Nguyễn-Xuân
Nghĩa - Người Việt Ngày 150727
"Kinh Tế
Cũng Là Chính Trị"
Khi con tầu của
Tầu bị nứt
Rốt cuộc thì niềm hy vọng chỉ
tồn tại được hai tuần.
Hôm
Thứ Hai 27, Chỉ số Phức hợp Thượng Hải (Shanghai
Composite Index, ký hiệu SHCOMP) lại mất gần 8,5%, một mức sụt giá trong
ngày chưa từng thấy từ lần tuột giá trước vào ngày 27 Tháng Hai năm 2007. Các
chỉ số của thị trường Thẩm Quyến và ChiNext cũng lao dốc tương tự. Biến động
này chạy theo ánh mặt trời, làm các thị trường Âu Châu rồi Hoa Kỳ đều tơi tả.
Nhìn
trong ngắn hạn, động cơ chính của vụ tuột giá gồm có hai yếu tố.
Thứ
Sáu tuần trước, thống kê về đơn đặt hàng chế biến PMI (purchasing management index) của Trung Quốc, một chỉ số có tính
cách tiên báo về sinh hoạt sản xuất trong thời gian tới, sụt nặng hơn mọi dự
đoán và báo hiệu tình trạng trì trệ kinh tế sắp tới. Khi sản xuất đình đọng thì
lợi nhuận không thể tăng và giá cổ phiếu vì thế sẽ giảm. Lý do thứ hai là sau
khi tung mọi biện pháp bất thường để nâng giá cổ phiếu kể từ ngày “Song Thất
Kinh Hoàng”, hay “Thứ Ba Đen” vào mùng bảy Tháng Bảy, lãnh đạo Bắc Kinh có
thể mệt mỏi buông tay xem sự thể trồi sụt ra sao. Ít ra là giới đầu tư suy đoán
như vậy và rùng rùng tháo chạy.
Nhìn
trong dài hạn, cổ phiếu tại Trung Quốc được định giá quá cao so với khả năng
sinh lời nên đã sụt từ đầu Tháng Bảy và sẽ còn sụt nếu không được nhà nước nâng
đỡ. Nhà nước nâng giá được bao lâu? Giá sụt đến cỡ nào thì mới là vừa, là “đúng
giá”? Thế nào là “thực giá”?
Chúng
ta cần vài chi tiết chuyên môn cho loại câu hỏi đó.
Bài
nhập môn là giá trị cổ phiều lần lượt tùy thuộc vào các yếu tố căn bản là lợi
nhuận, khả năng kinh doanh, tình hình thị trường và đà tăng trưởng kinh tế. Cổ
phiếu là món hàng trao đổi trên thị trường chứng khoán là nơi các doanh nghiệp
tìm đến để huy động vốn kinh doanh. Một là cho vay bằng cách đưa tiền và đem về
tờ giấy nợ gọi là “trái phiếu” và được hưởng phân lời trong kỳ hạn. Hai là hùn
vốn bằng cách mua cổ phiếu với kỳ vọng là được chia tiền lời gọi là cổ tức và
hy vọng rằng tài sản mình trao cho doanh nghiệp sẽ lên giá sau này, nếu có bán
lại thì vẫn có lời.
Khi
mua qua bán lại các tờ giấy gọi là trái phiếu hay cổ phiếu trên thị trường,
người ta còn phải nghĩ đến tâm lý của người trong cuộc, họ mua bán bằng thông
tin hay nghe ngóng và có phản ứng bầy đàn. Nếu ai cũng mua thì ta nên mua và
nhiều người mua thì giá sẽ tăng, hoặc ngược lại.
Giới
đầu tư có nghiên cứu – khác với giới đầu cơ chơi stock như đánh bạc – còn dùng nhiều phương pháp kỹ thuật để trắc
nghiệm tâm lý của thị trường. Một phương pháp là đếm mức “trung bình di động” (moving average) của giá cổ phiếu trong
50 ngày hay 200 ngày trước, mỗi ngày mới thì lại thêm đầu và bỏ đuôi – thêm kết
quả của ngày mới nhất và bỏ kết quả của ngày cũ nhất. Và đường tuyến MA đó là
“mức nâng” của thị trường. Khi giá cổ phiếu sụt dưới mức đó là có vấn đề.
Tính
đến hôm 12 Tháng Sáu vừa rồi, khi thị trường lên tới đỉnh và tăng 150% so với
12 tháng trước, thì giá cổ phiếu vẫn cao hơn đường tuyến MA-200 (trung bình di
động của 200 ngày trước). Mà cao hơn đến 55%. Tức là định giá gần gấp đôi “thực
giá”. Giới chuyên môn bèn kết luận, thường thì không sai, rằng cổ phiếu Trung
Quốc có thể sẽ mất phân nửa giá và thời gian điều chỉnh ấy cũng sẽ kéo dài khá
lâu, ít ra cũng 200 ngày. Tức là vẫn chưa thấy quan tài.
Nên
còn đổ lệ dài dài.
***
Vì
sao chẳng ai thấy trước điều đó rồi bây giờ mới choáng váng? Không, hỏi vậy là sai rồi!
Vì sao Bắc Kinh không thấy điều mà nhiều người đã báo
trước từ lâu?
