Vì
sao trung tâm Thúy Nga không thực hiện
chương
trình nhạc Trần Thiện Thanh?
Bài viết của MC Nguyễn Ngọc Ngạn nói về những kỷ niệm cùng Nhật
Trường – Trần Thiện Thanh. Ở đây ông Ngạn sẽ giải thích rõ vì sao Paris By
Night thực hiện chương trình riêng cho rất nhiều nhạc sĩ, nhưng lại không có
nhạc Trần Thiện Thanh.
—
Nói đến những sáng tác của Trần Thiện Thanh, người ta thường
nghĩ ngay tới hai dòng nhạc: nhạc tình và nhạc lính. Thật ra hai dòng nhạc ấy
vẫn là một, bởi cũng giống như Lam Phương hay Anh Bằng, nhạc lính của Trần
Thiện Thanh chỉ là nhạc tình trong thời chiến. Anh chia sẻ tâm sự người quân
nhân xa nhà, anh cảm thông nỗi niềm người tình hay người vợ đợi chờ ở hậu
phương. Thế hệ mai sau sẽ thấy nhạc Trần Thiện Thanh là những trang sử viết
gọn, ghi dấu một thời khói lửa trên quê hương Việt Nam.
Tôi gặp Nhật Trường Trần Thiện Thanh lần đầu tiên ở Las Vegas
khi anh mới ra hải ngoại. Vì chưa quen, chưa biết tính tình anh thế nào, nên
tôi chỉ bắt tay xã giao, chúc mừng anh vừa sang Mỹ định cư. Ngày ấy tôi mới lên
sân khấu Thúy Nga được hơn 2 năm, nên vẫn còn là khuôn mặt mới trong làng văn
nghệ. Nhưng dĩ nhiên anh vẫn coi tôi ở Sài Gòn vì băng lậu tràn ngập trong
nước. Nghe tôi gợi chuyện, Trần Thiện Thanh lắc đầu cười buồn rồi bùi ngùi nói:
– Anh Ngạn ở cải tạo về mà đi được ngay, hên quá!
Tôi hiểu trong lòng anh đang mang nỗi sầu “trâu chậm uống nước
đục”! Năm 1975, anh đang ở lứa tuổi ngoài 30. Lúc đó tiếng hát Nhật Trường và
dòng nhạc Trần Thiện Thanh đang độ sung mãn như dòng suối tuôn chảy chan hòa
thì bất ngờ bị đứt đoạn. Rồi anh đợi đến 20 năm mới có người bảo lãnh ra hải ngoại.
Khoảng thời gian hai thập niên ấy là một phí phạm lớn, rất thiệt thòi cho sinh
hoạt văn nghệ của anh và của những người yêu nhạc Trần Thiện Thanh. Cho nên giờ
này anh ngồi trầm ngâm ưu tư cũng là phải! Trên chuyến xe đón nghệ sĩ từ phi
trường vào khách sạn, anh không nói chuyện với ai, khác hẳn những nghệ sĩ chung
quanh lúc nào cũng ồn ào vui đùa thoải mái. Đó cũng là liveshow duy nhất tôi
đứng cùng anh trên một sân khấu, rồi suốt 20 năm làm văn nghệ, chẳng bao giờ
tôi diễn chung với anh một lần nào nữa!
Cuối tháng 4 năm 2009, tôi nhận được lá thư của một khán giả, bà
Vũ Vân Nga ở Sugar Land, Texas, có đoạn viết như sau:
“Cả gia đình và bạn bè Nga có một thắc mắc từ lâu lắm mà đợi
hoài không thấy nên đành viết thư hỏi sau 25 năm đợi chờ: Lý do gì Thúy Nga
không làm chủ đề Trần Thiện Thanh (Nhật Trường)? Thiết nghĩ đây cũng là thắc
mắc chung của rất nhiều người Việt Nam, vậy xin trả lời trên show Paris By
Night cho vui lòng mọi người.
