Vũ Linh 147: Dành Ghế tại Tối Cao Pháp Viện
Saturday, Oct.17, 2020
https://diendantraichieu.blogspot.com/2020/10/bai-147-danh-ghe-toi-cao-phap-vien.html#more
Tuần
qua, tin tức thời sự đã hoàn toàn bị khống chế bởi cuộc điều trần tại thượng
viện để phê chuẩn bà thẩm phán Amy Barrett.
Hơn tất cả mọi chuyện khác, cuộc điều trần này phản ảnh rõ ràng sự phân
hóa tàn khốc trong chính trị Mỹ ngày nay. Hai chính đảng đã dùng vụ phê chuẩn
này như chiến trường đánh nhau chết bỏ. Cái đáng phiền là các chính khách, đặc
biệt là của đảng DC, đều coi thiên hạ tất cả là đám ngu hết, để họ tha hồ thả
tin xuyên tạc, lừa dân.
Bài này sẽ cố tìm ra sự thật trong màn khói hỏa
mù đang phủ kín chúng ta.
Cách đây gần ba thập niên, người tiền nhiệm của bà Barrett là bà Ruth
Bader Ginsburg được TT Clinton đề cử và thượng viện phê chuẩn. Bà này khi đó
nổi tiếng là cấp tiến nặng, có thể nói là cấp tiến cực đoan luôn, nhưng cũng
được coi như hoàn toàn đầy đủ khả năng làm thẩm phán Tối Cao Pháp Viện (TCPV).
Khi đó, tiêu chuẩn khả năng nghề nghiệp được coi là yếu tố then chốt nhất để
được bổ nhiệm vào TCPV, không ai thắc mắc về ý thức hệ bảo thủ hay cấp tiến của
vị thẩm phán được đề cử vì khi đó ai cũng tin là các thẩm phán có đầy đủ tư
cách công tâm của một quan tòa cấp cao nhất, bất kể quan điểm cá nhân của họ.
Và bà Ginsburg đã được phê chuẩn với số phiếu 96 thuận, 3 bác. Các nghị sĩ bảo
thủ của CH cũng chấp nhận bà luôn.
Tình trạng hiện nay đã thay đổi hoàn toàn. Quan điểm tin tưởng vào các
thẩm phán đó ngày nay đã bị vứt vào thùng rác và bị coi như một quan điểm ngây
thơ. Bà Barrett được hầu như tất cả mọi người, kể cả vài thượng nghị sĩ và
chính khách cũng như luật gia DC nhìn nhận là một ‘siêu’ luật gia, dư thừa khả
năng và tiêu chuẩn để làm thẩm phán TCPV. Thế nhưng những thăm dò sơ khởi cho
thấy có thể tất cả các nghị sĩ DC sẽ chống và tất cả các nghị sĩ CH sẽ thuận,
ngoại trừ một hay hai vị. Nghĩa là việc phê chuẩn đã không còn dựa trên khả
năng hay kinh nghiệm gì nữa mà đã biến thành một tính toán chính trị.
Đây là một chuyện rất đáng buồn. TCPV đã mất hết giá trị và uy tín của
một cơ quan độc lập, không dính dáng gì đến ý thức hệ chính trị nữa, mà đã biến
thành công cụ để hai đảng dùng làm vũ khí nắm quyền và trị quốc.
Theo dõi cuộc điều trần của bà Barrett trở thành một việc làm thừa thãi,
mất thời giờ, hoàn toàn vô ích vì ai cũng biết trước tất cả các nghị sĩ DC sẽ
công kích, xoi mói đủ chuyện, trong khi tất cả các nghị sĩ CH sẽ ca tụng bà. Y
như rằng, qua nguyên cuộc điều trần, đã không có bất cứ một nghị sĩ DC nào chê
trách bà Barrett thiếu khả năng hay kinh nghiệm, thậm chí cũng chẳng ai bàn về
quá trình nghề nghiệp của bà, mà phần lớn chỉ đều chúi mũi vào công kích TT
Trump, hay đảng CH, rồi quay qua vặn hỏi ý thức hệ của bà.
