NGƯỜI AMISH Ở MỸ
Phạm Cao Hoàng
Họ theo đuổi một lối sống đơn giản, khiêm tốn, hiếu hòa, kiên
nhẫn, nhường nhịn, quên đi bản thân, hết lòng vì cộng đồng. Kiêu ngạo và chủ
nghĩa cá nhân là những thứ tối kỵ đối với người Amish. Họ không dùng điện,
không làm chủ xe hơi, điện thoại,… Cuộc sống của họ bây giờ và 300 năm trước
không khác nhau bao nhiêu.
NGƯỜI AMISH LÀ AI? VÌ SAO HỌ DI
CƯ SANG CHÂU MỸ?
Vào thế kỷ 16, nhiều tín đồ
Thiên Chúa giáo ở Châu Âu tham gia phong trào Anabaptist Movement vốn chủ
trương không rửa tội cho trẻ em, mà chỉ rửa tội cho người lớn - khi mà họ đã có
thể chủ động chọn lựa đức tin của họ. Họ ngược đãi, bị phân biệt đối xử, một số
người bị giết. Nhiều người trốn vào vùng rừng núi của Thụy Sĩ và miền nam nước
Đức, và cộng đồng Amish được hình thành ở đó.
Amish chính là giáo phái Tin
Lành tách ra từ một giáo phái Tin Lành đã hình thành trước đó, Mennonites. Đầu
thế kỷ 18 để có tự do tôn giáo, cộng đồng Mennonites và Amish di cư sang Châu
Mỹ.
HỌ THEO ĐUỔI NHỮNG GIÁ TRỊ NÀO?
Họ theo đuổi một lối sống đơn
giản, khiêm tốn, hiếu hòa, kiên nhẫn, nhường nhịn lẫn nhau, quên đi bản thân,
hết lòng vì cộng đồng. Kiêu ngạo và chủ nghĩa cá nhân là những thứ tối kỵ đối
với người Amish.
Những hình ảnh như thế này là
biểu tượng về sự tương trợ lẫn nhau của người Amish. Ngày làm nhà kho giống như
ngày hội. Mọi thứ được chuẩn bị sẵn sàng, đến ngày dựng lên thì cả cộng đồng
cùng làm, và nguyên tắc là trong một ngày nhà kho phải được hoàn tất. Trong
ngày này, đàn ông thì lo công việc, phụ nữ thì nấu các món ăn ngon để chiêu
đãi, còn trẻ em thì vui chơi thỏa thích.
ĐIỀU LẠ LÙNG NHẤT VỀ NGƯỜI AMISH
LÀ GÌ?
Điều lạ lùng nhất là họ từ chối
các tiện nghi do khoa học kỹ thuật mang lại. Họ không dùng điện, không làm chủ
xe hơi, điện thoại,… Cuộc sống của họ bây giờ và 300 năm trước không khác nhau
bao nhiêu.
ƯU TIÊN HÀNG ĐẦU CỦA NGƯỜI AMISH
LÀ GÌ?
Ưu tiên số một là thờ phượng
Chúa. Sống là khoảng thời gian chờ đợi để trở về với Chúa. Kế đến là gia đình,
nông trại, và cộng đồng. Phần lớn người Amish sống bằng cách làm nông. Các buổi
lễ và cầu nguyện của họ được luân phiên tổ chức trong các gia đình, không
tổ chức trong nhà thờ.
CÓ BAO NHIÊU NGƯỜI AMISH ĐANG
SỐNG Ở MỸ?
Khoảng ba trăm ngàn người, nhiều
nhất là ở tiểu bang Ohio, kế đến là tiểu bang Pennsylvania. (Một số ít sống ở
Canada). Họ có lối ăn mặc riêng, với loại vải trơn, không có sọc hoặc hoa hòe,
hình ảnh…
NGƯỜI AMISH NÓI THỨ TIẾNG GÌ?
Ở nhà thờ và trong gia đình, họ
nói tiếng Đức. Khi đi học, họ dùng tiếng Anh. Tiếng Đức cũng được dạy trong nhà
trường.
TRẺ EM AMISH ĐI HỌC Ở ĐÂU?
Họ tự hình thành và quản lý một
loại trường riêng, được gọi là one-room schoolhouse,loại
trường chỉ có 1 phòng học duy nhất nằm ở nhiều địa bàn khác nhau trong cộng
đồng. Thường các em chỉ học tới lớp 8 thì dừng lại.
TẠI SAO NGƯỜI AMISH KHÔNG DÙNG
ĐIỆN?
Người Amish không dùng điện vì
cho rằng điện đưa đến những tiện nghi của đời sống hiện đại, và sự cám dỗ của
những tiện nghi này có thể làm hủy hoại các giá trị tôn giáo và đời sống gia
đình. Giá trị mà họ theo đuổi chính là sự đơn giản, khiêm tốn trong cuộc
sống. Càng sống đơn giản, con đường giải thoát sau này càng rộng hơn.
HỌCÓ SỞ HỮU CÁC LOẠI XE HƠI
KHÔNG?
