Phạm Chí Dũng là nhà báo
độc lập, tiến sĩ kinh tế sống và làm việc tại Sài Gòn, Việt Nam. Trước năm
2013, đã có thời gian 30 năm làm việc trong quân đội, chính quyền và khối đảng.
Do viết bài chống tham nhũng, từng bị công an bắt vào năm 2012. Năm 2013, tuyên
bố từ bỏ đảng Cộng sản Việt Nam. Năm 2014, cùng các cộng sự thành lập Hội nhà
báo độc lập Việt Nam và giữ cương vị chủ tịch của tổ chức này. Cũng trong năm
2014, được Tổ chức phóng viên không biên giới vinh danh 'Anh hùng thông
tin'.
Nội bộ VN thời ‘biểu tình’ và ‘chống
biểu tình’
21/06/2018
Hơn một tuần sau cuộc
tổng biểu tình phản đối hai dự luật khu và An ninh mạng vào ngày Mười tháng Sáu
năm 2018, chỉ hai hôm trước khi kỷ niệm ‘Ngày báo chí cách mạng 21 tháng Sáu’
cùng năm, vài phát ngôn chính trị của nhân vật chủ tịch nước Trần Đại Quang đã
bị báo chí nhà nước thẳng thừng cắt xén, tạo ra một vụ việc ‘khóa miệng’ chưa
từng có dành cho quan chức cao cấp này.
Từ Đinh La Thăng,
Trương Minh Tuấn đến Trần Đại Quang
Ngày 19/6/2018, bài
báo "Chủ tịch nước đồng ý cần ban hành Luật biểu tình" với nội dung
ban đầu là "Tiếp xúc cử tri với vai trò đại biểu Quốc hội TP.Hồ Chí Minh,
Chủ tịch Trần Đại Quang nói ông đồng tình với kiến nghị cử tri cần có luật Biểu
tình và hứa báo cáo Quốc hội về nội dung này" - đăng trên báo Tuổi Trẻ -
đã bị biến dạng chỉ vài tiếng đồng hồ sau khi lên trang. Nội dung bài đã được
sửa lại và không còn bất kỳ phát ngôn nào của Trần Đại Quang liên quan luật
Biểu tình, mà chỉ còn thấy ông Quang ‘chuyên chính vô sản’ về những vụ việc
nghiêm trọng xảy ra tại Bình Thuận, TP.Hồ Chí Minh là “do các đối tượng chống
đối, kích động, lôi kéo".
Vụ ‘khóa miệng’ trên
là lần thứ ba trong vòng hơn một năm xảy đến đối với giới quan chức cao cấp ở
Việt Nam - sau Đinh La Thăng và Trương Minh Tuấn.
Vào cuối tháng Tư năm
2017 khi còn là bí thư thành ủy TP.HCM, Đinh La Thăng đã vội vã làm bản giải
trình về trách nhiệm của ông ta khi còn là Chủ tịch hội đồng thanh viên Tập
đoàn Dầu khí Việt Nam, sau đó chỉ đạo Văn phòng thành ủy gửi đến 200 ủy viên
trung ương như một cách “minh bạch hóa thông tin” và phản bác kết luận kiểm tra
của Ủy ban Kiểm tra trung ương đối với những sai phạm bị xem là “rất nghiêm
trọng” của ông Thăng. Nhưng ngay sau đó, Văn phòng trung ương đảng đã chỉ thị
thu hồi toàn bộ bản giải trình của ủy viên bộ chính trị Đinh La Thăng. Thu
thẳng tay từ những người còn chưa kịp bóc bao thư, không cần một sự tế nhị nào.
Gần một năm sau, ngay
sau khi Thanh tra chính phủ công bố kết luận thanh tra vụ ‘MobiFone mua AVG’
vào tháng Ba năm 2018, bản giải trình của Bộ trưởng thông tin và truyền thông
Trương Minh Tuấn nhưng không ký tên mà chỉ in dấu treo của Bộ TT-TT cũng đã bị
“thu hồi”. Nhưng còn nặng nề hơn trường hợp Đinh La Thăng, quyền tự do ngôn
luận của “kẻ bịt miệng” báo chí nhà nước là Trương Minh Tuấn đã bị chính những
đồng chí không đồng lòng của ông ta bịt miệng lại.
Vì sao chính quyền lại
‘cần luật Biểu tình’?
