NGUYỄN THỤY LONG,(1938-2009)
BÓNG CHIM TRÊN NGỌN KHÔ
NGÔ
NGUYÊN NGHIỄM
Du nhập vào những đường hướng mới trong
văn học nghệ thuật thập niên 60, quả nhiên có nhiều ngã rẽ, lập dựng cho mỗi
văn nghệ sĩ thời đó một nét nhìn sáng hóa đặc biệt, giúp tác phẩm được bùng vỡ
mãnh liệt. Mỗi người văn nghệ đột phát cho mình một phương hướng sáng tạo riêng
biệt, không lẫn lộn vào ai, tạo cho văn chương miền Nam nhiều hướng đi mới rạng
rỡ, đối chiếu không thua sút văn chương nước ngoài. Từ thơ văn nhạc kịch biên
khảo hội họa kinh kịch sân khấu kiến trúc điêu khắc, nhìn lại thật hảnh diện
cho bước đường sáng hóa của nghệ thuật giai đoạn sơ khai nầy. Từ những bóng
dáng khai hoang văn nghệ của lớp đi trước ở phía Nam như Nguyễn Chánh Sắt, Hồ
Biểu Chánh, Phú Đức, Phi Long…dần đến Nguyễn Văn Hầu, Nguyễn Bá Thế, Truy
Phong, Sơn Nam, Kiên Giang, Nguyễn Minh Tâm… Đến lớp sĩ phu Bắc hà như Vũ Hoàng
Chương, Đinh Hùng, Vũ Khắc Khoan và lớp văn nghệ sĩ gần gũi thế hệ văn chương
phía Nam trong thập niên 60 như Mai Thảo, Viên Linh, Duyên Anh, Lý Hoàng Phong,
Hoàng Trúc Ly nối tay cùng bóng dáng của Trần Tuấn Kiệt, Phạm Công Thiện, Dương
Hà, Ngọc Linh, Dương Trữ La, Hoài Điệp Tử, Phan Bá Thụy Dương, Võ Hồng, Nguyễn
Thi Thụy Vũ, Nhã Ca…Còn nhiều tên tuổi nữa gắn bó tạo một sinh khí đa dạng, tân
lập cho phong hóa văn chương thời bấy giờ, chuyển biến cùng cực và kỳ diệu.
Nguyễn Thụy Long là một nhà văn cũng bùng
vỡ tài hoa trong giai đoạn thập niên 60 nầy, tác phẩm của Ông chợt bước vào một
lối rẽ sáng tạo mới. Ông đi thẳng vào đề tài tuổi trẻ khơi dậy trong nỗi quạnh
hiu bất công cuộc đời, đưa nhân vật hùng cứ một phương cách sống trong một xã
hội đen biệt lập. Trước 1965, vài tác phẩm của Nguyễn Thụy Long ra đời cũng đã
biểu hiện phong cách tự do theo nghĩa ngoài lề xã hội. Từ Vác Ngà Voi vẫn còn
mang một bút hiệu khác Mặc Lan Giao, là hình như tác giả còn ẩn nấp trong tư
thế chờ đợi. Đến những tác phẩm kế tiếp, tên tuổi Nguyễn Thụy Long bùng sáng
trong giới giang hồ văn chương, nhất là những tác phẩm nổi đình nổi đám như
Loan Mắt Nhung (1967) rồi Kinh Nước Đen (1969)…Khi Loan Mắt Nhung được chuyển
hóa phim ảnh do đạo diễn Lê Dân thực hiện với Huỳnh Thanh Trà, Thanh Nga, Tâm
Phan, Ngọc Phu, Kim Xuân, Nguyên Hạnh…phim truyện Việt Nam bắt đầu tiếp nối
tranh bá quyền với phim Hồng Kong, Ấn Độ.