Cám ơn chú Ngạn…”
(trích thư viết ngày 21 tháng 4 năm 2009)
(trích thư viết ngày 21 tháng 4 năm 2009)
Tôi không trả lời thắc mắc này trên Paris By Night là vì có một
chút tế nhị giữa Trần Thiện Thanh với trung tâm Thúy Nga. Từ khi tôi cộng tác
với Paris By Night, Thúy Nga đã thực hiện băng chủ đề giới thiệu sự nghiệp của
hầu hết tất cả mọi nhạc sĩ miền Nam, như Phạm Duy, Lam Phương, Ngô Thụy Miên,
Văn Phụng, Đức Huy, Nguyễn Hiền, Song Ngọc, Hoàng Thi Thơ, Huỳnh Anh, Cung
Tiến, Tuấn Khanh, Từ Công Phụng, Vũ Thành An, Lê Dinh, Trường Sa, Phạm Mạnh
Cương, Nhật Ngân, Trần Trịnh, Xuân Tiên, Thanh Sơn, Châu Kỳ, Nguyễn Ánh 9, Quốc
Dũng và Tùng Giang. Chỉ có Phạm Đình Chương không may mất sớm khi Thúy Nga chưa
bắt đầu loạt video chủ đề này. Và người thứ hai là Hoàng Trọng, Thúy Nga đang
chuẩn bị mời thì ông qua đời.
Ông Tô Văn Lai, chủ nhân trung tâm Thúy Nga, thường nói với mọi
người:
“Giáo sư Dương Quảng Hàm viết cuốn Việt Nam Văn Học Sử Yếu, để
ghi lại đôi nét về sự nghiệp các nhà văn, nhà thơ. Thúy Nga cũng muốn làm điều
này với các nhạc sĩ sáng tác, để lưu lại chút tài liệu nhạc sử cho thế hệ mai
sau.”
Với chủ trương ấy, Thúy Nga đã lần lượt mời tất cả các nhạc sĩ
lên sân khấu Paris By Night, mặc dầu băng chủ đề một nhạc sĩ đôi khi khó bán
hơn các chương trình đại nhạc hội tổng hợp.
Mời mọi nhạc sĩ lên sân khấu Paris By Night mà thiếu Trần Thiện
Thanh thì phải có lý do!
Cái lý do ấy là hai bên đã gặp nhau khoảng 4 lần, ngay từ những
ngày đầu khi Trần Thiện Thanh vừa đặt chân đến Mỹ, nhưng đôi bên không đạt được
thỏa thuận vì Trần Thiện Thanh đòi nhiều điều kiện khó khăn quá. Ngoài tiền tác
quyền anh tính quá cao so với các nhạc sĩ khác, anh còn muốn can dự cả vào việc
chọn bài bản và mời ca sĩ trình diễn.
Sau những lần gặp gỡ bất thành ấy, giao tình giữa Thúy Nga và
Trần Thiện Thanh ngày càng xa cách. Nói đúng ra thì không phải riêng với Thúy
Nga, mà với bất cứ trung tâm băng nhạc nào, Trần Thiện Thanh cũng chẳng thân
thiện bởi bản tính anh vốn lạnh lùng, khiến nghệ sĩ gặp anh đều ngần ngại, ít
dám kết thân. Cũng nên nhớ ngày ấy, chỉ có Thúy Nga là trung tâm duy nhất thực
hiện băng chủ đề về các nhạc sĩ. Anh không đạt được thỏa thuận với Thúy Nga thì
đâu còn trung tâm nào thực hiện cho anh!
Những năm sau này, anh ít đi show, trừ các show Hội Đoàn hay Hội
Chợ Tết, mặc dầu tiếng hát Nhật Trường vẫn còn nguyên vẹn như trước năm 1975.
Có ba trung tâm băng nhạc hoạt động đều đặn là Asia, Thúy Nga và Hollywood
Night thì không may, anh lại cộng tác với Hollywood Night là trung tâm yểu tử
đầu tiên! Anh lập trung tâm Nhật Trường, tự thực hiện vài chương trình thu hình
chính những ca khúc hay nhất của mình, nhưng kết quả tài chánh thu nhập rất èo
uột bởi anh đầu tư kỹ thuật sơ sài quá.