Kể từ Đại hội 12 của
đảng cầm quyền vào đầu năm 2016 đến nay, đây là lần đầu tiên Trần Đại Quang hé
ra thái độ ‘cần luật Biểu tình’, bất chấp việc vào thời còn là bộ trưởng công
an, ông Quang đã được giao soạn thảo luật Biểu tình nhưng đã rất nhiều lần bộ
này nại ra nhiều lý do ‘chủ quan và khách quan’ để xin lùi bộ luật quyền dân mà
đảng cầm quyền và chính phủ đã nợ người dân suốt từ Hiến pháp năm 1992 đến nay.
Nhưng cuộc tổng biểu
tình ngày Mười tháng Sáu năm 2018 phản đối luật Đặc khu và luật An ninh mạng đã
khiến nỗi sợ hãi của giới quan chức chính quyền tăng tiến vượt bậc, đến nỗi
nghị trường quốc hội đang ồn ào yêu cầu ‘cần sớm ban hành luật Biểu tình’. Một
lần nữa trong nhiều lần kể từ cuối năm 2011 khi thủ tướng thời đó là Nguyễn Tấn
Dũng giao cho cơ quan chuyên đàn áp biểu tình là Bộ Công an soạn thảo luật Biểu
tình, Tổng thư ký quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc hùa theo ‘Chính phủ đang tích cực
chuẩn bị luật Biểu tình’.
Khó mà nhớ được đây là
lần thứ mấy quan chức Nguyễn Hạnh Phúc hứa hẹn ‘đang tích cực chuẩn bị’, trong
vô số phát ngôn đậm đà đầu môi chót lưỡi của giới quan chức Việt Nam.
Vào tháng Năm năm
2016, sau những cuộc biểu tình “cá chết Formosa” lên đến gần chục ngàn người ở
Sài Gòn, Hà Nội và một số tỉnh thành khác, chưa kể những cuộc biểu tình của
giới Công giáo ở Nghệ An và Hà Tĩnh, có người đã thuật lại lời than của một
quan chức trong một cuộc họp “sơ kết”: “Đã kêu là phải ra luật Biểu tình đi.
Không có luật mà nó cứ kéo đi rần rần thế này thì lấy gì mà xử nó?”.
Còn vào lúc này, giới
dư luận viên – vốn hung hăng nhất trong giọng điệu “ra luật để có cớ quậy à?”
cùng những chiến dịch lên án và mạt sát dân oan khiếu kiện, người dân biểu tình
chống Trung Quốc – lại đang vội vã đánh tiếng: “Cần lắm luật Biểu tình”.
Chính vì không có luật
nên mới xảy ra bạo loạn, gây rối và ta lúng túng trong xử lý” – một luận điểm
ngày càng chiếm đa số trong giới quan chức phải chường mặt ra đường trước đám
đông phẫn uất. Có khả năng luận điểm này sẽ được đưa ra những cuộc họp của Ủy
ban Thường vụ Quốc hội trong thời gian tới để “quyết”.
Chẳng khó để hình
dung, những lý do để lôi luật Biểu tình ra sẽ lại được tô vẽ: quyền biểu tình
của người dân nằm trong Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị mà
Việt Nam đã ký kết từ năm 1982. Dù gì Việt Nam cũng đã trở thành thành viên của
Hội đồng nhân quyền Liên Hiệp Quốc từ năm 2013. Việc ban hành luật Biểu tình
không chỉ đáp ứng lòng dân mà còn thỏa mãn được yêu cầu của quốc tế về cải cách
luật pháp, biết đâu nhờ đó Hoa Kỳ và phương Tây sẽ mở lại kênh cho vay vốn ODA
và IDA với lãi suất ưu đãi, chưa kể nhiều lợi ích khác như CPTPP, EVFTA, vũ khí
sát thương, quy chế kinh tế thị trường đầy đủ…
Nhưng với người dân
Việt, cái bánh vẽ luật Biểu tình đã công nhiên trở thành một thứ phế thải. Từ
năm 2011 và đặc biệt từ năm 2014 đến nay, người dân Việt Nam đã tự động xuống
đường mà bất cần một khung luật nào cho phép. Trong cơn phẫn nộ và bế tắc tận
cùng, trong nỗi thất vọng vượt quá giới hạn trước một chế độ đặc trưng quá tham
nhũng, độc đoán và khiến phát sinh đủ thứ hậu quả xã hội trầm kha, ngày càng có
thêm nhiều người dân vượt qua nỗi sợ của mình để bước ra đường, mở miệng và
thét to những gì họ muốn.
