Sunday, April 5, 2015

Du Khách Trung Quốc: Nỗi Ô Nhục của Lòng Tự Trọng



Vài chuyện trời ơi của du khách Trung quốc!
  • March 21, 2015
Đoàn Dự ghi chép
Thưa quý bạn, trong lịch sử nước Trung Hoa từ muôn đời trước hầu như không lúc nào là không có chiến tranh và nghèo đói. Ngay cả đời nhà Đường, là thời đại tương đối rất khá, vậy mà nhà thơ Đỗ Phủ (712-770) sống trong thời đó cũng viết: “Chu môn tửu nhục xú, lộ bàng đống nỗi cốt” – “Trong cửa son mùi rượu thịt nồng nặc, bên lề đường có xương người chết vì đói rét”. Đời Đương Huyền Tông, tức Đường Minh Hoàng, coi như rất thịnh trị, cũng bị An Lộc Sơn khởi loạn, đánh cho tơi bời hoa lá phải bỏ ngai vàng chạy vào Tứ Xuyên, dân chúng đói quá có nhiều người phải đổi con cho nhau để ăn thịt. Hơn 1.200 năm sau, đến thời Mao Trạch Đông (1893-1976), nhà văn Mạc Ngôn – giải thưởng Nobel Văn Chương 2012 – trong tác phẩm Báu vật của đời, nói rằng trong thời Đại Cách mạng văn hóa 1959-1961 của “Mao chủ tịch”, dân chúng nhiều người phải ăn cả lá dâu, xác chết đói la liệt.
Nay, những thời nghèo đói đã qua đi, Trung Quốc đã tương đối phát triển. Chúng ta nói “tương đối” là so sánh với các thời đại trước của họ mà thôi, chứ hiện nay trong nước vẫn còn người giàu người nghèo, người sung sướng kẻ khốn khổ cùng cực, chưa thể so sánh với nhiều nước bên Tây phương được. Mà, khi đã giàu có thì “phú quý học làm sang”, dân chúng Trung Quốc nhiều người đi du lịch cho biết đó biết đây và tỏ ra ta cũng văn mình không kém gì thiên hạ. Tuy nhiên, sự “văn minh” của họ không giống ai hết. Bản tính bủn xỉn, keo kiệt vốn có từ nhiều đời trước, họ bỏ ra hàng ngàn Mỹ kim để đi du lịch thì được nhưng lại tiếc 5 bath Thái Lan, tức tương đương với 3.500 đồng Việt Nam hay 18 xu Mỹ (cứ 31 bath ăn 1 Mỹ kim), không chịu vào nhà vệ sinh, phóng uế tùm lum tà la tại các danh lam thắng cảnh hoặc các chùa chiền được coi là linh thiêng nhất, khiến dân chúng Thái Lan hết sức bất mãn. Cả thế giới không nước nào ưa nổi khách từ Trung Hoa Lục địa. Bây giờ xin mời quý bạn xem xét những hành vi trời ơi đất hỡi chẳng “văn minh” một tí nào hết của họ. Tất cả đều có hình ảnh chứng minh cụ thể, chỉ tiếc là các hình ảnh này được khách du lịch các nước chụp bằng cell-phone trong lúc bất ngờ nên không được rõ lắm. Xin mời quý bạn coi qua cho biết…
1. Hành khách Trung Quốc hất nước nóng và tô mì vào mặt nữ tiếp viên Thái