Sức sáng tạo những năm trước 1975 của
Nguyễn Thụy Long thật mãnh liệt, tác phẩm như dòng suối tuôn trào không thời
gian ngừng nghỉ. Tôi bước vào lối đi của Ông, bằng sự tò mò như tò mò với Hố
Thẳm Tư Tưởng của Phạm Công Thiện, tò mò với những bộ tiểu thuyết Yêu – Điên -
Loạn…của Chu Tử. Nhưng sự bắt gặp kinh khiếp với những hình ảnh phơi bày cực kỳ
ghê rợn trong tác phẩm Chim Trên Ngọn Khô, ám ảnh tang thương trong đời sống hạ
tầng bi đát quá, bi đát trước thiên nhiên, trước nhân tình và cuộc đời, khiến
tôi thường xuyên tìm kiếm tác phẩm Ông. Hình như, Chim Trên Ngọn Khô xuất hiện
trước Loan Mắt Nhung, nhưng chính vì phong cách tài tình trong dựng truyện,
khiến Nguyễn Thụy Long được đặt trên ngôi vị độc đáo trường phái riêng.
Thật sự, trước những tác phẩm quyết định
hướng đi cho sự hòa nhập vào xã hội đen, bằng một lối rẽ phải có trong tận cùng
đời sống đầy cá tính phản kháng với đời thường. Mỗi mặt trái mặt phải đều nặng
nề một cương lĩnh đạo lý khác biệt.Nghĩa khí và cách trao đổi cuộc sống thắm đẫm
tư duy sinh học chênh nhau như những vòng xoắn hình ống trong một không gian
hình học ba chiều. Nên cách cư xử như thế thường của lý triết hủ nho không đầy
được bản chất phá cách, liều lĩnh, tư duy của một xã hội tận cùng nếp sống.
Nguyễn Thụy Long hoàn toàn bình tĩnh bước vào môi trường đột biến như vậy, hóa
thân trong tâm thức và hành động của những con người phá cách đó. Ông thành
công mãnh liệt trong hai bộ tiểu thuyết Loan Mắt Nhung và Kinh Nước Đen. Theo
hồi ký viết Trên Gác Bút (NXB Văn Nghệ, California 1999), Nguyễn Thụy Long bước
vào làm ký giả báo Sống của nhà văn Chu Tử, được sự khuyến khích hợp với cách
viết theo trào lưu của một xã hội có thực những anh hùng của một xã hội có lối
rẽ riêng. Tác phẩm Loan Mắt Nhung ra đời năm 1967, bằng hình ảnh một cậu học
trò lương thiện sống tại đô thành Sài Gòn trong thập niên 60, trước những áp
bức cuồng rối phủ dập tạo nên hoàn cảnh xã hội đẩy đưa trở thành du đảng nổi
tiếng. Sống cuồng loạn trong một xã hội đen như một thủ lĩnh anh chị làng dao
búa. Nhưng trong những phút giây bất chợt, vẫn cảm thấy cô đơn trong cuộc đời,
hối hận đánh mất một thời tuổi trẻ, muốn hoàn lương bằng cách cuối cùng diệt kẻ
ác rồi nộp mình cho cảnh sát. Cách viết bạch hóa sự gai góc trong cuộc đời của
lớp người sống trong hoàn cảnh của xã hội đen tối.
Thật ra, trong giai đoạn đầy rẫy hỗn loạn
của thời kỳ thập niên 60, với nhiều sự du nhập những khuynh hướng ngoại lai, và
những hiện trạng bất an trong xã hội đương thời, khiến cuộc sống phân cách theo
xu hướng nhận định tự kỷ. Chính vậy, sự tách biệt nhiều thành phần trong xã hội
cũng là một logic, Nguyễn Thụy Long thành công như hoàn chỉnh một luận án sâu
sắc của thế giới tận cùng. Tác phẩm thành công như bước đi mới trong đoạn đường
phá cách lối sáng tác với điển tích sáo mòn.