Vào tháng Năm năm
2016, bất chấp chính phủ có muốn ban hành luật Biểu tình hay không, người dân
đã đổ ra đường biểu tình vì nạn cá chết miền Trung. Cũng như nguồn cơn của
những cuộc biểu tình chống Trung Quốc nhưng đồng thời khinh bỉ thói quỳ gối
không biết mệt của chính quyền Hà Nội trước Bắc Kinh, tâm trạng và biểu cảm của
dân còn muốn phản ứng và phản kháng với nhà cầm quyền vì cách hành xử quá chậm
chạp và quá khuất tất mà không công bố được nguyên nhân cá chết trắng biển 4
tỉnh miền Trung.
Còn đến tháng Mười năm
2018, cuộc tổng biểu tình ở Việt Nam đã có nhân số gấp 10 lần cuộc biểu tình
chống giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc vào năm 2014, khi lên đến hàng
trăm ngàn người và bùng nổ tại trên 50% tỉnh thành trong quốc gia.
Đã quá muộn để chính
thể độc trị ‘tích cực soạn thảo và ban hành luật Biểu tình’.
‘Âm mưu biểu tình’ và
‘chống biểu tình’
Tầm mức xung đột nội
bộ ngày càng leo thang. Nếu kẻ bị bịt miệng Trương Minh Tuấn mang cấp ủy viên
trung ương đảng thì Đinh La Thăng vẫn còn là ủy viên bộ chính trị khi bị Ban
Tuyên giáo trung ương ‘chặn họng’.
Còn giờ đây là Trần
Đại Quang - nhân vật không chỉ là ủy viên bộ chính trị mà còn nằm trong ‘tứ trụ
triều đình’ của chính thể độc đảng chuyên quyền ở Việt Nam. Xem ra số phận của
ông Quang cũng bị các đồng chí của mình đối xử chẳng khác gì hai trường hợp
Đinh La Thăng và Trương Minh Tuấn.
Dấu hỏi rất lớn là vì
sao phát ngôn về luật Biểu tình của Trần Đại Quang lại bị thẳng tay cắt xén?
Tại Hội nghị trung
ương 7 vào tháng Năm năm 2018, người ta vẫn thấy Trần Đại Quang ngồi cạnh
Nguyễn Phú Trọng trên bàn chủ tịch đoàn, thậm chí ông Quang còn dược giao điều
hành phiên hai mạc của hội nghị này. Sau hội nghị này, ông Trọng chợt im lìm
hẳn.
Cũng còn một mẩu
chuyện bí ẩn khác cần tham khảo: sau cuộc tổng biểu tình ngày 10 tháng Sáu và
đặc biệt là cuộc biểu tình thành công ở Sài Gòn, một số ý kiến cho rằng cuộc
biểu tình này có thể được ngấm ngầm hậu thuẫn bởi một thế lực chính trị nào đó
trong nội bộ đảng cầm quyền. Thế lực đó có thể liên quan gián tiếp hoặc trực
tiếp đến công an và do vậy công an mới không đàn áp dã man như trước đây. Và
trên hết, thế lực chính trị giấu mặt đó muốn ‘mượn’ người dân, hay chính xác là
lợi dụng người dân, để kích động một chiến dịch biểu tình trên quy mô lớn và
kéo dài như mô hình ‘áo đỏ - áo vàng’ ở Thái Lan, nhằm gây áp lực mặc cả vị thế
chính trị trong nội bộ đảng hay tạo áp lực đủ mạnh để yêu sách một chóp bu cao
cấp nào đó của đảng phải từ chức… Tóm lại, chưa có gì gọi là ‘lấy dân làm gốc’
mà chỉ là trò lợi dụng dân để lật nhau.
Chính trường Việt Nam
đang lao vào thời kỳ của sự xung đột quan điểm giữa các phe phái về ‘âm mưu
biểu tình’ và ‘chống biểu tình’.
Có lẽ đó là nguồn cơn
vì sao cuộc biểu tình ở Sài Gòn vào ngày Mười tháng Sáu năm 2018 đã diễn ra
suôn sẻ trong buổi sáng mà không bị công an đàn áp mạnh.
Và có thể đó cũng là
nguồn cơn vì sao chỉ một tuần sau đó, cuộc biểu tình ngày Mười Bảy tháng Sáu đã
bị Công an TP.HCM tái hiện cảnh đánh đập tra tấn người biểu tình như đã từng
hành xử đối với cuộc biểu tình môi trường tháng Năm năm 2016, dã man đến mức
nhiều người biểu tình bị hành hung đã lần đầu tiên phải thốt lên ‘Ác ôn cộng
sản!’.
No comments:
Post a Comment