Không. Họ chỉ có xe ngựa
(buggy). Họ muốn tạo dựng và duy trì một cộng đồng trong đó mọi người sống hòa
hợp, chia sẻ với nhau, có mức sống gần như nhau, không có sự chênh lệch giàu
nghèo. Việc sở hữu các tiện nghi đắt tiền sẽ phá vỡ trật tự của cộng đồng, dẫn
đến sự chênh lệch giàu nghèo, tạo điều kiện cho tính kiêu căng, hợm hĩnh phát triển.
Tuy nhiên, do nhu cầu cuộc sống, họ có thể đi xe buýt, xe lửa, taxi, hoặc thuê
xe, nhưng làm chủ một chiếc xe thì không.
HỌ CÓ SỞ HỮU ĐIỆN THOẠI KHÔNG?
Phần lớn các gia đình
không có điện thoại. Họ sử dụng điện thoại công cộng và ngày nay một số ít bắt
đầu dùng cell phone.
HỌ CÓ DÙNG GAS KHÔNG?
Có. Thứ gì có thể thay thế cho
nguồn điện thì họ vẫn dùng, vì nó tiện lợi hơn, nhưng không ảnh hưởng đến lối
sống đơn giản của họ. Ví dụ, hệ thống sưởi, bếp gas, tủ lạnh chạy bằng gas, đèn
thắp sáng… vẫn được chấp nhận.
CÁC WEBSITES CỦA HỌ ĐƯỢC HÌNH
THÀNH NHƯ THẾ NÀO?
Chính những người Amish không
làm ra những websites này vì họ không dùng điện và không sở hữu
computers. Các websites này được làm ra bởi những cá nhân hoặc tổ chức có mối
quan hệ với cộng đồng người Amish nhằm chuyển đến thế giới bên ngoài những
thông tin chính xác về người Amish và lối sống của họ.
NGƯỜI AMISH CÓ CHỤP HÌNH KHÔNG?
Không được chụp hình cá nhân, vì
Thánh Kinh của họ xem chụp hình là điều cấm kỵ. Họ quan niệm, “người ta
chết để tiếng”, chứ không phải cái diện mạo bên ngoài: mỗi người đến
rồi cũng phải đi, cái còn lại là cái tâm, cái đức như thế nào để mọi người nhớ
đến. Người Amish không cho phép du khách chụp hình cá nhân của họ.
TẠI SAO ĐÀN ÔNG AMISH ĐỂ RÂU CẰM
(BEARD) VÀ KHÔNG ĐỂ RÂU MÉP (MOUSTACHE)?
Một bộ râu cằm dài là dấu
hiệu của sự trưởng thành. Họ bắt đầu để râu cằm sau khi lập gia đình.
Người Amish không chấp nhận chiến tranh, mà râu mép lại được giới quân sự ưa
chuộng nên họ không phù hợp và không để râu mép.
TẠI SAO PHỤ NỮ AMISH LUÔN ĐỘI
KHĂN TRÊN ĐẦU?
Phụ nữ không được phép cắt tóc.
Có như thế nào cứ để như thế đó. Họ đội khăn giữ búi tóc cho gọn nhằm thuận
tiện trong khi làm việc.
NGƯỜI AMISH CÓ ĐÓNG THUẾ KHÔNG?
Những sản phẩm họ làm ra
mang tinh chất tự cung, tự cấp thì được miễn thuế. Tuy nhiên, họ vẫn có nghĩa
vụ đóng thuế bất động sản, thuế thu nhập, và các loại thuế khác.
HỌ CÓ NHẬN CÁC PHÚC LỢI TỪ CHÍNH
PHỦ KHÔNG?
Không. Họ chủ trương gia
đình của họ lo liệu mọi chuyện, nếu quá khó khăn cộng đồng của họ sẽ giúp đỡ.
Họ không nhận các phúc lợi từ Social Security Benefits, Unemployment Benefits,
Welfare Funds…
NGƯỜI AMISH TRỒNG NHỮNG THỨ GÌ Ở
CÁC NÔNG TRẠI CỦA HỌ?
Bắp, lúa mì, thuốc lá, đậu
nành, khoai tây, lúa mạch, rau, hoa quả… Họ dùng ngựa để làm sức kéo.
HỌ CÓ ĐI KHÁM BỆNH KHÔNG?
Họ chủ trương “phòng
bệnh hơn chữa bệnh”. Vạn bất đắc dĩ họ mới tìm đến bác sĩ hay bệnh
viện. Tuy không có bảo hiểm y tế nhưng họ thanh toán các chi phí chữa trị một
cách sòng phẳng, vì cộng đồng của họ sẵn sàng giúp đỡ nếu như cá nhân không tự
lo liệu nổi.
GIỚI TRẺ AMISH CÓ CHẤP NHẬN LỐI
SỐNG NHƯ VẬY KHÔNG?
Đại đa số chấp nhận, vì họ đã
quen như vậy. Một số rất ít bỏ đi, tìm đến những nơi khác. Thực tế, dân số
trong các cộng đồng Amish không giảm đi, mà càng ngày càng tăng, cho thấy niềm
tin tôn giáo và những giá trị mà họ theo đuổi vẫn có sức hấp dẫn mạnh mẽ .
Nguồn tham khảo:
No comments:
Post a Comment