Ngày 11/12/2014, trên chuyến bay của Thai AirAsia từ Bangkok đi thành phố Nam Kinh, Trung Quốc, một nữ hành khách Trung Quốc đã hất nước nóng và tô mì vào mặt một tiếp viên Thái Lan vì cô tiếp viên này cứ theo số ghế, không chịu đổi chỗ cho 4 người cùng nhóm được ngồi gần nhau. Các hành khách khác trên máy thấy việc tạt nước nóng và ném tô mì là quá quắt nên thì thầm, dị nghị với nhau. Một thanh niên cùng nhóm với 3 người kia hét lớn, la mắng mọi người là hãy câm miệng đi, việc “con nhóc” tiếp viên bị bỏng chỉ là tai nạn nho nhỏ không đáng kể khi bưng nước nóng và tô mì vậy thôi. Anh ta còn dọa nếu mọi người không câm miệng, anh ta sẽ đánh bom máy bay cho chết cả lũ.
Sự việc đã khiến phi công trưởng buộc lòng phải cho máy bay quay trở lại Bangkok, kêu an ninh phi trường lên lôi cô hành khách tạt nước nóng, cậu thanh niên và hai người khác cùng nhóm xuống máy bay để phi trường “xử lý”, có thể là sẽ bị phạt.
Một đoạn video phát trên đài truyền hình CCTV Trung Quốc cho thấy toàn bộ chuyện này, và cơ quan Du lịch Trung Quốc thông báo nhóm du khách đã làm gián đoạn chuyến bay đồng thời gây ảnh hưởng xấu, “hủy hoại nặng nề hình ảnh dân chúng Trung Quốc” họ sẽ bị trừng phạt thích đáng để làm gương cho mọi người khác.
Tuy nhiên, cơ quan này không cho biết nhóm du khách nói trên sẽ bị trừng phạt như thế nào. Cũng theo cơ quan này, có thể công ty tổ chức chuyến du lịch cũng sẽ bị phạt vì không hướng dẫn để du khách xử sự đúng đắn khi ra nước ngoài, và công ty phải liệt nhóm du khách có hành vi xấu nói trên vào danh sách đen để thông báo cho các công ty du lịch khác trong nước biết để họ không chấp nhận những người nói trên đi du lịch bằng máy bay tiếp.
Nhiều người Trung Quốc cho biết họ cảm thấy xấu hổ về các hành vi tương tự. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong chuyến thăm mới đây tới Maldives cũng kêu gọi du khách Trung Quốc hãy văn minh hơn bằng cách không ném ly giấy, túi giấy, chai nhựa v.v… bừa bãi hay phá hủy các rặng san hô.
Đây không phải là lần đầu tiên hành khách Trung Quốc gây rắc rối trên máy bay, nhưng hầu hết những vụ trước đó chỉ giới hạn trong các chuyến bay nội địa. Các hành khách nước này thường không kiềm chế được cơn giận dữ vì chuyến bay bị trễ hoặc bị hoãn, thức ăn trên máy bay không ngon hoặc dịch vụ không vừa ý.
Sau cơ quan Du lịch Quốc gia, đến lượt các nhà chức trách Trung Quốc tuyên bố sẽ trừng phạt nghiêm khắc nhóm hành khách hất nước nóng cùng tô mì vào mặt tiếp viên hàng không Thái Lan cũng như đe dọa đánh bom máy bay sau khi không hài lòng với việc sắp xếp chỗ ngồi.
Đoạn video quay lại cảnh hung hăng của những người này đã lan truyền rộng rãi trên mạng Internet.