Một lần, tôi sang Cali, đi với ông Tô Văn Lai đến thăm nhạc sĩ
Lam Phương sau khi ông bị tai biến mạch máu não phải ngồi xe lăn. Tình cờ tôi
gặp Nhật Trường Trần Thiện Thanh và Mỹ Lan cũng vừa từ trong nhà Lam Phương
bước ra. Gặp Nhật Trường thì tôi không thấy thoải mái lắm mặc dù tôi rất phục
tài anh: viết nhạc hay mà hát cũng hay. Chỉ có điều vì chưa thân nên tôi vẫn
giữ một khoảng cách.
Mỹ Lan vốn trước đây ở Montreal, lại gia nhập Thúy Nga cùng thời
với tôi, hay gặp nhau bên Paris trong những cuốn băng đầu tiên, nên cũng khá
thân. Đã lâu mới gặp lại, tôi niềm nở tiếp chuyện Mỹ Lan và hỏi:
– Lâu rồi Mỹ Lan có về lại Canada không?
Trần Thiện Thanh từ bên kia đường đi nhanh qua, tươi cười bảo
tôi:
– Ý đồ gì mà anh cứ rủ vợ tôi về Canada?
Thái độ thân thiện và cởi mở của anh làm tôi rất ngạc nhiên. Anh
bắt tay và nhìn tôi, trang nghiêm tiếp:
– Nguyễn Ngọc Ngạn, người gây sóng gió!
Tôi hiểu anh muốn nhắc đến một số bài báo đả kích tôi nên tôi
trả lời:
– Sóng gió tìm tôi chứ tôi đâu có bao giờ gây sóng gió!
Rồi tôi từ giã anh và Mỹ Lan để vào gặp nhạc sĩ Lam Phương trong
căn nhà mobile home.
Năm sau, tôi lại gặp Nhật Trường ở San Jose nhân dịp đầu Xuân.
Anh hát cho đoàn xe hoa diễu hành ban ngày, tôi diễn trong show văn nghệ buổi
tối. Tình cờ ở chung khách sạn, tôi xuống lobby lấy ly cà phê lên phòng thì
thấy anh ngồi một mình ngoài hành lang và giơ tay ngoắc tôi. Tôi bưng tách cà
phê Starbucks lại ngồi với anh. Gặp anh, tôi luôn giữ thái độ dè dặt thì chính
anh lại liên tục đùa giỡn, chọc ghẹo tôi, có lẽ vì anh biết tính tôi qua những
cuốn Paris By Night bên cạnh Kỳ Duyên. Anh hỏi thăm tôi thời còn đi dạy học ở
Sài Gòn bởi anh cũng là nhà giáo trước khi tình nguyện vào quân đội trước tôi.
Lan man qua nhiều mẩu chuyện, tôi vẫn thấy nét buồn trong ánh
mắt anh. Anh là người mang bản tính tự tôn, vừa là nhạc sĩ giỏi vừa là ca sĩ
hay, anh nghĩ mình phải thành công lớn tại hải ngoại mới đúng, thế mà tiếc rằng
con đường văn nghệ không trải thảm đỏ đón anh! Biết vậy, nhưng tôi không đả
động gì đến việc mời anh trở lại nói chuyện với Thúy Nga, mà anh vốn là người
tự ái nên dù muốn, anh cũng không bao giờ ngỏ lời trước! Người làm nghệ thuật,
bất cứ ngành nào, cũng đều muốn tác phẩm của mình được phổ biến càng rộng càng
tốt. Nhu cầu ấy lớn hơn cả tiền bạc. Tôi nhớ một lần gặp nhạc sĩ Phạm Duy gần
20 năm về trước, lúc tôi vừa vào Paris By Night. Ngồi ở tiệm ăn, bên cạnh một
người bạn trẻ vừa từ Việt Nam qua, nhạc sĩ Phạm Duy hỏi:
– Cậu về bên ấy, có thấy chúng nó hát nhạc của tôi không?
Người bạn trẻ lắc đầu. Tôi thấy Phạm Duy buồn lắm. Sau đó ông rủ
tôi về nhà, chỉ cho tôi thấy, ông đang đưa hết tất cả các tác phẩm của ông vào
computer để lưu trữ và phổ biến. Tôi vốn mù tịt về lãnh vực này. Ông bảo tôi:
– Trong nước không cho phổ biến nhạc Phạm Duy thì chính Phạm Duy
phải tự lo phổ biến lấy!
