì coi như là án tử hình. Nếu có chữa thì bệnh nhân phải chờ, được đến phiên thì chỉ còn chờ chết.

Muốn có một Medicare for All thì phải trả nhà thương và lương BS ít đi đồng thời đánh thuế lợi tức cá nhân thật cao, đặt thêm giường bệnh trong cùng một phòng, từ 2 lên 6, mướn ít BS, y tá đi, không dùng thuốc hay và đắt tiền, để bệnh nhân chờ như ở Quebec, ...

Các cụ tỵ nạn theo đảng dân chủ sắp đến lúc mặc tã hoặc đang mặc tã đã thấy viễn cảnh của mình chưa? Chán Trump không muốn sống nữa thì bầu cho bà ta, không ai cản. Nhưng kẹt cái là chúng tôi muốn sống.

--

Hanh van