2. Đền Trắng Thái Lan từ chối du khách Trung Quốc do làm mất vệ sinh

Tờ Nhân dân Nhật báo Online của Trung Quốc cho biết: Đền Wat Rong Khun (còn gọi là Đền Trắng, ngôi đền nổi tiếng nhất ở Chiang Rai, Thái Lan) vào hôm 03/02/2015 đã từ chối khách du lịch Trung Quốc. Theo trang mạng xã hội có tên Thailand Headlines, nguyên nhân là do người Trung Quốc sử dụng không đúng cách nhà vệ sinh của đền.
Về phần đền thờ, ban quản trị Đền Trắng cũng xác nhận họ đã không cho phép du khách Trung Quốc vào đền từ sáng 03/02/2015 do du khách nước này thường sử dụng không đúng cách nhà vệ sinh, đặc biệt chiều hôm trước có một nữ du khách Trung Quốc bỏ giấy vệ sinh mà cô đã dùng vào bồn nước trong toilet rồi bỏ đi mặc dầu đã được nhân viên của đền thờ nhắc nhở là phải nhặt ra và làm sạch bồn.
Chủ sở hữu Đền Trắng đã ra lệnh cho nhân viên từ chối khách du lịch Trung Quốc từ sáng ngày hôm sau, nhưng sau đó nửa ngày Đền Trắng đã phải mở cửa trở lại cho du khách Trung Quốc vì có một số lượng rất lớn du khách phản đối bên ngoài cổng đền.
Sau khi mở cửa trở lại, ban quản trị Đền Trắng đã thông báo cho các hướng dẫn viên du lịch từ Trung Quốc rằng nếu khách hàng của họ làm dơ nhà vệ sinh, bản thân hướng dẫn viên có trách nhiệm phải dọn dẹp.
Đền Trắng là một ngôi đền Phật giáo đương đại do tư nhân sở hữu. Ngôi đền được ông Chalermchai Kositpipat xây dựng và bắt đầu mở cửa đón khách từ năm 1997, vào thăm miễn phí.
Báo Direct Matin của Pháp còn nói những người phụ trách quản lý Đền Trắng đang dự tính xây thêm nhà vệ sinh dành riêng cho du khách Trung Quốc.
Hôm 28/02/2015, một người phụ trách của Đền Trắng than phiền về chuyện hành xử mất vệ sinh của du khách Trung Quốc: “Họ phóng uế bừa bãi cả trên sàn nhà vệ sinh, tiểu tiện ở tường bên ngoài nhà vệ sinh và dùng giấy vệ sinh xong thì vứt vô tội vạ”.
Theo nhân viên này, mỗi khi có đoàn người Trung Quốc đến thăm Đền Trắng thì những du khách khác không thể dùng tiếp được nhà vệ sinh, do đó, Đền Trắng đang dự tính xây nhà vệ sinh riêng biệt cho du khách Trung Quốc.
Dù là nguồn khách lớn ở Thái Lan với khoảng 4,62 triệu người ghé thăm mỗi năm, nhưng du khách Trung Quốc đã khiến cho dân bản địa không ít lần phải than phiền.
Hồi cuối tháng 2 mới đây, theo Daily Mail, các trang mạng của Thái Lan đã lan truyền với tốc độ rất nhanh một đoạn video quay cảnh một anh Ba công dân Trung Quốc dùng chân đá vào dàn chuông thiêng ở chùa Wat Phra That Doi Suthep, gần Chiang Mai, rồi cười lớn với nhau trước khi quay đi.
Hành vi bất kính đó khiến dân chúng Thái Lan vô cùng phẫn nộ và cảnh sát khẳng định họ sẽ truy lùng các du khách này để trừng phạt.
Thậm chí, giới quản lý du lịch Thái Lan đã cho phát hành cuốn cẩm nang “Hướng dẫn hành xử đúng mực” bằng tiếng Hoa chỉ dành riêng cho du khách Trung Quốc.
3. Hành khách Trung Quốc đánh nhau túi bụi trên máy bay
 
Vừa có thêm một vụ đánh nhau trên máy bay và một vụ… mở cửa thoát hiểm “cho thoáng” xảy ra, bổ sung vào loạt scandal hành khách Trung Quốc gây rối trên máy bay trong thời gian gần đây.
Trên chuyến bay của hãng China Airlines từ Trùng Khánh đi Hong Kong ngày 19/12/2014, hai phụ nữ lấy làm khó chịu vì tiếng khóc của một em bé ở ghế phía sau.
Chuyến bay cất cánh lúc 9 giờ sáng, hai người phụ nữ Trung Quốc đang thiu thiu ngủ thì bị đánh thức bởi tiếng khóc của trẻ con. Họ bắt đầu phàn nàn với người mẹ 27 tuổi của em bé, tên trong vé máy bay của người mẹ này là Chan Juan Sung (Trần Nguyên Tống – ĐD).
Một nhân chứng kể lại rằng hai người phụ nữ kia đã to tiếng, bắt người mẹ của đứa bé phải làm cho nó im lặng. Tuy nhiên, chẳng hiểu sao người mẹ 27 tuổi lại tức khí đánh một trong hai phụ nữ và hai người này đánh trả lại dữ dội. Cuộc “hỗn chiến” xảy ra, đứa trẻ thì gào khóc còn hành khách chung quanh thì la ó. Cảnh tượng náo loạn y như trong phim. Các tiếp viên nam nữ phải nhào vô lôi kéo họ ra, bấy giờ trật tự mới được vãn hồi.
Cũng may lịch trình của chuyến bay không bị ảnh hướng và máy bay vẫn tới điểm đến đúng giờ. Cảnh sát đã chờ sẵn để “dàn chào” cả ba hành khách này. Phát ngôn viên của China Airlines cho biết, du khách không thể cư xử kiểu đó được, mọi người đều phải tuân theo Luật Hàng Không, nếu ai gây rối sẽ bị xử phạt như quy định, gần đây sự việc hành khách Trung Quốc gây ảnh hưởng xấu đến hình ảnh người Trung Quốc quá nhiều.
Riêng vụ hành khách định mở cửa thoát hiểm “cho thoáng” thì tiếp viên đã ngăn lại kịp, nhưng hành khách đó cũng bị cột cả hai tay vào thành ghế và bị lập biên bản cấm kể từ nay không được đi máy bay của bất cứ một hãng hàng không nào nữa.