Năm 2016, thẩm phán bảo thủ Antonin Scalia đột tử, TT Obama đề cử ngay
ông quan tòa cấp tiến Garland thay thế để giành ưu thế cho phe cấp tiến. Khi đó
đảng CH nắm thế đa số tại Thượng viện đã viện lý do cận ngày bầu cử tổng thống,
nên phải chờ tổng thống được bầu quyết định. Họ không tổ chức buổi họp để phê chuẩn
ông Garland. Cho đến khi ông Trump đắc cử tổng thống, đề cử thẩm phán Neil
Gorsuch thay thế ông Scalia.
Trước khi ông Scalia qua đời thì TCPV có thành phần là 3-2-4, 3 vị bảo
thủ (Clarence Thomas, Samuel Alito, và Antonin Scalia), 2 vị lửng lơ chao đảo
(John Roberts và Anthony Kennedy), và 4 cấp tiến (Ruth Ginsburg, Stephen
Breyer, Elena Kagan và Sonia Sotomayor). Với sự qua đời của ông bảo thủ Scalia
và việc bổ nhiệm ông cấp tiến Garland, cán cân sẽ trở thành 2-2-5, với phe bảo
thủ còn có hai người trong khi phe cấp tiến có tới năm người. Là tình trạng
hiển nhiên phe bảo thủ và đảng CH không thể chấp nhận được, bắt buộc phải ngâm
tôm, hy vọng ông Trump sẽ đắc cử và bổ nhiệm một thẩm phán bảo thủ để giữ
nguyên cán cân.
Sau khi ông bảo thủ Gorsuch được tân TT Trump bổ nhiệm thay thế ông bảo
thủ Scalia, cán cân được giữ 3-2-4 như trước. Việc phê chuẩn ông Gorsuch không
có gì là sóng gió, vì đã không thay đổi cán cân.
Sau đó, ông Kennedy bất ngờ từ chức. TT Trump đề cử ông bảo thủ
Kavanaugh, và ta đã thấy gió tanh mưa máu như thế nào, vì đây là việc thay thế
một thẩm phán lửng lơ đứng giữa với một ông bảo thủ, sẽ nghiêng cán cân qua
phiá bảo thủ 5-4.
Bây giờ, tình hình đổi thay sau khi bà Ginsburg qua đời, còn kinh hồn hơn
cho phe cấp tiến. Nếu bổ nhiệm bà Barrett được, thì cán cân sẽ chuyển qua bảo
thủ 6-3, là điều phe cấp tiến không thể chấp nhận được, cho dù ông Roberts
thỉnh thoảng cũng biểu quyết theo phe cấp tiến thì phe bảo thủ vẫn thắng. Đó
chính là mấu chốt của cuộc tranh cãi hiện nay.
Cái mỉa mai của chính trị Mỹ là khi TT Obama đề cử ông Garland, phe DC
quả quyết là tổng thống có quyền đề cử và thượng viện có trách nhiệm phê chuẩn
bất kể gần hay xa ngày bầu cử; trong khi phe CH nhất quyết khẳng định quá gần
ngày bầu cử, nên phải chờ tân tổng thống quyết định. Giờ này đây, tình
hình đổi ngược. Phe CH nhất quyết phải chu toàn trách nhiệm đề cử và phê chuẩn
thẩm phán thay thế ngay, trong khi phe DC cho là quá cận ngày bầu, phải chờ
tổng thống mới và thượng viện mới quyết định.
Nói vậy để quý độc giả thấy rõ những tranh cãi về chuyện tổng thống và
thượng viện có quyền bổ nhiệm tân thẩm phán hay không chỉ là chuyện phe phái
chính trị đánh nhau, tuyệt đối vô giá trị khách quan. Thực tế chính trị là đảng
nào nắm quyền sẽ khai thác quyền lực trong tay, trong khi đảng đối lập nhất
quyết phải chống. Sự thật chỉ có vậy.