Từ nhiều năm nay, giới chuyên gia khách quan - không có
quyền lợi gắn bó với sòng bài Bắc Kinh - đã nói mãi rằng công cuộc phát triển
kinh tế Trung Quốc từ năm 1979 chẳng có gì là kỳ diệu. Phép lạ kinh tế Trung
Quốc chỉ là một huyền thoại, điều không có mà cứ được loan truyền.
Các nước Đông Á từng áp dụng quy luật thị trường để tìm
đà phát triển đều có nhiều thập niên tăng trưởng cao như vậy, rồi trước sau mỗi
bước lại có khi hụt hẫng, bị biến động và khủng hoảng, nên phải cải sửa. Sau
Nhật Bản, các nền kinh tế khác tại Đông Á đã từng có giai đoạn tăng trưởng mà
chỉ có Nam Hàn và Đài Loan là thật sự vươn lên và vượt qua «cái bẫy của lợi tức
trung bình» để trở thành công nghiệp hóa ngang hàng Tây phương và Nhật Bản. Một
trong những lý do ít ai chấp nhận là hai xứ này đã duy trì được mức công bằng
xã hội trong thời tăng trưởng cao và tự chuyển hóa thành quốc gia dân chủ. Còn
lại là các quốc gia vẫn còn xoay trở trong cái bẫy đó.
Việt Nam là ngoại lệ tệ hại nhất trong nhóm tân tòng Đông
Á vì chưa lọt được vào trong!
Dù có dân số cao nhất và được 30 năm tăng trưởng ngoạn
mục từ 1979 đến 2009, Trung Quốc chưa ra khỏi tình trạng này và như nhiều xứ
khác đã gặp, đang tới thời phải cải sửa, chuyển hướng, để tránh khủng hoảng.
Tai họa kia là tinh thần duy ý chí của lãnh đạo.
Từ cả chục năm nay, lãnh đạo Bắc Kinh thời Hồ Cẩm Đào Ôn
Gia Bảo đã công nhận rằng kinh tế Trung Quốc không cân đối, thiếu phối hợp,
chẳng công bằng nên không bền vững. Nhưng họ sửa không được mà còn lao vào
khủng hoảng với núi nợ khổng lồ tựa trái bóng. Và họ trao lại nhiệm vụ chuyển
hướng cho thế hệ Tập-Lý, Tập Cận Bình và Lý Khắc Cường, lên lãnh đạo từ sau Đại
hội 18 vào cuối năm 2012.
Sau bốn Hội nghị Ban chấp hành Trung ương – mỗi năm hai
kỳ - chi tiết về đường hướng cải cách đã được đề ra mà không chấp hành. Sau khi
thấy thị trường địa ốc bị xì thì họ lại bơm tiền vào thị trường cổ phiếu với
kết quả là bóng lại bể làm thị trường mất gần bốn ngàn tỷ đô la. Nhà nước Bắc
Kinh lại bít lỗ hà thì ra lỗ hổng. Là chuyện Thứ Hai 27 vừa qua khi bàn tay thô
bạo của nhà nước bị bàn tay vô hình của thị trường bẻ thêm một ngón. Còn chủ
trương cải cách để áp dụng quy luật thị trường như thế hệ Tập-Lý đã hứa hẹn trở
thành một khẩu hiệu lạc lõng.
Đâm ra thị trường lại trở thành đấu trường và trong những
tháng sắp tới, chúng ta sẽ còn theo dõi trận đấu ngoạn mục này. Nếu người Hà
Nội có ngủ quên mà vẫn coi mô hình Trung Quốc là mẫu mực thì sẽ còn bẽ bàng dài
dài…
***
Viễn ảnh?
Một con tầu như Titanic thì không chìm lỉm trong chớp mắt
như cái xuồng lá và khi chìm thì cũng gây ra một vòng xoáy nguy hiểm ở chung
quanh.
Các thị trường quốc tế đang nhìn vào vòng xóay đó để tìm
ra mối liên hệ gần xa khi một đại gia như Trung Quốc bị đắm. Lạc quan thì
bị suy trầm – có đà tăng trưởng thấp hơn – nặng thì bị suy thoái là tăng trưởng
âm, tức là bị khủng hoảng và vỡ nợ dây chuyền. Tình trạng này có thể kéo dài
nhiều năm.
Ngay trước mắt, khi kinh tế suy trầm thì yếu tố cung cầu
khiến các nước bán nguyên nhiên vật liệu cho kinh tế Trung Quốc đều lâm
nạn. Yếu tố ấy giải thích vì sao các thương phẩm đều sụt giá mạnh, kể cả dầu
thô. Hoa Kỳ chẳng lệ thuộc nặng vào xuất cảng, như Đức hay Trung Quốc, mà còn
chóng mặt vì dầu thô sụt giá – mất toi 150 ngàn công việc kể từ đỉnh cao năm
ngoái. Nếu kinh tế Đức và Trung Quốc cùng suy trầm, chưa kể hiệu ứng Hy Lạp vẫn
còn đe dọa, Mỹ kim là nơi ẩn trốn an toàn hơn cả, đô la lại lên giá và Hoa Kỳ
sẽ lại là bãi đáp an toàn hơn cả…
Và đấy cũng là mối nguy khác cho Bắc Kinh vì lỡ neo đồng
bạc vào tiền Mỹ. Thoi thóp còn dài, thổn thức bất tận!
Nguồn : http://dainamaxtribune.blogspot.com/
No comments:
Post a Comment