Hàng chục tác phẩm liên tiếp ra đời, nối
tiếp những hình ảnh sinh động trong thế giới như thế, đương nhiên Nguyễn Thụy
Long trở thành một nhà văn “du đảng”, bằng phong cách viết như
thế…Thật ra, người nghệ sĩ đều muốn mình có một thế giới văn phong riêng, tạo dựng
cho chính sáng tác một sự sáng hóa biệt lập. Sự tự do đó giúp nhà văn xây dựng
được hình ảnh đặc thù độc đáo trong văn học.
Sau 1975, những buổi trưa ngồi với Nguyễn
Thụy Long trong hẽm nhỏ 6C đường Tú Xương Quận 3, tôi lặng lẽ nhìn
hình ảnh một “đại ca” văn nghệ oanh liệt một thời. Cung cách sống vẫn còn hào
nhoáng khí phách, vẫn bụi đời trên trang phục thô ráp , vẫn lịch thiệp cùng
những bạn bè văn nghệ nhỏ tuổi quay quần bên Ông. Thời chưa mở cửa, mỗi ngày
gặp gỡ là những lần chung đụng những tàn phai của quá khứ, tâm sự cho qua ngày
tháng bên những chai bia lên men con cọp, cười đùa thăm viếng trong mọi vấn đề
cần hỏi, rồi theo gót buổi chiều sắp bãng lãng hoàng hôn, chìa tay đóng góp trả
quán ra về, không quên hẹn lại ngày mai…Nguyễn Thụy Long vẫn cung cách trang
trọng lịch lãm, nhưng anh em đều hiểu rõ sự cơ cực phủ đầy trên nếp áo. Ngoài
căn bệnh huyết áp cao, Nguyễn Thụy Long còn tiểu đường nặng với nhiều di chứng.
Hình như, cũng vài lần Nguyễn Thụy Long đương đầu với triệu chứng tai biến mạch
máu não. Nhưng mỗi lần thù tạc, anh em khuyên uống ít thôi, thì Ông cười ngó
tôi có thầy thuốc lo gì? Tâm trạng hình như Ông thích gặp gỡ bằng hữu để giải
tỏa những bức bách trong lòng, mọi bệnh trạng khắc nghiệt như thế nhưng Nguyễn
Thụy Long vẫn trầm tĩnh như không còn thời giờ ngó ngàng tới.
Khoảng hơn 15 năm gác bút, mười năm kế
tiếp (1991-2001) Nguyễn Thụy Long viết được thêm 4 tác phẩm: Nữa Đời Đối Bóng
(1991), Viết Trên Gác Bút (1999), Giữa Đêm Trường (2000), Người Xây Lò (2001).
Bước qua thiên niên kỷ mới, Nguyễn Thụy Long viết lại hồi ký và tác phẩm Thìn
Ma (2007), Ông tâm đắc trong quyển Hồi Ức 40 Năm Cầm Bút và Hồi Ký Thuở Mơ Làm
Văn Sĩ. Trong cuộc sống khắc nghiệt cơ cực, nên trong Hồi Ức 40 Năm Cầm Bút,
Nguyễn Thụy Long trần tình mình không bao giờ giấu diếm những thói hư tật xấu,
nên viết thật như đã sống thật với cuộc đời, với vinh nhục xấp lốp trong cuộc
sống, nhưng vẫn thản nhiên phó mặc những vùi dập trôi nổi chung quanh. Chính
vậy, nhân vật của nhà văn Nguyễn Thụy Long thường nhẫn nhục, chịu đựng những
nghịch cảnh, nhân ái và độ lượng.
Năm 2009, Ông dồn hết tâm huyết cho bộ bản
thảo Mả Động, dự trù khoảng 4000 trang, nhưng đến khi nhắm mắt lìa đời, Mả Động
mới viết được hơn 1000 trang.
Nguyễn Thụy Long để lại, ngoài dang dở của
bộ tác phẩm Mả Động còn hơn trăm truyện ngắn, (nằm u buồn vất vưởng giữa thế
gian !!!….)