4. Dân chúng Nhật tránh gặp du khách Trung Quốc
Trang báo Phượng Hoàng của Trung Quốc đưa tin: hôm 10/2/2015, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã kêu gọi dân chúng nước này “không nên cậy có tiền mà làm bừa, hay do không biết mà hành xử không có giới hạn”. Song dường như lời kêu gọi đó không đem lại hiệu quả, bởi vì trong dịp Tết âm lịch vừa qua, những hành vi kém văn minh của du khách Trung Quốc vẫn tái diễn.
Điển hình là mới đây, một đài truyền hình Nhật Bản đã ghi lại hình ảnh một phụ nữ Trung Quốc cho con mình đi tiểu ngay trước Trung tâm thương mại ở khu Ginza, Tokyo.
Điều đáng nói, khi bị phát giác, người phụ nữ Trung Quốc này đã ngay lập tức giơ một chiếc túi ni-lon ra và cãi rằng cô đã cho con trai tiểu vào đó chứ không “đi bậy” ra mặt đường. Người này cũng kiên quyết không thừa nhận hành vi của mình là thiếu văn hóa.
Ngay cả khi đi vào các trung tâm thương mại tại Nhật Bản, du khách Trung Quốc vẫn bị tố không chịu tuân thủ các quy định và thường xuyên bóc mở các gói thực phẩm trong siêu thị, chê thì bỏ lại, trước khi trả tiền. Nhiều người Nhật Bản không muốn tới những khu vui chơi “tràn ngập du khách Trung Quốc”.
Cư dân mạng Trung Quốc đã phải lên tiếng hối thúc người dân nước mình khi đi du lịch cần “nhập gia tùy tục” và… không thể “tiểu bậy trên khắp thế giới được”.
5. Viết và vẽ bậy trên di tích cổ của Ai Cập
Hồi năm 2013, cha mẹ của một thiếu niên 14 tuổi ở Trung Quốc đã phải lên tiếng xin lỗi khi con trai họ bị cư dân mạng lên án vì hành động vẽ bậy lên di tích tại một ngôi đền cổ 3.500 tuổi ở Luxor, Ai Cập.
Vụ này diễn ra chỉ sau ít ngày Phó thủ tướng Trung Quốc Uông Dương cho rằng “hành vi thiếu văn minh” của một số du khách Trung Quốc đang làm tổn hại đến hình ảnh quốc gia.
Ông Uông Dương nói: “Họ gây ồn ào ở nơi công cộng, khắc tên mình lên di tích lịch sử, vượt đèn đỏ và khạc nhổ ở khắp mọi nơi. Những hành vi ấy đang làm xấu đi hình ảnh của Trung Quốc và gây ra những hậu quả không đáng có”.

