Tháng
ba với Gạc Ma và USS Carl Vinson
RFA
2018-03-12
2018-03-12
Trong 2 tuần đầu của
tháng 3 này có 2 sự kiện thu hút mối quan tâm lớn của nhiều người dân trong
nước và truyền thông quốc tế. Đó là chuyến thăm lịch sử đến Đà Nẵng của hàng
không mẫu hạm USS Carl Vinson kể từ khi cuộc chiến Việt Nam kết thúc năm 1975
và mốc lịch sử 30 năm trận thảm sát lính Việt Nam mà Trung Quốc ra tay tại bãi
đá Gạc Ma năm 1988.
Hai sự kiện này trong
toàn cảnh Biển Đông được những người quan sát nhìn nhận thế nào?
USS Carl Vinson và Đà Nẵng
Người dân thành phố Đà
Nẵng đã trải qua 4 ngày được gọi là những ngày hội giao lưu văn hoá khi nhóm
tàu tác chiến do hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson dẫn đầu thả neo tại Vịnh Đà
Nẵng thực hiện chuyến thăm được cho là lịch sử từ ngày 5/3 đến ngày 9/3/2018 kể
từ khi cuộc chiến Việt Nam kết thúc vào năm 1975.
Giới quan sát cho rằng
sự kiện này chứng tỏ mối quan tâm của Hoa Kỳ đến vùng biển tranh chấp có tuyến
đường hàng hải quan trọng mà Trung Quốc muốn kiểm soát.
Theo giáo sư Tương
Lai, một vị nhân sĩ được nhiều người biết đến tại Việt Nam, thì khoảng 1
tháng trước đây, ông Nguyễn Tiến Hưng, từng là Quốc Vụ khanh thời Việt Nam Cộng
Hoà, và là người am hiểu về tình hình trước và sau năm 1975 có 1 bài phân tích
ông cho là rất hay.
“Bài phân tích đó nói
về Đà Nẵng và chiến lược của Hoa Kỳ với Viêt Nam. Đà Nẵng luôn luôn là 1 điểm
nhạy cảm vào bậc nhất trong quá trình xúc tiến cuộc chiến tranh ở Việt Nam cũng
như kết thúc cuộc chiến tranh đó.”
TS Trần Công Trục,
nguyên trưởng ban biên giới chính phủ, trả lời báo trong nước khẳng định rằng
“hợp tác quốc phòng - quân sự là một trong những nội dung quan trọng, nếu không
muốn nói là chủ yếu, trong quan hệ song phương, mang ý nghĩa chiến lược của mối
quan hệ, nhất là giữa các đồng minh, đối tác".
Phó Đô đốc chỉ huy hạm
đội Bảy của Mỹ ở Thái Bình Dương là ông Phillip Sawyer đã trả lời các nhà báo ở
Đà Nẵng rằng sự hiện diện của hàng không mẫu hạm Carl Vinson, cũng như sự có
mặt của ông ở Đà Nẵng là vì Việt Nam, vì quan hệ toàn diện Mỹ Việt trong đó có
quan hệ quân sự.
USS Carl Vinson và Trung Quốc
Viện dẫn cùng với ý
kiến của Giáo sư Carl Thayer, nhân vật được Giáo sư Tương Lai nhìn nhận là
người am hiểu về Việt Nam và Mỹ trong bối cảnh Biển Đông hiện nay, nói rằng “Mỹ
đang chứng tỏ sự hiện diện của hải quân trong khu vực để trấn an các quốc gia
trong vùng này, là Mỹ ngay dưới thời Tổng thống Trump vẫn hết sức quan tâm đến
Biển Đông và khu vực Đông Nam Á này”, và ông nói thêm:
“Tàu này đến, nên đặt
trong phạm vi chiến lược toàn cầu của Mỹ và vấn đề chiến lược của Mỹ đối
với Việt Nam.”
Do đó, trả lời cho câu
hỏi liệu sự hiện diện của Carl Vinson ở Đà Nẵng có phải là câu trả lời của Hoa
Kỳ đối với sự bành trướng ở Biển Đông hay không, Giáo sư Tương Lai khẳng
định:
“Theo tôi điều đó là
có. Biểu thị đó không phải chỉ là ở chỗ sự hiện diện của Carl Vinson mà thôi mà
của những nhà lãnh đạo hải quân Mỹ ở Thái Bình Dương.”
Chuyến thăm này đã
được Bộ trưởng Quốc phòng hai nước thống nhất từ tháng 10 năm ngoái nhân chuyến
thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch sang Mỹ, và được xác định
chính thức trong chuyến thăm Việt Nam hồi tháng 1 năm nay của Bộ trưởng Quốc
phòng Mỹ James Mattis.