NGÔ NGUYÊN NGHIỄM
Viết tại Thư trang Quang Hạnh
Cuối Đông/2012
Tiểu sử văn học:
NGUYỄN THỤY LONG
Nhà Văn Nguyễn Thụy Long sinh ngày 09/08/
1938 tại Hà Nội.
Mất ngày 03/09/2009, lúc 14 giờ tại Bệnh viện Nhân Dân Gia Định.
Năm 1952, Ông và gia đình vào Nam sinh sống tại Sài Gòn.
Cựu học sinh trường trung học Hồ Ngọc Cẩn.
Sinh viên Trường Cao Đẳng Mỹ Thuật Gia Định.
Cộng tác báo Ngàn Khơi với nhà văn Nhã Ca
, nhật báo Sống của nhà văn Chu Tử.
Trước 1975, Ông xuất bản hơn 30 tác phẩm, tiểu thuyết đầu tay có tên Vác Ngà Voi (1965)
, với bút hiệu Lan Giao. Cáctác phẩm sau, đều lấy tên thật Nguyễn Thụy Long.
Ngoài hơn 30 tác phẩm xuất bản, Nguyễn Thụy Long còn cả trăm truyện ngắn và những tác phẩm sáng tác sau nầy.
Tiểu thuyết Loan Mắt Nhung gây xao động từ tác phẩm, đến Tập phim Loan Mắt Nhung do đạo diễn Lê Dân dàn dựngnăm 1970.
Năm 2005,Ông được phát giải Văn Chương Toàn Sự Nghiệp do Nguyệt san Khởi Hành (Mỹ) trao tặng, nhưng vì sức yếukhông tham dự được.
TÁC PHẨM NGUYỄN THỤY
LONG: ( tiêu biểu )
1/Vác Ngà Voi (
1965, với bút hiệu Lan Giao )
2/Sầu Đời ( Âu Cơ,
1967 )
3/Bước Giang Hồ (
1967 )
4/Vòng Tay Đàn Ông (
1967 )
5/Chim Trên Ngọn Khô (
1967 )
6/Loan Mắt Nhung (
1967 )
7/Tay Anh Chị (1968
)
8/Bà Chúa Tám Cửa Ngục (
1968 )
9/Vết Thù (
1968 )
10/ Đêm Đen (
1968 )
11/Gái Thời Loạn (
1968 )
12/Bóng Tối (
1968 )
13/Kinh Nước Đen (
1969 )
14/ Nữ Chúa (
1969
15/Xóm Cô Hồn (
1969 )
16/ Kiếp Hoang (
1969 )
17/Nợ Máu (
1969 )
18/ Nhà Chứa (
1970 )
19/Ven Đô ( 1970 )
20/ Bão Rớt ( 1970 )
21/Cầu Cá ( 1970 )
22/Dấu Chân Gió Chạy ( 1970 )
23/ Biển Đen ( 1971 )
24/Biệt Thự Phù Du ( 1971 )
25/Đàn Ông Đàn Bà ( 1971 )
26/Hạt Giống Của Trời ( 1971 )
27/Những Cánh Tay Thuồng Luồng ( 1971 )
28/Tốt Đen ( 1971 )
29/Vang Tiếng Ruồi Xanh ( 1971 )30/ Dưới
Chân Non Nước ( 1972 )
30/Gió Hú ( 1972 )
31/Tử Tội Hoan Hỉ ( 1972 )
32/Mặt Biển Đen ( 1973 )
33/Nửa Đời Bóng Tối ( 1991 )
34/Viết Trên Gác Bút ( 1999 )
35/Giữa Dêm Trường ( 2000 )
36/Người Xây Lò ( 2001 )
37/Thìn Ma ( 2007 )
……………………………
Ngoài ra, Nguyễn Thụy Long còn 3 tác phẩm
mới viết:
*Hồi Ức 40 Năm Cầm Bút
*Hồi Ký Thuở Mơ Làm Văn Sĩ
* Vùng Mả Động ( 2009 )
No comments:
Post a Comment