6. Tiếc tiền nên “phục kích” phóng uế ở đảo Jeju, Nam Hàn
 
Bắc Kinh hiện nay là đối tác thương mại lớn nhất của Seoul, do đó, không ít người dân Hàn Quốc lo sợ trong tương lai Trung Quốc sẽ có tiếng nói trong mọi chính sách của nước này. Bởi trong số 6,1 triệu du khách Trung Quốc đến thăm Nam Hàn vào năm 2014, gần một nửa trong số đó tới đảo Jeju, tăng gấp 5 lần so với năm 2011.
Jeju là hòn đảo đẹp mê hồn, có các nhà vệ sinh kín đáo, sang trọng và giá vé chỉ tương đương 1 Nhân dân tệ (tức khoảng 3.400 đồng Việt Nam hay 16 xu Mỹ) nhưng du khách Trung Quốc lại “tiết kiệm”, không thích vào nhà vệ sinh mà thường tìm chỗ khuất sau các tảng đá hoặc các lùm cây ngay tại bãi biển để tiểu tiện hoặc phóng uế, khiến cảnh quan không còn trong sạch và khách tham quan của chính Nam Hàn hay các nước khác thấy ghê sợ, hết sức bất mãn. Việc “chống Trung Quốc” lên cao đến nỗi nhiều khách sạn ở vùng đảo Jeju phải treo bảng thông báo họ không liên quan gì tới Trung Quốc.
Kim Hong-gu, một doanh nhân Jeju, phàn nàn về việc người Trung Quốc hay tranh cãi và hút thuốc trên đường phố. Ông Kim cho rằng Trung Quốc đang dùng tiền của mình để biến Jeju thành một “khu phố của người Tàu”.
Bên cạnh những cáo buộc liên quan tới việc các nhà đầu tư bất động sản Trung Quốc “xâm lấn” Nam Hàn, giới truyền thông Nam Hàn còn nhận định rằng, hầu hết du khách Trung Quốc không chỉ coi thường và vi phạm một số tập quán xã hội của Triều Tiên mà còn thường chỉ lưu trú, ăn và đi mua sắm trong khách sạn, nhà hàng và các trung tâm mua sắm do người Trung Quốc làm chủ.
Trong một cuộc khảo sát 1.000 người dân đảo Jeju năm 2014, 68% cho biết số lượng du khách Trung Quốc ngày càng tăng nhưng không hề đóng góp gì cho sự phát triển của đảo Jeju.
7. Tiếc tiền, đi vệ sinh bừa bãi cả ở Âu châu
Tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng, dẫn lời một hướng dẫn viên du lịch tên Linda Li, kể về câu chuyện một đoàn xe chở khách du lịch Trung Quốc dừng chân tại trạm nghỉ trên đường cao tốc ở Frankfurt, Đức. Khi cô thông báo lệ phí đi nhà vệ sinh công cộng là 0,5 Nhân dân tệ (khoảng 8 xu Mỹ – ĐD), hầu hết du khách Trung Quốc đều phản đối dữ dội. Thậm chí, nhiều nam du khách đã tiểu tiện ngay ngoài trời hoặc chấp nhận nhịn đi vệ sinh.
Cô Li nói: “Tôi đã bị choáng. Nhiều người ăn mặc bảnh bao, giàu có cũng không chịu bỏ ra 0,5 Nhân dân tệ để đi vệ sinh trong khi họ có thể chi hàng ngàn euro để mua một chiếc đồng hồ hàng hiệu Vacheon Constantin”.
Theo ý kiến của một số chuyên gia trong ngành du lịch Trung Quốc, cuốn Cẩm nang hướng dẫn cách cư xử cho công dân nước mình khi ở nước ngoài của Cơ quan Du lịch Trung Quốc phát hành hay lời kêu gọi của ông Tập Cận Bình hoàn toàn vô tác dụng. Bởi những người thiếu văn minh thì vẫn hành xử bậy bạ, còn người hiểu biết thì luôn đúng mực.
Tuy nhiên, hướng dẫn viên Li nhấn mạnh lối hành xử không đúng của du khách Trung Quốc xuất phát từ nguyên nhân ngành du lịch Trung Quốc mới chỉ chăm chăm kiếm tiền mà không hướng tới giáo dục cho người dân về ý thức bảo vệ môi trường như tại các nước phương Tây. Nói cách khác, du khách Trung Quốc cần phải học cách ứng xử tử tế, thân thiện với môi trường ngay từ khi ở nước nhà.
Theo tờ Phượng Hoàng, ngay tại các ga tàu hỏa đông đúc ở thủ đô Bắc Kinh, những hành vi thiếu văn hóa của người dân vẫn thường xuyên tái diễn. Hình ảnh người lớn cho trẻ nhỏ đi tiểu ra đường đã trở thành việc thường ngày đến mức các nhân viên vệ sinh chán không nhắc nhở nữa.
8. Người Hồng Kông cũng chịu không nổi người Trung Quốc
 