Một thực tế chính trị khác nữa cần phải nhìn cho rõ: cuộc chiến này sẽ có
hậu quả hết sức lớn và lâu dài khi bà Barrett sẽ được bổ nhiệm vào ghế vĩnh
viễn, cho đến khi bà chết hay tự ý từ chức. Nghĩa là bà Barrett sẽ đóng một vai
trò cực lớn trong hai ba chục năm nữa, khi bà này bây giờ chưa tới tuổi 50. Một
vai trò lớn hơn xa vai trò của TT Trump khi ông này chỉ còn vài tháng hay nhiều
lắm là bốn năm tại vị.
Cuộc chiến này cũng có ảnh hưởng rất lớn trên cuộc bầu tổng thống.
Trong các thẩm phán còn lại có hai cụ Clarence Thomas, năm nay 72 tuổi,
và Stephen Breyer 82 tuổi. Nghĩa là cả hai đều có triển vọng có thể được thay
thế và được bổ nhiệm bởi tổng thống tới. Chưa kể việc bà cấp tiến Sotomayor bị
tiểu đường nặng, đã phải vào bệnh viện khẩn cấp mấy lần. Nếu TT Trump tái đắc
cử, có triển vọng ông sẽ bổ nhiệm thêm hai hay ba thẩm phán bảo thủ nữa, và nếu
ông Roberts tiếp tục đứng giữa, cán cân sẽ nghiêng về phiá bảo thủ 6-1-2
hay thậm chí 7-1-1, tức là một mình TT Trump có thể đã bổ nhiệm tới 5 hay 6
thẩm phán trong TCPV, một đại đại họa cho phe cấp tiến. Nếu cụ Biden đắc cử,
cán cân trong TCPV sẽ trở về như thời Obama, 4-1-4 hay 3-1-5 nếu bà Sotomayor
được TT Biden thay thế.
Nhìn vài trường hợp trên thì ta thấy có thêm một yếu tố để phe DC sống
chết bằng mọi giá phải không cho ông Trump tái đắc cử.
Đó là những con số giải thích cuộc chiến dành ghế trong TCPV hiện nay.
Bây giờ ta nhìn vào hậu quả, chuyện gì sẽ xẩy ra khi một bên thắng thế?
Dĩ nhiên, nhìn vào đường dài, ta chỉ có thể nói việc khối bảo thủ nắm
tuyệt đại đa số sẽ có những hậu quả lâu dài, chi phối cả một thế hệ dân Mỹ, đưa
nước Mỹ vào khuynh hướng bảo thủ không thua gì gia tài 30 năm bảo thủ của TT
Reagan, là ác mộng vĩ đại của khối cấp tiến.
Ngay bây giờ, trong ngắn hạn, có ít nhất 2 vấn đề lớn hai bên đang đánh
nhau tối tăm mặt mũi: Obamacare và phá thai.
OBAMACARE
Ai cũng biết đây là gia tài lớn của TT Obama để lại. Obamacare có hai
điều khoản chính: thứ nhất là bắt tất cả mọi người phải có bảo hiểm y tế cách
này hay cách khác, không có sẽ bị đóng thuế phạt; thứ nhì, bắt tất cả các hãng
bảo hiểm phải nhận những người đã có bệnh từ trước, pre-existing conditions.
TT Trump và phe bảo thủ muốn thu hồi trọn vẹn Obamacare và đưa ra một
luật bảo hiểm y tế mới thay thế. Nhưng những nỗ lực thu hồi Obamacare thất bại
tại thượng viện khi 3 nghị sĩ CH biểu quyết chống (Lisa Murkowsky, Susan
Collins, John McCain), không phải vì họ yêu thương Obamacare, mà vì họ không
đồng ý với luật y tế do đảng CH đề nghị thay thế Obamacare.