Chỉ một lời tâm sự ấy, tôi hiểu nỗi khắc khoải của những nhạc sĩ
không đưa được tác phẩm của mình đi xa. Paris By Night dù sao cũng là diễn đàn
rộng lớn nhất của người Việt từ hải ngoại đến trong nước, anh Trần Thiện Thanh
không thể không có lúc nghĩ đến việc góp mặt trên diễn đàn này, giống như bao
nhiêu nhạc sĩ khác. Nhưng một chút tự ái đã giữ chân anh lại!
Mãi đến khi anh lâm trọng bệnh, nữ ca sĩ Hoàng Oanh mới gợi ý
khuyên anh nên hợp tác với Thúy Nga thực hiện một cuốn Paris By Night về sự
nghiệp sáng tác của anh để lưu lại cho đời như các nhạc sĩ khác. Nếu anh đồng ý
thì Hoàng Oanh sẽ là nhịp cầu liên lạc với Thúy Nga và Nguyễn Ngọc Ngạn.
Trong cuộc đời mấy chục năm văn nghệ, Hoàng Oanh là người mà
Trần Thiện Thanh nể nang nhất, hay nói đúng hơn, đã có một thời anh “thầm yêu
trộm nhớ” người nữ ca sĩ trang nghiêm này. Anh đã sáng tác ít nhất hai bản nhạc
cho Hoàng Oanh, là: Người Yêu Của Lính và Một Đời Yêu Em.
Trước đề nghị tha thiết của Hoàng Oanh, Nhật Trường xiêu lòng
bảo:
– Cám ơn madam. Tôi về bàn lại rồi sẽ phone cho madam.
Cuối tuần đó, Trần Thiện Thanh gọi cho Hoàng Oanh để xúc tiến,
vì bệnh anh đột ngột trở nặng. Nhưng Hoàng Oanh bận đi show, không gặp.
Như thế thì rõ ràng Nhật Trường Trần Thiện Thanh và Thúy Nga
không có duyên làm việc với nhau. Bao nhiêu năm khỏe mạnh, ở bên cạnh nhau, anh
không hợp tác vì tự ái. Đến khi đổi ý thì đã quá muộn!
Anh mất rồi, trung tâm Asia thực hiện cho anh cuốn băng rất
thành công. Nhưng tiếc rằng, anh không còn nữa, không có mặt trên băng để khán
giả được nghe những lời tâm sự, những xuất xứ, những động cơ sáng tác của từng
ca khúc nổi tiếng mà anh đã để lại cho đời.
Ngày trước, chúng ta có nhạc sĩ Lê Thương sở trường về “chuyện
ca”, nghĩa là dùng một bài hát để kể một câu chuyện, chẳng hạn “Bà Tư Bán Hàng”
hoặc trường ca “Hòn Vọng Phu”. Gần chúng ta hơn, Trần Thiện Thanh cũng có biệt
tài về thể loại này: dùng một ca khúc ngắn ngủi mà kể được một câu chuyện minh
bạch, không gò bó, không gượng ép, làm sống lại hình ảnh của những người lính
trong cuộc chiến, như Tình Thư Của Lính, Người Ở Lại Charlie, Anh Không Chết
Đâu Anh, Góa Phụ Ngây Thơ, Chân Trời Tím, Chiều Trên Phá Tam Giang, Lâu Đài
Tình Ái, Bảy Ngày Đợi Mong, Tình Đầu Tình Cuối,…
Mãi mãi, người ta sẽ nhớ Trần Thiện Thanh là dòng nhạc tình ghi
dấu tích của mùa chinh chiến.
Theo Nguyễn Ngọc Ngạn
(thoibao)
Thúy Nga Paris không dám làm show TTT vì nhạc TTT toàn ca tụng người lính VNCH . Sợ đụng chạm tới chính quyền Hanoi, chỉ có thế mà NNN cứ loanh quanh không giám nói
ReplyDelete