Bộ
‘thu lôi’, thu phí, thu giá, thu tiền
10/05/2019
Tuần này, dân chúng Việt Nam
lại sôi lên vì giận trước
tin Bộ GTVT dự định đổi tên các trạm thu phí cho những công trình giao thông được đầu tư theo hình thức BOT
thành… trạm thu
tiền. Đó là nỗ lực… duy nhất và… mới nhất để đáp ứng “ý chí, nguyện vọng” của dân
chúng về vấn nạn BOT (1).
Trước làn sóng chỉ trích việc quản
lý – điều hành hệ thống
trạm thu phí mọc lên như nấm tại
Việt Nam và những phân tích về tác hại của hệ
thống này đối với kinh
tế - xã hội, năm ngoái, Bộ GTVT
từng đáp ứng “ý chí, nguyện
vọng” của dân chúng bằng… quy phạm pháp luật: Dùng một thông tư, cải
sửa cách gọi các trạm thu phí thành trạm thu… giá.
Không may cho
Bộ GTVT là trạm thu… giá không thể trụ được trong
trận bão dư luận nên Bộ GTVT
quyết định bỏ, quay
về cách gọi cũ là trạm thu
phí. Giờ, bổn cũ soạn lại, Bộ
GTVT tiếp tục chứng tỏ sự cầu thị đối với “ý chí, nguyện vọng” của dân chúng về vấn nạn
BOT bằng dự tính ban hành một quy
phạm pháp luật khác, khai sinh… trạm thu
tiền!
Chưa rõ dự thảo thông tư chỉ đạo đổi tên trạm thu phí thành trạm thu
tiền cho các công trình giao thông được đầu tư theo hình thức BOT có thể… chào đời hay không (?), chỉ
thấy trước mắt, búa rìu dư luận
tiếp tục phủ xuống đầu Bộ GTVT,
không ít facebooker
miệt thị ý tưởng trạm
thu tiền như Nguyễn Xuân Minh: Tiền
thường gọi là “đạn”. Hãy gọi trạm
thu tiền là “trạm thu đạn” và cấm… nói lái (2).
Trên diễn đàn Nhà báo Việt Nam,
Vo Tuyen góp ý, thu gì thì cũng là moi tiền từ
túi của dân, thay từ đổi chữ làm chi để người ta
miệt thị trình độ của các quan? Tương
tự, Nguyễn Quang Tiến gọi các viên chức có liên quan là “lũ óc chó” vì đổi tên đâu có giải quyết được mức thu,
thời gian thu,… đang là gánh nặng làm dân chúng bất bình (3). Sự
bất bình sâu rộng ấy được Duc
Nguyen Van xem là phần thưởng
cho… “công tìm chữ” của Bộ GTVT
(4).
Giống như
những lần trước, ông Nguyễn Văn Thể, Bộ
trưởng GTVT lại được công chúng réo tên, chỉ mặt.
Lệ Cam Trần nhấn mạnh, đối với vấn
nạn BOT, điều duy nhất
mà dân chúng cần là sự minh bạch
trong thông tin. Tự thân cách gọi: Thu
phí, thu giá, rồi thu
tiền hay… thu ngân, không giải quyết
được vấn nạn mà chỉ chứng
minh “ngu quá thể”, “tham quá thể”, “dốt quá thể”... thôi! Cũng vì vậy, chính quyền Việt
Nam nên thay… anh Thể bằng… anh khác có năng lực hơn
một chút (5).
Giống như Lệ
Cam Trần, Đào Tuấn liệt kê hàng loạt yếu
tố gây nhức nhối
từ vấn nạn BOT, bản đồ các trạm thu phí như một bản đồ máu. Ở Bình Phước, một
đoạn đường chỉ 60 cây số mà có tới ba trạm
thu phí. Ở Bình Định, đoạn đường dài hơn một chút – 100 cây số nên mật độ trạm BOT
lớn hơn: Bốn trạm… Ông Thể thừa
nhận vấn nạn BOT nóng nhưng chỉ
giải quyết đổi cách gọi. Do
vậy, theo Đào Tuấn, nơi làm việc của ông Thể nên là… 71 Kim Mã, chỗ… Nhà hát Chèo tọa lạc
(6).
Mạnh Quân thì xem nỗ lực đổi cách gọi trạm
thu phí thành trạm thu
giá rồi trạm thu
tiền là bằng chứng
thể hiện sự luẩn quẩn, tù hãm trong đầu của các viên chức lãnh đạo ngành GTVT.
Facebooker này cho rằng,
lối biện giải về nỗ lực thay đổi cách gọi là theo luật hoàn toàn không ổn. Luật
bất hợp lý thì kiến nghị
sửa luật chứ không thể “vật lên, vật
xuống” mấy tấm
biển. Còn không, đê đỡ mất công tội nghiệp
cho mấy tấm biển, đổi đồng loạt thành “Trạm thu… gì tự hiểu” cho hết phải
bận tâm (7).
Tại sao Bộ
GTVT không giải quyết
tận gốc vấn nạn BOT mà chỉ nỗ lực để đổi cách gọi các trạm vặt
tiền, Sơn Minh Phan giải thích: Gọi là trạm thu phí thì hoạt động bị chi
phối bởi Luật Phí và lệ phí, tăng giảm phải
xin phép và được phê duyệt, đặt sai vị trí thì phải đập bỏ, không thể thu quá hạn đã định. Trạm thu
giá thì hoạt động theo Luật
về giá, chủ đầu tư “tự chủ” nên rộng quyền
hơn trong việc vặt tiền. Chỉ kẹt là dư luận phản đối dữ dội quá nên phải ngưng
và dự tính chuyển thành thu tiền là một dự tính đểu cáng để tiếp tục lách khỏi sự
chi phối của Luật Phí và lệ phí.
Sơn Minh Phan
nhấn mạnh, sự lươn lẹo ấy cho thấy dã tâm của những
nhóm lợi ích đầu tư vào lĩnh vực hạ
tầng giao thông theo hình thức BOT và được Bộ GTVT
chống lưng, tìm mọi cách hỗ trợ
chuyện móc túi dân chúng. Sơn Minh
Phan nhận định: BOT bẩn
chính là một dấu trừ
của thể chế về nhân tâm, đồng thời là một thất bại
thảm hại của công cuộc đốt lò (8).
***
Cột thu lôi vẫn được hiểu như
cột thu sấm sét dẫn vào lòng đất, vì “lôi” còn có nghĩa là đánh đập và xét theo nghĩa này thì Bộ Giao thông – Vận tải
(GTVT) chẳng khác gì cơ quan chuyên chọc cho
dân chúng nổi giận để thu hết tất
cả khinh miệt, giận dữ, rủa sả về cho cả chính phủ lẫn thể chế. Rõ ràng, Bộ Giao
thông – Vận tải hết
sức xứng đáng trong
chuyện được cải danh
thành Bộ... thu
lôi!
Chú thích
(7) https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10157444339894824&set=a.10150490786699824&type=3&theater
No comments:
Post a Comment