Sau đó, TT Trump ra luật giảm thuế từ năm 2018, trong đó việc đóng thuế
phạt nếu không có bảo hiểm y tế bị hủy bỏ.
Ở đây, ta phải hiểu vấn đề cho rõ.
Cột trụ của Obamacare là bắt tất cả mọi người phải có bảo hiểm y tế,
không có sẽ bị phạt tiền. Mục đích việc này là ép buộc giới trẻ ít bệnh phải
mua bảo hiểm, tức là phải gánh chịu phần lớn chi phí bảo hiểm cho các người lớn
tuổi nhiều bệnh. Phe bảo thủ kiện cho là TT Obama không có quyền áp đặt chuyện
này cũng như áp đặt Obamacare lên tất cả 50 tiểu bang vì y tế nằm trong quyền
hạn của tiểu bang. Nếu tòa đồng ý thì Obamacare sẽ xụp đổ, và bị thu hồi ngay.
Kiện lên tới TCPV. Ở đây, 4 vị đồng ý với lập luận của phe bảo thủ, 4 đồng ý
với phe Obama. Lá phiếu quyết định là của ông chánh án John Roberts. Ông này
biểu diễn tài diễn giải luật. Ông phán tiền phạt đó là một thứ thuế mặc dù TT
Obama nhất quyết khẳng định không phải là thuế, và vì là thuế nên chính quyền
liên bang có quyền áp đặt lên cả nước, đúng theo Hiến Pháp cho phép. Obamacare
được ông Roberts cứu sống. Bây giờ, TT Trump đã dùng lập luận của ông Roberts
đánh thuế hay không là quyền của liên bang, hủy điều lệ đánh thuế phạt để tìm
cách thu hồi Obamacare.
Với luật giảm thuế mới của TT Trump, thuế phạt này bị hủy bỏ. Gần 30 tiểu
bang bảo thủ kiện ngay: nếu không còn thuế này nữa, thì liên bang không còn
quyền áp đặt Obamacare lên cả nước nữa, và họ kiện đòi thu hồi Obamacare.
Vụ kiện này còn đang được thụ lý và không sớm thì muộn, sẽ lên tới TCPV.
Nếu TCPV có đa số bảo thủ -với bà Barrett-, có nhiều triển vọng Obamacare sẽ bị
coi như là hết còn hợp hiến và sẽ bị thu hồi. Đây là trận chiến quan trọng
nhất.
Phe cấp tiến DC quay qua đòn hù dọa, tố giác nếu bà Barrett được vào
TCPV, Obamacare sẽ bị thu hồi ngay, có nghĩa là điều lệ bắt buộc các hãng bảo
hiểm phải nhận những người bị bệnh từ trước sẽ bị thu hồi luôn, các hãng bảo
hiểm sẽ không nhận những người này nữa, và cả trăm triệu người (133 triệu theo
New York Times) sẽ mất bảo hiểm, một đại họa, nhất là trong thời COVID đang tấn
công hiện nay.
TT Trump và cả PTT Pence đã rất nhiều lần khẳng định sẽ không có chuyện
này, và đều bảo đảm những người có bệnh trước vẫn cần phải được bảo vệ. Dù vậy,
phe DC vẫn tiếp tục bám vào nguy cơ cả trăm triệu người sẽ bị mất bảo hiểm để
hù dọa.
Thực tế mà nói, Obamacare là một đại họa mà chính TT Clinton còn phải chê
là “khùng điên nhất” (craziest thing), và ai cũng muốn sửa đổi nếu không thu
hồi hoàn toàn được.
Dù vậy, cũng không có chính quyền nào, DC hay CH lại muốn hay chấp
nhận cả trăm triệu người không có bảo hiểm y tế. Cho dù Obamacare có bị bắt
phải thu hồi, thì cũng chỉ có thể thu hồi sau khi quốc hội đã có luật bảo hiểm
y tế mới để thay thế, chứ không có chuyện tào lao là thu hồi ngay để cả trăm
triệu người không có bảo hiểm. Chỉ là hù dọa vớ vẩn.