Giáo sư Nguyễn Mạnh
Hùng, chuyên gia môn quan hệ quốc tế thuộc trường đại học George Mason, Hoa Kỳ
trong lần trả lời phỏng vấn của RFA đã đưa ra nhận định:
“Ở cấp độ cao cấp nhất
của Đảng, nước Việt Nam đã muốn và sẵn sàng chấp nhận sự hiện diện của tàu sân
bay ở Việt Nam. Đó là chỉ dấu của sự tăng cường hợp tác quốc phòng giữa hai
nước Mỹ và Việt Nam.”
Theo Giáo sư Tương
Lai, chính tờ Washington Times cũng có 1 bài viết dẫn lời Chuẩn đô đốc - Chỉ
huy nhóm tác chiến tàu sân bay USS Carl Vinson John Fuller nói về sự hiện diện
của Hoa Kỳ tại Đà Nẵng nói riêng và Biển Đông nói chung.
“Sự hiện diện của Hoa
Kỳ có ý nghĩa lớn. Tôi nghĩ điều rõ ràng là chúng tôi có mặt trong vùng biển
Nam Trung Hoa và đang hoạt động ở đây. Mục tiêu của tàu Carl Vinson ở Biển Đông
để thúc đẩy tự do hàng hải, để bay lá quốc kỳ của Mỹ, và hợp tác với đối tác và
đồng minh. Tất cả để gửi thông điệp cho Trung Quốc, vùng biển này không phải
của riêng họ.
Cho nên vấn đề người
Trung Quốc không thích chuyện này là điều quá rõ.”
Tờ Hoàn cầu Thời báo
của Đảng Cộng sản Trung Quốc Bắc Kinh hôm 7/3/2018 bình luận rằng Trung Quốc
không hài lòng việc tàu sân bay Mỹ ghé thăm Việt Nam, nhưng không nói rõ lý do.
Tuy nhiên bài báo nhấn mạnh sự hiện diện của tàu sân bay Mỹ không thể làm đảo
lộn cán cân quân sự tại Biển Đông, không thể gây sức ép đặc biệt nào lên Trung
Quốc, và người Mỹ chỉ phí tiền để làm việc đó mà thôi.
USS Carl Vinson, Gạc Ma
Hãng thông tấn Reuters
từng đưa ra nhận định sự hiện diện của Carl Vinson ở Đà Nẵng cho thấy sự phức
tạp trong quan hệ của Hà Nội với Bắc Kinh liên quan đến vấn đề biển Đông.
Mấy ngày sau đến thời
điểm đánh dấu một sự kiện khác mà bấy lâu nay nhiều người Việt Nam kêu
gọi nhau ‘không thể quên’: đó là trận thảm sát tại bãi đá Gạc Ma – Trường Sa
nơi 64 tử sĩ đã nằm xuống vào ngày 14/3/1988 dưới lằn đạn của Trung Quốc .
Năm nay, đánh dấu tròn
30 năm sự kiện Gạc Ma – Trường Sa, Giáo sư Tương Lai phân tích với chúng tôi
quan điểm của ông khi được hỏi liệu phải chăng mốc thời gian diễn ra sự có mặt
của USS Carl Vinson ở Đà Nẵng có vẻ như là 1 sự trùng hợp có chủ ý?
“Người Mỹ chẳng hơi
đâu nghĩ đến những vấn đề 30 năm kỷ niệm Gac Ma, không nằm trong tư duy chiến
lược của họ.”
Trong khi đó Giáo sư
Tương Lai tiết lộ 1 chi tiết từ những nguồn tin mà ông có được liên quan vấn đề
Gạc Ma:
“Ngày 27/2 trong 1
giao ban báo chí, có 1 ý người ta cân nhắc và bình luận nhiều, đó là kỷ niệm 30
năm Gạc Ma được tuyên truyền cổ vũ cho tinh thần anh hùng chiến đấu hy sinh của
các chiến sĩ Gạc Ma. Có 1 câu như thế. Chúng tôi đang chờ, đến ngày
14/3 sắp tới, trong ứng xử người ta ứng xử thế nào thì mới bình luận được.”
Xét ở một góc độ nào
đó, có thể về chiến lược quân sự, chính trị, ngoại giao hay chỉ là sự trùng hợp
về cột mốc thời gian như đã đề cập ở trên, có thể thấy sự tương quan giữa Carl
Vinson, Gạc Ma và Biển Đông hay không?
Phân tích điều này
theo ý kiến cá nhân, giáo sư Tương Lai cho rằng ‘có khả năng đó”.
“Gắn 3 sự kiện này rất
đúng vì nó là thời điểm diễn ra.”
Biển Đông là khu vực
tranh chấp chủ quyền giữa Trung Quốc với một số nước khác trong khu vực Đông
Nam Á, trong đó có Việt Nam. Việc Trung Quốc liên tục gia tăng xây dựng các cơ
sở quân sự và bồi đắp các đảo nhân tạo ở khu vực đang tranh chấp đã làm các
nước lo ngại.
No comments:
Post a Comment