Ở Hồng Kông, làn sóng phản đối du khách Trung Quốc tăng cao đột biến sau sự việc một cặp vợ chồng người Trung Quốc cho cậu con trai 2 tuổi phóng uế ngay trên đường phố Hồng Kông.
Mới đây, Channel New Asia đưa tin, người dân Hồng Kông còn tham gia vào các cuộc biểu tình phản đối du khách Trung Quốc cứ đổ xô tới đặc khu mua sắm khiến giá cả nhiều mặt hàng tăng chóng mặt, ảnh hưởng tới cuộc sống thường ngày của người dân Hồng Kông. Các mặt hàng như sữa bột trẻ em, mỹ phẩm, dược phẩm và hàng hóa cao cấp là những sản phẩm yêu thích được nhiều người Trung Quốc tìm mua nhiều nhất khi đặt chân tới Hồng Kông.
Thậm chí, tại quận Yuen Long, cảnh sát Hồng Kông đã buộc phải bắt giữ 38 người dân và dùng hơi cay để giải tán đám đông tụ tập biểu tình trước cửa một trung tâm mua sắm để phản đối du khách Trung Quốc.
9. Indonesia trục xuất 18 người Trung Quốc
Giới chức di trú ở tỉnh Jambi của Indonesia ngày 17/01/2015 đã trục xuất 18 người Trung Quốc nhập cư bất hợp pháp và bị cáo buộc điều hành một mạng lưới đánh bạc qua mạng quốc tế.
Theo tờ The Jakarta Post, một nhóm người Trung Quốc, gồm 3 phụ nữ và 15 người khác, đã bị buộc phải rời khỏi Indonesia qua ngả phi trường Quốc tế Sukarno-Hatta Tangerang, Banten, gần thủ đô Jakarta.
“Những người nhập cư bất hợp pháp này bị trục xuất trong tình trạng an ninh thắt chặt. Họ sẽ được đưa về Trung Quốc trên hai chuyến bay và sẽ không bao giờ được phép quay trở lại Indonesia nữa”, ông Davenson, một quan chức di trú ở Jambi, cho biết.
Nhóm người Trung Quốc nói trên không có hộ chiếu và hiện chưa rõ họ nhập cảnh Indonesia bằng cách nào. Một lực lượng an ninh hỗn hợp của Indonesia đã bắt giữ nhóm người này trong cuộc lục soát một ngôi nhà ở khu vực Talang Bakung thuộc Jambi.
Cảnh sát đã tịch thu hàng chục điện thoại và các thiết bị khác tại ngôi nhà nói trên.
Theo hãng thông tấn Antara của Indonesia, cuối năm ngoái chính quyền tỉnh Trung Sulawesi của Indonesia cũng đã trục xuất 5 người Trung Quốc vì họ vi phạm các quy định về di trú.

10. Tây Ban Nha: “Cấm chó và người Trung Quốc”


Phía Trung Quốc vừa hối thúc truyền thông Tây Ban Nha phải “sửa sai” sau khi một chương trình truyền hình của Tây Ban Nha phát sóng hình ảnh “xúc phạm đến người Trung Quốc”.
Đài truyền hình Telecino đã phát sóng một chương trình mang tên Aida. Trong tập phim phát ngày 15/05/2014, họ đưa hình ảnh một người đàn ông Trung Quốc tức giận bỏ về từ một quán bar vì bị chủ quán phân biệt chủng tộc.
 Nhân vật này đã bị chủ quán chỉ vào tấm biển có dòng chữ “Cấm chó và người Trung Quốc”. Sự việc đã tạo thành làn sóng phẫn nộ trong cộng đồng người Hoa tại Tây Ban Nha.

Mới đây, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi nói rằng Đài truyền hình Tây Ban Nha Telecino thường xuyên phát sóng nhiều chương trình sỉ nhục người Trung Quốc. Ông đòi hỏi đài này phải nhìn nhận khuyết điểm và sửa chữa tính chất kỳ thị này.
Phía Trung Quốc khẳng định, suốt một thời gian dài, cộng đồng người Trung Quốc sống tại Tây Ban Nha đã chấp hành nghiêm chỉnh luật pháp, sống hòa thuận với người dân địa phương, đóng góp vào kinh tế, phát triển xã hội và sự đa dạng của đất nước sở tại.
Đoàn Dự ghi chép
Nguồn: http://thoibao.com/vai-chuyen-troi-oi-cua-du-khach-trung-quoc/


No comments:

Post a Comment