PHÁ THAI
Năm 1973, TCPV thụ lý một vụ tranh cãi liên quan đến phá thai. Cuối cùng
đi đến phán quyết lịch sử gọi là Roe vs. Wade, nhìn nhận tính hợp hiến của phá
thai, và cho phép phá thai dưới những điều kiện nào đó, áp dụng trên toàn thể
nước Mỹ, bắt thu hồi luật cản phá thai của vài tiểu bang. Roe là tên bà Jane
Roe [tên thật là Norma McCorvey] đòi quyền phá thai, Henry Wade là tên của công
tố Dallas chống lại.
Đây là vấn đề gây tranh cãi triền miên từ đó đến nay.
Phe chấp nhận phá thai thì coi Roe vs Wade như tiền lệ, một thứ thánh
kinh bất khả xâm phạm, không thể nào đặt lại vấn đề. Phe chống đối thì cho đây
là TCPV lạm quyền, đã lấy một phán quyết không có ghi trong Hiến Pháp liên bang
vì đúng ra, đây là một vấn đề hoàn toàn nằm trong quyền hạn của các tiểu bang.
Họ đòi thu hồi án lệnh này, để trả lại quyền ra luật phá thai cho các tiểu
bang.
Cuộc tranh chấp này đã bị hiểu lầm rất lớn do phe DC cố tình xuyên tạc.
Phe ủng hộ phá thai một hai tố giác thu hồi Roe vs. Wade có nghĩa là không cho
phá thai nữa, khiến cả triệu bà nhẩy dựng lên phản đối. Sự thật không phải vậy.
Phe bảo thủ chỉ đòi thu hồi luật phá thai liên bang để cho các tiểu bang ra
luật riêng của mỗi tiểu bang. Sẽ có những tiểu bang ra luật khó khăn hơn, cũng
như sẽ có những tiểu bang ra luật dễ dãi hơn.
Phe ủng hộ phá thai dĩ nhiên không sợ sẽ có luật dễ dãi hơn, kể cả quyền
được phá thai cho tới ngày lâm bồn luôn, nhưng họ sợ sẽ có nhiều tiểu bang ra
luật gắt gao quá mức, thậm chí cấm phá thai luôn cũng được. Phe ủng hộ phá thai
nhất quyết muốn duy trì Roe vs. Wade như là tiêu chuẩn thống nhất cho cả nước,
để cản các tiểu bang miền Nam ra luật chống phá thai gắt gao hơn.
Theo phe cấp tiến DC, black lives matter; họ cũng chống án tử hình tức là
criminal lives matter too, nhưng lại cổ võ cho phá thai, tức là baby lives dont
matter. Ai hiểu cái lý lẽ này, xin chỉ giáo!
Bà Barrett là tín đồ công giáo ngoan đạo và bà cũng đã công khai lên
tiếng không chấp nhận phá thai. Phe cấp tiến đã bám vào dữ kiện này để chống bà
triệt để. Nhưng bà Barrett cũng đã nói bà không phải là người làm luật mà chỉ là
người thi hành, áp dụng luật. Luật phá thai có thể thay đổi hay không là chuyện
quốc hội lập pháp làm, chứ không thuộc quyền hạn của bà. Bà cũng đã từng khẳng
định luật Roe vs. Wade là luật hiện hành và bà sẽ tuân thủ, nhưng vẫn có thể bị
thu hồi được. Vấn đề là phải cứu xét cho kỹ xem Roe vs. Wade có lấn quyền của
các tiểu bang hay không, có vi phạm Hiến Pháp hay không. Nếu vi phạm Hiến Pháp
thì TCPV phải có quyết định. Nghĩa là phải thu hồi Roe vs. Wade, là điều phe
cấp tiến DC đang lo sợ.
Một lần nữa, phải hiểu cho rõ đằng sau tranh cãi về quyền giết thai nhi,
còn có cuộc tranh cãi về giới hạn quyền giữa tiểu bang và liên bang. Trên khiá
cạnh ý thức hệ, từ ngày lập quốc tới giờ, phe bảo thủ chủ trương tôn trọng tối
đa quyền ‘tự trị’ của các tiểu bang, trong khi phe cấp tiến chủ trương một Nhà
Nước Liên Bang Vú Em bao quát càng nhiều quyền càng tốt.
https://en.wikipedia.org/wiki/Roe_v._Wade
COURT PACKING
Nhân đây, cũng phải nói qua về chuyện ‘court packing’.
Nếu phe CH phê chuẩn được bà Barrett thì cán cân sẽ nghiêng hẳn về phiá
bảo thủ, ít nhất cho đến khi có một hay hai thẩm phán mới. Phe DC hầu như không
có cách nào chống đỡ. Do đó, họ đã đe dọa sẽ dùng biện pháp Mỹ gọi là ‘court packing’,
đại khái tức là nhồi nhét TCPV. Nếu đảng DC chiếm được đa số trong thượng viện
và chiếm luôn được Tòa Bạch Ốc, họ sẽ đổi luật, gia tăng số thẩm phán TCPV lên
11 hay 13 hay 15 người, và sẽ bổ nhiệm một loạt các thẩm phán cấp tiến để phe
này chiếm thế đa số lại.
Đây là cách TT Roosevelt đã thử làm sau khi các luật của ông bị TCPV do
đảng CH chiếm đa số cản. Nhưng ông thất bại vì đại đa số dân Mỹ chống việc biến
TCPV thành một công cụ chính trị đảng phái. Chế độ tam quyền phân lập biến mất
khi TCPV trở thành công cụ của đảng nắm quyền. Hiến Pháp bị xé như bà Pelosi đã
xé Báo Cáo Tình Trạng Liên Bang của TT Trump.
Bây giờ cũng không khác. Các thăm dò cho thấy đa số dân Mỹ vẫn chống,
nhưng phe thiên tả cực đoan trong đảng DC nhất định ép cụ Biden phải nhận. Cụ
Biden trước đây, năm 1983 đã lớn tiếng công kích ‘court packing’ của TT
Roosevelt, gọi đó là biện pháp ngu xuẩn -bonehead- và là một sai lầm
kinh khủng -terrible mistake. Nhưng bây giờ, cụ Biden đang bị áp lực rất
mạnh của phe cực tả, nên cả cụ lẫn bà Kamala Harris, đều né không dám trả lời
câu hỏi có ủng hộ court packing hay không. Mới đây cụ Biden còn ‘hoành tráng’
phán “dân Mỹ không xứng đáng để biết quan điểm của tôi về vấn đề này”???!!! Và
cụ sẽ chỉ cho biết sau khi cụ đắc cử.
Bị chỉ trích quá, cụ Biden cuối cùng đã phải nói một cách ẫm ờ “Tôi không
là ‘fan’ của việc tăng cường thẩm phán TCPV” – “I’m not a fan”, ai muốn hiểu
sao thì hiểu. Cụ cho biết sẽ nói rõ thái độ của cụ “trước ngày bầu cử”.
Nhìn chung, việc bà Barrett được phê chuẩn quan trọng hơn xa việc TT
Trump có tái đắc cử hay không, chỉ vì bà Barrett sẽ còn ngồi đó hai ba chục năm
nữa, trong khi ông Trump chỉ còn tại vị vài tháng hay bốn năm nữa là cùng. TT
Trump và các nghị sĩ CH hiểu rõ chuyện đó nên đã nhất quyết đề cử và sẽ phê
chuẩn bà Barrett cho dù họ có thể mất phiếu trong cuộc bầu tới.
No comments:
Post a Comment